Η Βουλή τίμησε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας
Την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας τίμησε η Βουλή των Ελλήνων σε κοινή συνεδρίαση της Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, με θέμα «Ημέρα αφιερωμένη στους αγώνες για τη θεμελίωση των δικαιωμάτων των γυναικών».
Στη συνεδρίαση παρέστη και απηύθυνε χαιρετισμό η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ μίλησαν ο Πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κωστής Χατζηδάκης, η Υπουργός Παιδείας κ. Νίκη Κεραμέως, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών κ. Στέλιος Πέτσας, η Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Μαρία Συρεγγέλα και εκπρόσωποι από όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες της Βουλής των Ελλήνων.
Όλοι οι ομιλητές αναφέρθηκαν στη δραματική κατάσταση που βιώνει ο λαός της Ουκρανίας και ιδιαίτερα στις προσπάθειες των γυναικών να προστατεύσουν τις οικογένειές τους μέσα στη φρίκη του πολέμου.
Η προεδρεύουσα, Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κ. Άννα Καραμανλή, κηρύσσοντας την έναρξη της συνεδρίασης, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία, εκφράζοντας εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων την αλληλεγγύη στις «γενναίες γυναίκες της Ουκρανίας», οι οποίες, όπως ανέφερε, μέσα στη φρίκη του πολέμου «γεννούν τα μωρά τους στα υπόγεια του μετρό, κρύβουν τα παιδιά τους στα καταφύγια, αναζητώντας πρόσβαση σε βασικά προϊόντα». «Χαιρετίζουμε τις περίφημες αυτές γυναίκες που αντέχουν στο κύμα βίας, που δεν υποκύπτουν, που ενσαρκώνουν τις ηρωικές γυναίκες σε κάθε σημείο του πλανήτη και αντιστέκονται σε κάθε απειλή», τόνισε η κ. Καραμανλή.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αναφέρθηκε επίσης στην αρχή του χαιρετισμού της στον πόλεμο στην Ουκρανία. «Μια μέρα σαν τη σημερινή, μέρα τιμής για τις γυναίκες όλου του κόσμου που αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο, έχουμε στην καρδιά και στο μυαλό μας τις γυναίκες της Ουκρανίας. Εκείνες που έμειναν να πολεμήσουν για την πατρίδα τους, που αντιμετωπίζουν άοπλες τα ρωσικά τανκς, που αφουγκράζονται το βουητό του πολέμου κλεισμένες στα υπόγεια των σπιτιών τους ή στις στοές του μετρό, σφίγγοντας στην αγκαλιά τους τα μωρά τους, ή τα φέρνουν στον κόσμο ενώ γύρω τους πέφτουν οι βόμβες. Και, φυσικά, όλες αυτές που πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς κρατώντας απ’ το χέρι τα παιδιά τους, υποβαστάζοντας τους γέροντες γονείς τους, περπατώντας χιλιόμετρα για να ξεφύγουν από τον όλεθρο» τόνισε η κυρία Σακελλαροπούλου.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνέχισε τονίζοντας: «Μια λιτανεία από ξεριζωμένες μητέρες, κόρες, αδελφές, διασχίζει σήμερα την Ανατολική Ευρώπη, φτάνει στις πύλες εισόδου της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Μολδαβίας, ζητά βοήθεια. Και αναμοχλεύει οδυνηρές μνήμες της δικής μας ιστορίας, της δικής μας προσφυγιάς. Την τραγωδία του 1922, το δράμα της Κύπρου». Μετά από μια ιστορική αναδρομή των αγώνων των γυναικών στη χώρα μας η κυρία Σακελλαροπούλου υπογράμμισε: «Στη δύσκολη αυτή καμπή της παγκόσμιας ιστορίας, όπου τα πάντα είναι ρευστά, ο πόλεμος είναι παρών, οι κοινωνίες μας βιώνουν μια πολυδιάστατη κρίση με άδηλη έκβαση, η θέση της γυναίκας, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει για την πλήρη και ίση άσκηση των δικαιωμάτων της, συχνά ολισθαίνει προς τα πίσω. Η έξαρση της έμφυλης βίας, η επιμονή των στερεοτύπων, οι εργασιακές δυσκολίες, η διάχυτη και πολύμορφη ανασφάλεια την εξουθενώνουν. Οι γυναικοκτονίες αυξάνονται, ρίχνοντας βαριά σκιά στον κοινωνικό μας βίο. Πλάι, ωστόσο, σε όλα αυτά, ή μάλλον σε πείσμα όλων αυτών, οι γυναίκες της πατρίδας μας αγωνίζονται καθημερινά για να ανταποκριθούν στους πολλαπλούς τους ρόλους, να ανατρέψουν τις διακρίσεις και τις ανισότητες, να αναπτυχθούν με ελευθερία και αυτονομία.»
Στις δοκιμασίες των γυναικών στην Ουκρανία αναφέρθηκε και ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης στην παρέμβασή του, σημειώνοντας ότι «χωρίς αμφιβολία το μήνυμα της σημερινής ημέρας αποτυπώνεται σε ένα μόνο πρόσωπο: αυτό της γυναίκας της Ουκρανίας. Εκείνης που έμεινε στην πατρίδα της για να την υπερασπιστεί από τη ρωσική εισβολή, αλλά και σε εκατοντάδες χιλιάδες άλλες γυναίκες που μαζί με τα παιδιά τους πήραν το δρόμο της προσφυγιάς. Ένας άδικος πόλεμος που χτυπά πρώτα τους πιο αδύναμους, γι’ αυτό και πρέπει να σταματήσει αμέσως.»
«Σε τέτοιες οριακές στιγμές της ιστορίας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης, «όταν απειλείται η διεθνής σταθερότητα και νομιμότητα, τα εθνικά σύνορα και οι συνθήκες αμφισβητούνται, αμφισβητούνται ταυτόχρονα και τα δικαιώματα. Η πεμπτουσία δηλαδή της δημοκρατίας. Συνεπώς, ο αγώνας κατά του κατακτητικού αυταρχισμού γίνεται αυτόματα και αγώνας για την ισότητα των δύο φύλων και την προστασία των πιο ευάλωτων. Και τα σύνορα της Ουκρανίας μετατρέπονται σε σύνορα ανάμεσα στο παρελθόν και στις ανθρώπινες κατακτήσεις των τελευταίων αιώνων, με κυρίαρχη ανάμεσά τους τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία.»
Αναφερόμενος στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση της θέσης των γυναικών, τόνισε: «Η συμβολή της Ελλάδας στο μέτωπο αυτό τολμώ να πω ότι τα τελευταία χρόνια είναι εξαιρετικά δυναμική. Γιατί για πρώτη φορά η χώρα μας απέκτησε εθνικό σχέδιο για την ισότητα των φύλων, κάτω από το οποίο αρθρώνονται πολιτικές σε κάθε επίπεδο. Από την εκπαίδευση και την εργασία μέχρι την οικογένεια και την υγεία» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε ακόμη ότι η έμφυλη βία εκδηλώνεται σε ακραία μορφή με τις γυναικοκτονίες που αυξήθηκαν πανευρωπαϊκά αλλά και στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. «Σε αυτήν απαντάμε με αυστηρότερες ποινές, αλλά ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα και τις φωνές που τόλμησαν να πουν «Me too», με το «metoogreece.gr», ιδρύοντας δομές για τα θύματα και υψώνοντας το πιο ψηλό τείχος προστασίας για τις πιο ευάλωτες γυναίκες, τις άνεργες, τις μετανάστριες, τις γυναίκες με αναπηρία. Γι’ αυτό άλλωστε και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα δίνεται πλέον σε όλες τις φιλοξενούμενες στους ξενώνες κακοποιημένων γυναικών» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι σύντομα με τη βοήθεια της έξυπνης τεχνολογίας και με τη συνεργασία της VODAFONE, μια εφαρμογή θα επιτρέπει στη γυναίκα που κινδυνεύει να ζητά βοήθεια με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό της.
Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε ο Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Βασίλης Οικονόμου, ο οποίος αναφέρθηκε εκτενώς στους αγώνες για τα δικαιώματα της γυναίκας, σημειώνοντας ότι οι δυτικές δημοκρατίες έχουν κάνει πολλά βήματα μπροστά, ωστόσο, όπως είπε, «υπάρχουν οικογένειες στον πλανήτη που η γυναίκα παραμένει σε δυσμενή θέση και σε θέση υποτέλειας». Αναφέρθηκε επίσης στις γυναίκες στην Ουκρανία, οι οποίες, όπως τόνισε, «προσπαθούν να σταθούν όρθιες μέσα σε έναν παρανοϊκό πόλεμο».
Στη συνεδρίαση χαιρετισμούς απηύθυναν εκπρόσωποι όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων: Από τον ΣΥΡΙΖΑ η κυρία Ειρήνη Αγαθοπούλου, από το Κίνημα Αλλαγής η κυρία Νάντια Γιαννακοπούλου, από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος η κυρία Λιάνα Κανέλλη, από την Ελληνική Λύση η κυρία Μαρία Αθανασίου και από το ΜέΡΑ25, η κυρία Φωτεινή Μπακαδήμα. Οι ομιλήτριες εστίασαν στα σύγχρονα προβλήματα των γυναικών και στις ανισότητες που ακόμη κυριαρχούν.
Ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Κωστής Χατζηδάκης, έκανε έναν εκτενή απολογισμό των δράσεων του υπουργείου για τα δικαιώματα της γυναίκας, δράσεις που, όπως ανέφερε, είχαν τρεις βασικές κατευθύνσεις: «την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών, την ένταξη της διάστασης του φύλου σε όλες τις δημόσιες πολιτικές, καθώς και την αντιμετώπιση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και των σεξουαλικής φύσεως επιθέσεων».
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, κ. Στέλιος Πέτσας, στάθηκε στη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στον αγώνα για την εξάλειψη της ανισότητας των φύλων, τονίζοντας, ωστόσο, ότι παρά την πρόοδο που έχει καταγραφεί, καλούμαστε να μην ξεχνάμε «ότι υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμη για την πραγματική ισότητα και τη χειραφέτηση των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ θα πρέπει να θυμηθούμε, παράλληλα, ότι υπάρχουν ακόμη αναρίθμητες γυναίκες που εξακολουθούν να ζουν καθημερινά στη σκιά της εκμετάλλευσης, της κακοποίησης, του κοινωνικού αποκλεισμού και του φόβου».
Η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ. Νίκη Κεραμέως, τόνισε ότι παρά το αδιαμφησβήτητο γεγονός ότι οι γυναίκες έχουμε κατακτήσεις υψηλή μόρφωση, θέσεις ευθύνης σε όλους τους τομείς επιχειρηματικότητας και της δημόσιας ζωής, δυστυχώς στερεότυπα και διακρίσεις παραμένουν μέχρι και σήμερα. Στην ομιλία της αναφέρθηκε στον κομβικό ρόλο της παιδείας αναφορικά με την πρόληψη και εξάλειψη των φαινομένων έμφυλης βίας στα σχολεία, σημειώνοντας: « Η παιδεία διαδραματίζει έναν κομβικό ρόλο στην εξάλειψη των διακρίσεων, αλλά και στην επιδίωξη ενός καλύτερου αύριο για τα παιδιά μας. Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε και μέσα από τα εργαστήρια δεξιοτήτων τα οποία εφαρμόζονται από πέρυσι σε όλα τα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά και τα γυμνάσια της χώρας μας. Τα παιδιά μας διδάσκονται αξίες και ιδανικά, όπως είναι ο αλληλοσεβασμός, η ισότητα των φύλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι δημοκρατικές αρχές, η ενσυναίσθηση, η συμπερίληψη. Από την ηλικία των 4 ετών καλλιεργούν σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού, μαθαίνουν για την ισότητα των φύλων και αποκτούν δημοκρατικές αρχές. Παράλληλα, έρχονται σε επαφή και με θεματικές, όπως είναι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, αλλά και η επιχειρηματικότητα, οι νέες τεχνολογίες, η ρομποτική.»
«Όταν οι γυναίκες ευημερούν, ευημερούν και οι κοινωνίες» τόνισε η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Μαρία Συρεγγέλα, η οποία αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχέδιο δράσης για την ισότητα των φύλων και υπογράμμισε την αναγκαιότητα της κατάκτησης ίσων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τόσο η υπουργός Παιδείας κ. Νίκης Κεραμέως όσο και η εκπρόσωπος του Κινήματος Αλλαγής κ. Νάντια Γιαννακοπούλου έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στους αγώνες της Φώφης Γεννηματά και της Μαριέττας Γιαννάκου για την προώθηση και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών.
Τέλος, ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Κωνσταντίνος Τασούλας προσέφερε στους παριστάμενους το μυθιστόρημα της Εύας Βλάμη «Τα όνειρα της Αγγέλικας», που διαδραματίζεται στα χρόνια της λεγόμενης «σιδηράς» δεκαετίας των Βαλκανικών Πολέμων και της Μικρασιατικής Καταστροφής.
· Ακολουθούν στα συνοδευτικά αρχεία οι ομιλίες της Προέδρου της Δημοκρατίας και του Πρωθυπουργού.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Αθήνα, 8.3.2022
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου μίλησε στη Βουλή των Ελλήνων, στην κοινή ειδική συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, με θέμα «Οι αγώνες για τη θεμελίωση των δικαιωμάτων των Γυναικών»:
«Μια μέρα σαν τη σημερινή, μέρα τιμής για τις γυναίκες όλου του κόσμου που αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο, έχουμε στην καρδιά και στο μυαλό μας τις γυναίκες της Ουκρανίας. Εκείνες που έμειναν να πολεμήσουν για την πατρίδα τους, που αντιμετωπίζουν άοπλες τα ρωσικά τανκς, που αφουγκράζονται το βουητό του πολέμου κλεισμένες στα υπόγεια των σπιτιών τους ή στις στοές του μετρό σφίγγοντας στην αγκαλιά τους τα μωρά τους, ή τα φέρνουν στον κόσμο ενώ γύρω τους πέφτουν οι βόμβες. Και, φυσικά, όλες αυτές που πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς κρατώντας απ’ το χέρι τα παιδιά τους, υποβαστάζοντας τους γέροντες γονείς τους, περπατώντας χιλιόμετρα για να ξεφύγουν από τον όλεθρο. Κι είναι σαν να έχουν γραφτεί γι’ αυτές οι στίχοι του Γιώργου Σαραντάρη: “Είχαν φτάσει γυναίκες αλλόκοτες/ Με πρόσωπα άσπρα και χιόνι στα χέρια/ Τώρα ζητιάνευαν το ψωμί/ Και τρέμαν από λύπη κι από κρύο”.
Μα ό,τι κι αν πει η ποίηση, ό,τι κι αν μεταφέρουν τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, όποιες εικόνες κι αν αποτυπώσουν τη δοκιμασία αυτών των γυναικών, όσο κι αν θαυμάζουμε τον ηρωισμό τους και μας συγκλονίζουν τα δεινά τους, μας ξεπερνά ο πόνος και η οργή, η απελπισία και το σθένος που τις συνοδεύουν όταν πολεμούν, όταν συντρέχουν τους τραυματίες, όταν βαδίζουν μέσα στο κρύο και την ομίχλη αναζητώντας καταφύγιο. Μια λιτανεία από ξεριζωμένες μητέρες, κόρες, αδελφές, διασχίζει σήμερα την Ανατολική Ευρώπη, φτάνει στις πύλες εισόδου της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Μολδαβίας, ζητά βοήθεια. Και αναμοχλεύει οδυνηρές μνήμες της δικής μας ιστορίας, της δικής μας προσφυγιάς. Την τραγωδία του 1922, το δράμα της Κύπρου. Φέτος, εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, οι εικόνες των γυναικών της Ουκρανίας θυμίζουν εκείνες που έφτασαν από τη γη της Ιωνίας στην Ελλάδα, έχοντας χάσει τα πάντα, αλλά κρατώντας μέσα τους ζωντανή την ελπίδα και το κουράγιο για μια καινούργια αρχή. Με την ενεργή συμπαράστασή μας στις χιλιάδες των εκπατρισμένων, τιμάμε ουσιαστικά τη μνήμη τους.
Αν ανατρέξουμε στην πρόσφατη ιστορία μας, στις ηρωικές εξεγέρσεις μας, στις εθνικές διεκδικήσεις μας, στους θριάμβους και τις ήττες μας, θα συναντήσουμε πολλές μορφές γενναίων Ελληνίδων, που τις κρίσιμες στιγμές του εθνικού μας βίου πέρασαν στο προσκήνιο της ιστορίας και της δημόσιας ζωής, αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν, εργάστηκαν σκληρά και συνέβαλαν τα μέγιστα στην οικοδόμηση του νέου ελληνικού κράτους. Την περασμένη χρονιά, γιορτάζοντας την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, μνημονεύσαμε όχι μονάχα όσες θαρραλέες γυναίκες συγκράτησε η ιστορία στις δέλτους της, αλλά και τις ανώνυμες, τις αποσιωπημένες, τις πολλές. Φέτος, στρέφουμε το βλέμμα στις γυναίκες της Μικράς Ασίας, γυναίκες κάθε κοινωνικής τάξης και κάθε μορφωτικού επιπέδου, που ξανάστησαν από το τίποτε τις εστίες τους στην Ελλάδα, μεταμορφώνοντας τη χώρα, σφραγίζοντας τον υλικό μας πολιτισμό, εισάγοντας νέα πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς, τα οποία λειτούργησαν ως καταλύτης για την πρόοδο του γυναικείου κινήματος. Είναι οι ίδιες που συγκρότησαν συλλόγους, συνδέσμους, σωματεία και οργανώσεις με εθνοπολιτικό προσανατολισμό την κρίσιμη περίοδο πριν από τη Μικρασιατική καταστροφή, οι ίδιες που ανέλαβαν συλλογική δράση υπέρ των Ελλήνων στρατιωτών το 1922, διευρύνοντας έτσι τον βιοτικό τους χώρο και αντισταθμίζοντας τον αποκλεισμό τους από το πολιτικό προσκήνιο.
Εκατόν τριάντα επτά αμιγώς γυναικείοι σύλλογοι δραστηριοποιούνταν, σύμφωνα με τους ερευνητές, στα εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ 1877 και 1922, φανερώνοντας τόσο την ελευθερία κινήσεων των Μικρασιατισσών σε έναν αμιγώς ανδροκρατούμενο δημόσιο χώρο, όσο και την εθνική συνείδηση που είχαν αναπτύξει οι γυναίκες σε περιοχές, όπου η παρουσία του ελληνισμού υπήρξε έντονη. Θα αναφέρω μόνο την πολυπληθέστερη γυναικεία οργάνωση της Μικράς Ασίας, που ιδρύθηκε στα τέλη του 1921 από την Ευαγγελία-Αυρηλία Περίδου με την επωνυμία Άμυνα Ελληνίδων Μικρασίας, και την έκκλησή της προς τις οργανωμένες γυναίκες της Ελλάδας, της Ευρώπης και της Αμερικής για να τους ζητήσει “την ψυχήν των και την υλικήν των συνδρομήν”: “Ό,τι ποθούμε δεν είναι κατάκτησις, ούτε καταπίεσις. ΄Ισια – ίσια αι προσπάθειαί μας και ο αγών μας όλος, ένα πνεύμα έχουν: Την Ελευθερίαν, την Ισοπολιτείαν, την Ανεξαρτησίαν, την σύγχρονον κοινωνική και πολιτική αντίληψιν”.
Ο τόνος του μηνύματος των Ελληνίδων της Μικρασίας είναι συγκλονιστικά σύγχρονος, συγκλονιστικά επίκαιρος. Κι αν ο αγώνας τους δεν τελεσφόρησε, το πνεύμα τους δεν έσβησε. Υπήρξαν πρωτοπόρες στη διεκδίκηση οικονομικών και πολιτικών δικαιωμάτων, πολλές απ’ αυτές συσπειρωμένες γύρω από τον Σύνδεσμο για τα Δικαιώματα της Γυναίκας που είχε ιδρύσει το 1920 η Θρακιώτισσα Αύρα Θεοδωροπούλου. Ανήσυχες, δημιουργικές, εργατικές και δυναμικές, άφησαν το στίγμα τους στα γράμματα και την τέχνη. Ας θυμηθούμε μόνο την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, που έγραψε στα τέλη του 19ου αιώνα και θεωρείται η πρώτη ελληνίδα πεζογράφος, την Διδώ Σωτηρίου, την Ελένη Βακαλό, τη Μαρία Ιορδανίδου, ή τις μεγάλες μας ηθοποιούς Μαρίκα Κοτοπούλη και Κυβέλη.
Μιλώντας, όμως, για το παρελθόν, μιλάμε για το μέλλον· μιλώντας για το σήμερα, φωτίζουμε το αύριο. Στη δύσκολη αυτή καμπή της παγκόσμιας ιστορίας, όπου τα πάντα είναι ρευστά, ο πόλεμος είναι παρών, οι κοινωνίες μας βιώνουν μια πολυδιάστατη κρίση με άδηλη έκβαση, η θέση της γυναίκας, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει για την πλήρη και ίση άσκηση των δικαιωμάτων της, συχνά ολισθαίνει προς τα πίσω. Η έξαρση της έμφυλης βίας, η επιμονή των στερεοτύπων, οι εργασιακές δυσκολίες, η διάχυτη και πολύμορφη ανασφάλεια, την εξουθενώνουν. Οι γυναικοκτονίες αυξάνονται, ρίχνοντας βαριά σκιά στον κοινωνικό μας βίο. Πλάι, ωστόσο, σε όλα αυτά, ή μάλλον σε πείσμα όλων αυτών, οι γυναίκες της πατρίδας μας αγωνίζονται καθημερινά για να ανταποκριθούν στους πολλαπλούς τους ρόλους, να ανατρέψουν τις διακρίσεις και τις ανισότητες, να αναπτυχθούν με ελευθερία και αυτονομία. Σημειώνουν επιτυχίες στους επαγγελματικούς χώρους, στους οποίους δραστηριοποιούνται, αξιοποιούν τις πολλές δυνατότητές τους. Διεκδικούν τη συμμετοχή τους στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, την προώθησή τους σε θέσεις ευθύνης. Δημιουργούν. Επιμένουν.
Σ’ αυτές τις γυναίκες προσβλέπουμε, αυτές οφείλουμε να ενδυναμώσουμε και να στηρίξουμε. Αλλά για να μη μείνει η Ημέρα της Γυναίκας απλώς μια αφορμή για πανηγυρισμούς ή ευχολόγια, ας συστρατευτούμε όλοι, ανεξαρτήτως φύλου, στις μάχες που δίνονται σήμερα σε πολλαπλά μέτωπα. Μέτωπα που παραμένουν ανοιχτά, είτε αφορούν τον αγώνα για ζωή, είτε τον αγώνα για ίσα δικαιώματα».
Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων και Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την «Ημέρα αφιερωμένη στους αγώνες για τη θεμελίωση των δικαιωμάτων των γυναικών»
Κυρία Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας, κύριε Πρόεδρε της Βουλής των Ελλήνων, κυρίες και κύριοι Υπουργοί, αγαπητοί Βουλευτές, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γίνεται φέτος αφορμή όχι μόνο για να ευχηθούμε, όσο κυρίως για να στοχαστούμε και να αγωνιστούμε. Γιατί χωρίς αμφιβολία, το μήνυμά της αποτυπώνεται σε ένα μόνο πρόσωπο: αυτό της γυναίκας της Ουκρανίας. Εκείνης που έμεινε στην πατρίδα της για να την υπερασπιστεί από τη Ρωσική εισβολή, αλλά και σε εκατοντάδες χιλιάδες άλλες γυναίκες που μαζί με τα παιδιά τους πήραν το δρόμο της προσφυγιάς. Ένας άδικος πόλεμος που χτυπά πρώτα τους πιο αδύναμους, για αυτό και πρέπει να σταματήσει αμέσως.
Σε τέτοιες οριακές στιγμές της ιστορίας, όταν απειλείται η διεθνής σταθερότητα και νομιμότητα, τα εθνικά σύνορα και οι συνθήκες αμφισβητούνται, αμφισβητούνται ταυτόχρονα και τα δικαιώματα. Η πεμπτουσία δηλαδή της δημοκρατίας. Συνεπώς, ο αγώνας κατά του κατακτητικού αυταρχισμού γίνεται αυτόματα και αγώνας για την ισότητα των δύο φύλων και την προστασία των πιο ευάλωτων. Και τα σύνορα της Ουκρανίας μετατρέπονται σε σύνορα ανάμεσα στο παρελθόν και στις ανθρώπινες κατακτήσεις των τελευταίων αιώνων, με κυρίαρχη ανάμεσά τους τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία.
Όλοι οι πόλεμοι διευρύνουν τις ανισότητες, όμως η δύναμη του πολιτικού φιλελευθερισμού είναι ακριβώς ότι μπορεί να διευρύνει τις συμπεριληπτικές του αξίες ακόμα και εν μέσω μεγάλων παγκόσμιων δοκιμασιών. Γι’ αυτό και η συμπαράστασή μας προς τη γυναίκα της Ουκρανίας, οφείλει τώρα να συνοδεύεται και από την ένταση των προσπαθειών ώστε κάθε γυναίκα παντού στη γη να βρει το ρόλο που της αξίζει. Σε έναν κόσμο όπου τα κορίτσια θα πραγματοποιούν τα όνειρά τους και θα ωριμάζουν μακριά από εμπόδια και στερεότυπα του παρελθόντος, έχοντας ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα στη μόρφωση, στην εργασία, στη ζωή.
Η συμβολή της Ελλάδας στο μέτωπο αυτό, τολμώ να πω ότι τα τελευταία χρόνια είναι εξαιρετικά δυναμική. Γιατί για πρώτη φορά η χώρα μας απέκτησε εθνικό σχέδιο για την ισότητα των φύλων κάτω από το οποίο αρθρώνονται πολιτικές σε κάθε επίπεδο. Από την εκπαίδευση και την εργασία μέχρι την οικογένεια και την υγεία. Έτσι, έχουν ήδη γεφυρωθεί νομοθετικά οι ανισότητες στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι γυναίκες θωρακίζονται από κάθε διάκριση στο χώρο δουλειάς τους, ενώ το επίδομα γέννησης και η επέκταση των γονικών αδειών βοηθούν, κυρίως τις γυναίκες, να συνδυάζουν καριέρα με οικογένεια.
Στο ίδιο πλαίσιο και αυτόν το μήνα ξεκινάει η εφαρμογή του προγράμματος «Νταντάδες της γειτονιάς» για τη φροντίδα παιδιών ηλικίας από 2 μηνών έως 2,5 ετών, κάθε εργαζόμενης που θα ενταχθεί στο πρόγραμμα. Όπως ξεκινάει και η λειτουργία του Κέντρου Καινοτομίας Γυναικών με στόχο την ενεργοποίησή τους σε τομείς όπως η έρευνα, η τεχνητή νοημοσύνη και η επιχειρηματικότητα. Είναι κατευθύνσεις που ήδη διαπερνούν και τα προγράμματα του νέου σχολείου. Εκεί όπου εκτός από πρότυπα ισότητας καλλιεργούνται και δεξιότητες. Δεξιότητες που επιτρέπουν στα νέα κορίτσια να αναδείξουν τις εξαιρετικές τους δυνατότητες.
Υπάρχει όμως δυστυχώς, κυρία Πρόεδρε, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχει δυστυχώς και η έμφυλη βία με ακραία μορφή τις γυναικοκτονίες που αυξήθηκαν πανευρωπαϊκά αλλά και στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σε αυτήν απαντάμε με αυστηρότερες ποινές, αλλά ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα και τις φωνές που τόλμησαν να πουν «Me Too», με το «metoogreece.gr», ιδρύοντας δομές για τα θύματα και υψώνοντας το πιο ψηλό τείχος προστασίας για τις πιο ευάλωτες γυναίκες, τις άνεργες, τις μετανάστριες, τις γυναίκες με αναπηρία. Γι’ αυτό άλλωστε και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα δίνεται πλέον σε όλες τις φιλοξενούμενες στους ξενώνες κακοποιημένων γυναικών.
Οι γυναίκες αποτελούν σήμερα σε όλο τον πλανήτη τη μεγάλη πλειονότητα των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Γι’ αυτό και δημιουργήσαμε πιλοτικά τον θεσμό των Γραφείων Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας σε Αττική και Θεσσαλονίκη με τη στήριξη της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία ταυτόχρονα εκπαιδεύει ανάλογα το προσωπικό της, σε συνεργασία με ειδικές μονάδες της Γαλλίας.
Σύντομα μάλιστα με τη βοήθεια της έξυπνης τεχνολογίας και με τη συνεργασία της VODAFONE, μια εφαρμογή θα επιτρέπει στη γυναίκα που κινδυνεύει να ζητά βοήθεια με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό της. Το «panic button» όπως είναι γνωστό, χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες και ήταν αίτημα πολλών ετών των ελληνικών γυναικείων οργανώσεων.
Όμως θα το ξαναπώ: η κατάρα της έμφυλης βίας απαιτεί ασφαλώς καταστολή, κυρίως όμως προϋποθέτει μια νέα κουλτούρα ισότητας, προϋποθέτει πρόληψη και στον τομέα αυτό, ρόλο έχουν όλοι. Πολιτεία, παιδεία, οικογένεια, το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Και αυτή την ανάγκη πρόληψης, κυρία Υπουργέ Παιδείας, υπηρετούν τα εργαστήρια δεξιοτήτων που γίνονται πλέον σε όλα τα σχολεία της χώρας για τη σεξουαλική εκπαίδευση και την ισότητα των φύλων. Για τη διαφορετικότητα, για τις έμφυλες σχέσεις, για το bullying.
Όπως ξεχωριστή σημασία έχει και το εθνικό σχέδιο για την παιδική κακοποίηση. Διότι μόνο με την εκπαίδευση και την αποτροπή περιστατικών βίας από τις μικρές, από τις τρυφερές ηλικίες μπορούμε να μεγαλώσουμε μελλοντικούς ενήλικες πολίτες χωρίς ροπή σε κακοποιητικές συμπεριφορές. Και με μεγαλύτερο σεβασμό προς τους γύρω τους.
Υπάρχει, τέλος, και η ξεχωριστή μέριμνα, κυρία Πρόεδρε, για την υγεία των γυναικών. Και εδώ ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω τις δωρεάν ολοκληρωμένες εξετάσεις για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, προγράμματος που φέρει το όνομα της Φώφης Γεννηματά που θα ξεκινήσει στο τέλος Μαρτίου. Τελικά θα ωφελήσει 1.300.000 γυναίκες ηλικίας από 50 έως 69 ετών που πολλές από αυτές δεν θα έχουν κάνει ούτε μια μαστογραφία στη ζωή τους.
Επίσης, δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε παραπάνω από 1,5 εκατομμύριο γυναίκες. Ένα πρόγραμμα το οποίο αρχίζει τον Ιούνιο. Και στεκόμαστε σε αυτούς τους δύο καρκίνους, διότι αν αυτοί ο καρκίνοι διαγνωστούν νωρίς αυξάνεται πολύ σημαντικά το προσδόκιμο ζωής των γυναικών που θα ασθενήσουν από αυτούς. Και τέλος, βέβαια, το εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημόσιας υγείας «Σπύρος Δοξιάδης» περιλαμβάνει ειδικές δράσεις για τη σωματική αλλά και την ψυχική υγεία της γυναίκας.
Κυρίες και κύριοι, αρκούν άραγε όλα αυτά; Απαντώ, αμέσως, “όχι”. Γιατί μπορεί να κάνουμε βήματα, αλλά απαιτούνται άλματα, γιατί οι νόμοι μπορεί να ψηφίζονται αλλά πρέπει και γρήγορα να γίνονται πράξη. Και ακόμα η πρόοδος δυστυχώς δεν προχωρά με την ίδια ταχύτητα σε όλα τα μέρη του κόσμου. Κυρίως, όμως, γιατί από την φύση της η ανοιχτή δημοκρατία δεν υπάρχει εάν ταυτόχρονα δεν είναι σε θέση να διευρύνει τα δικαιώματα των πολιτών της. Όπως, λοιπόν, δεν υπάρχει ελευθερία χωρίς ισότητα δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς γυναίκες οικονομικά ανεξάρτητες και κοινωνικά αυτόφωτες.
Κλείνω με τη σκέψη μου και πάλι στις γυναίκες- μάρτυρες της Ουκρανίας, στο δράμα που ζουν αλλά και στον ηρωισμό που επιδεικνύουν. Αλλά η σκέψη μας ας πάει και στη Ρωσίδα μάνα που δεν θα ξαναδεί το γιο της που έχασε τη ζωή του ως θύμα σε ένα άδικο και αχρείαστο πόλεμο. Και ας κρατήσουμε τα αισιόδοξα λόγια του Ντοστογιέφσκι ότι «οι γυναίκες από το μηδέν κάνουν το παν».
Θέλω να συγχαρώ τη μόνιμη Επιτροπή της Βουλής και την Πρόεδρό της για τη σημερινή πρωτοβουλία της. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας δυστυχώς φέτος είναι πολύ διαφορετική καθώς την πυρπολεί η φωτιά του πολέμου.
Γίνεται, όμως, μία αφορμή να σκεφτούμε πιο βαθιά όσα συμβαίνουν και να αγωνιστούμε πιο δυναμικά για όσα πρέπει να γίνουν. Σε ένα κόσμο που απειλείται να αλλάξει με τη βία, η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει τις ευθύνες της, λαμβάνοντας θέση στην πλευρά της ειρήνης, της σταθερότητας και του Διεθνούς Δικαίου.
Το ίδιο σταθερή παραμένει και η θέση της με την πλευρά της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων που σημαίνει ότι θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει κάθε μέρα ως Ημέρα της Γυναίκας, γιατί όπως έλεγε και η Αγγλίδα σουφραζέτα Emmeline Pankhurst, πρέπει να απελευθερώσουμε το μισό του ανθρώπινου είδους, τις γυναίκες, για να απελευθερωθεί και το άλλο μισό.
Σας ευχαριστώ πολύ.