Χαμομήλι.Οι ευεργετικές του αξίες!!!
Χαμομήλι.Οι ευεργετικές του αξίες!!!
Μέσα από αυτήν την σελίδα θα γνωρίσετε σχεδόν τα πάντα για το φυτικό βασίλειο που κυριαρχεί στην Χαραυγή Πωγωνίου. Ακόμη δε θα βρείτε και πολύτιμες συμβουλές για την ευεργετικότητα του κάθε φυτού.
ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Χαμομήλι.Οι ευεργετικές του αξίες!!!
Τσουκνιδα
|
|
Το γένος «Παιώνια» βρίσκεται σε πολλές περιοχές και περιλαμβάνει από 30 ως 42 είδη, ανήκει στην οικογένεια των Παιωνιδών (Paeoniaceae). Στη χώρα μας οι παιώνιες είναι αυτοφυή πολυετή, ποώδη φυτά των ορεινών, κυρίως περιοχών, που προτιμούν τα ασβεστολιθικά εδάφη και τις ελαφρά σκιερές τοποθεσίες. Η ανθοφορία τους κρατάει μόνο λίγες εβδομάδες (2-3) και ο χρόνος της ποικίλλει ανάλογα με το είδος. Αυτοφυής στη χώρα μας, η Παιωνία είναι ένα από τα αρχαιότερα και ωραιότερα αγριολούλουδα. Θεωρήθηκε από τους Αθηναίους θεά και ονομάστηκε "Αθηνά Παιωνία". |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, στο Περί φυτών ιστορίας, η Παιωνία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντισπασμωδικό στην επιληψία καθώς και σε άλλες νευρολογικές παθήσεις. ΠερισσότεραΈχει χαρακτηριστεί από τον Παυσανία ως "πασάων βοτανέων βασιληίδα", ενώ στην Κίνα έχει ονομαστεί "βασιλιάς όλων των λουλουδιών".Στην Ιλιάδα του Ομήρου αναφέρεται ο μύθος του Παιώνα, μαθητή του Ασκληπιού, ο οποίος υπήρξε αφετηρία για την μετέπειτα χρησιμοποίηση του φυτού ως φαρμακευτικού σε όλο τον αρχαίο κόσμο.Ο Θεόφραστος, στην προσπάθειά του να προστατεύσει το πολύτιμο αυτό φυτό από την εκμετάλλευση, αναφέρει: "νύκτωρ κελεύουσι ορύττειν, εάν γαρ ημέρας και οφθή τις υπό δρυοκολάπτου... κινδυνεύειν τοις οφθαλμοίς...". Ο Διοσκουρίδης στο έργο του Περί ύλης ιατρικής περιγράφει αναλυτικά το φυτό και δίνει γι' αυτό 18 συνώνυμα (αγλαοφώτις, θεοδώρητος, Ιδαίοι δάκτυλοι κ.ά.), ενώ παράλληλα παραθέτει μερικές από τις θεραπευτικές του χρήσεις.Η συστηματική μελέτη της χλωρίδας από τους κορυφαίους βοτανολόγους W.T. Stern και P.H. Davis διεύρυνε κατά τις δεκαετίες 1970-80 τη γεωγραφική εξάπλωση της ελάχιστα γνωστής μέχρι τότε Παιωνίας στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.Το 1984, μια έκθεση με τίτλο "Peony, Myth, Science and Art" κυκλοφόρησε σε 18 από τα μεγαλύτερα μουσεία στις ΗΠΑ, Ευρώπη, Ασία και Αφρική και έφερε μετά από αιώνες την ελληνική βοτανική παρουσία στο διεθνές επιστημονικό προσκήνιο. Επίσης, το Βιοαναλυτικό Εργαστήριο του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας πραγματοποίησε μελέτη της χημικής σύστασης των πτητικών συστατικών και υδατικών εκχυλισμάτων από τέσσερα διαφορετικά ελληνικά είδη. |
Ανήκει στην οικογένεια Παπαβεριδών (Papaveraceae) και περιλαμβάνει πολυάριθμα είδη (υπάρχουν δέκα ποικιλίες παπαρούνας στην Ελλάδα). Πιο διαδεδομένη είναι η Μήκων η Ροιάς, η κόκκινη παπαρούνα των λιβαδιών, που έχει στεφάνη έντονου κόκκινου χρώματος. Η παπαρούνα είναι φυτό μονοετές, με βλαστό ύψους 20 – 50 εκ. συνήθως και φύλλα πτεροσχιδή και οδοντωτά. Έχει άνθη μεγάλα, κόκκινα, με ποδίσκο μακρύ. Τα άνθη της βγαίνουν την άνοιξη από τις μασχάλες τον φύλλων, πάνω σε μακριούς, τριχωτούς ποδίσκους και στρέφονται προς τα κάτω, πριν ακόμα ανοίξουν. Όταν ανοίξουν, ορθώνονται. Έχουν δύο τριχωτά σέπαλα, τέσσερα βαθυκόκκινα, αστραφτερά πέταλα, με μαύρη τη βάση τους. Οι στήμονες είναι πολλοί, μικροί, μαύροι. Οι καρποί είναι ατρακτοειδείς κάψες, που με τρύπες,, κοντά στην κορυφή τους, απελευθερώνουν 8-10 σπόρους, με τους οποίους το φυτό πολλαπλασιάζεται. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Η παπαρούνα έχει ιδιότητες κατευναστικές και εφιδρωτικές, γι αυτό και χρησιμοποιήθηκε από παλιά ως φαρμακευτικό φυτό. Η κοινή παπαρούνα περιέχει ένα αλκαλοειδές, τη ροϊαδίνη, που είναι ηρεμιστική. Περιέχει επίσης σίδηρο, μαγγάνιο, κάλιο, ασβέστιο, ανόργανα και οργανικά οξέα, τα αλκαλοειδή (0,05%): ροιαδίνη, ροιαγενίνη, ανθοκυαν-γλυκοζίτες. Το έγχυμα των ανθέων της, αλλά και το δραστικότερο σιρόπι τους πίνεται ως αντιβηχικό, μαλακτικό και καταπραϋντικό. Είναι αποχρεμπτικό, σε μεγάλες δόσεις τοξικό, αντισπασμωδικό, υπνωτικό, μαλακτικό, εφιδρωτικό. ΠερισσότεραΣτην αρχαιότητα οι σπόροι της χρησιμοποιούνταν στην παρασκευή ψωμιών τους «μακωνίδες άρτους». Σήμερα σε ορισμένες περιοχές, μαζεύονται οι σπόροι της το καλοκαίρι, που προστίθενται σε ψωμί ή παξιμάδια. |
Ανήκει στην οικογένεια Ολεαδών (Oleaceae). Φυτό με γυαλιστερά ή πράσινα φύλλα με μοβ ή κάτασπρα λουλούδια. Φτάνει μέχρι τα 10 μέτρα ύψος.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα μέρη του φυτού είναι πικρά. Σ' αυτό το γεγονός έγκειται και η φαρμακευτική αξία του. Είναι καλό αντιπυρετικό. Τονωτικό και κατάλληλο γι΄ αυτούς που υποφέρουν από δυσπεψία, φούσκωμα και διάρροια αλλά και όσους πάσχουν από ρευματισμούς. |
Ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθωδών (Cucurbitaceae). Είναι πολυετές ποώδες φυτό. Κύριο χαρακτηριστικό της που τη διακρίνει από τα άλλα φυτά είναι οι κυλινδρικοί καρποί της. Μοιάζουν με μικρά αγγούρια, είναι αδρότριχοι και έχουν χρώμα ανοιχτό πρασινοκίτρινο. Κατά την ωρίμανση αποσπώνται από τον ποδίσκο και διαρρηγνύονται εκτινάσσοντας ορμητικά από τ' ανοίγματα ένα υγρό που περιέχει τους σπόρους. Το φυτό έχει μορφή έρπουσα, με παλαμοειδή φύλλα, ελαφρά επιμήκη - λοβώδη και άνθη ανοικτοκίτρινα καμπανοειδή. Μπορεί να τη συναντήσει κανείς κατά μήκος των δρόμων, σε αυλές σπιτιών και στις άκρες των χωραφιών. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Έχει τόση δριμύτητα ώστε είναι ιδιαίτερα ερεθιστική. Προ ετών έγινε γι' αυτή τόσο άδικος θόρυβος, όταν θεωρήθηκε θεραπευτικό της πιο αθεράπευτης αρρώστιας. Τίποτα απ' όλα αυτά. Ωστόσο είναι χρήσιμη στη φαρμακευτική. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις λευκωματικής νεφρίτιδας, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη, ως εμμηναγωγός, ως ανθελμινθική και κατά της ιγμορίτιδας. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη χρησιμοποίησή της γιατί είναι εξαιρετικά δραστική και προκαλεί διάρροια. Σε δόση ενός γραμμαρίου προξενεί φλόγωση του βλεννογόνου της κοιλιάς με εμετούς και πόνους. |
Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι πολυετής πόα, ύψους έως 12 εκ. με ρίζα πασσαλώδη. Τα φύλλα σχηματίζουν ρόδακα. Οι βλαστοί είναι απλοί, κοντοί, χωρίς φύλλα. Τα ανθικά κεφάλια έχουν ένα άνθος με όλα τα ανθίδια γλωσσοειδή, κίτρινα. Φυτρώνει στους αγρούς και τους κήπους αλλά και σε ορεινές περιοχές και το κίτρινο λουλούδι του μοιάζει πολύ με μικρή μαργαρίτα Εκτός από λαχανευόμενο για φαγητό χρησιμοποιείται ευρέως και στην λαϊκή φαρμακευτική.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα ταραξάκο θεωρείται ένα από τα πολυτιμότερα φαρμακευτικά φυτά. Όπως όλα τα πικρά χόρτα, το ταραξάκο διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής, τονώνει τις λειτουργίες του ήπατος το βοηθά να απομακρύνει τοξίνες κάθε προέλευσης, ανακουφίζει ακόμα και στα πρώτα στάδια κίρρωσης., καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα και την αύξηση της χοληστερίνης. Είναι επίσης διουρητικό, καταπολεμά την κατακράτηση υγρών, τις πέτρες στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Επειδή περιέχει μεταλλικά στοιχεία κι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, το ταραξάκο είναι εξαιρετικό φάρμακο προληπτικό και θεραπευτικό συγχρόνως, κατά των ρευματισμών και της αδυναμίας. |
Είναι πολυετής πόα, ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae). Έχει βλαστό όρθιο, πολύκλαδο, σκληρό, ύψους 30-100 εκατ., με φύλλα τα κατώτερα φτεροσχιδή, τα υπόλοιπα λογχοειδή περίβλαστα και άνθη κυανά ανά 2-3 σε ακραία κεφάλια.Το είδος αυτό καλλιεργείται με διάφορες παραλλαγές. Χρησιμοποιούμενα τμήματα η ρίζα και τα φύλλα. Με κατάλληλη καλλιέργεια στο σκοτάδι δημιουργούνται φυτά με φύλλα χλωρωτικά, στενά και επιμήκη που έχουν ελάχιστα αναπτυγμένο έλασμα. Αποτελούν εκλεκτό λαχανικό γνωστό με το όνομα “γένεια του καπουτσίνου”, λόγω του φυλλώματος που έχει τριχοειδή μορφή. Επίσης έχουν επιτύχει ποικιλίες που δίνουν ρίζες υπερτροφικές. Οι ρίζες αυτές με κατάλληλη επεξεργασία χρησιμοποιούνται σαν υποκατάστατο του καφέ (cafe de chicoree, sucory). |
|
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τονωτικό, διεγείρει την όρεξη, καθαρτικό σε παθήσεις του δέρματος, αντιπυρετικό, κατά της δυσπεψίας, της χολολιθίασης, χολοκυστίτιδας, κεφαλαλγίας, φαρυγγίτιδας, έχει αντιασθματικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Έρευνες έδειξαν ότι ο χυμός φύλλων κιχωρίου έχει υπογλυκαιμική δράση.Συστατικά-ουσίες: πρωτείνες, αμινοξέα, λιπίδια, ανόργανα στοιχεία (Κ, Na, Ca, P, Mg, Fe), βιταμίνες: ασκορβικό οξύ, ρετινόλη, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, καροτενοειδή, ινουλίνη, αισκουλίνη, αισκουλετίνη, κιχωρίνη (0,1-0,2%), κιχωρικό οξύ (0,04-0,11%) και πικρές ουσίες: λακτουκίνη, λακτουκοπικρίνη και παράγωγά τους. ΠερισσότεραΓνωστό από τους αρχαίους χρόνους, αναφέρεται ήδη στον πάπυρο του Ebers 4.000 χρόνια π.Χ. και παρέμεινε σε όλη την αρχαιότητα σαν ένα πολύτιμο θεραπευτικό χόρτο.. Ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος αναφέρονται στο είδος αυτό με τις ονομασίες κιχόρη ή κιχόριον, ήμερος Σέρις, πικρίδα κ.ά. Ο Γαληνός το ονομάζει “φίλο του συκωτιού”.Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το πικρό ραδίκι σαν πολύ ωφέλιμο για την υγεία. Τα νέα φύλλα βράζονται και σήμερα ακόμα και τρώγονται με λάδι και ξύδι ως σαλάτα. Ο Διοσκορίδης εκτιμά τις διουρητικές ιδιότητες του φυτού, που είναι ωφέλιμο και για το στομάχι. Το ραδίκι αναφέρεται ακόμα σε ένα πάπυρο της 4ης π.Χ. χιλιετηρίδας |
Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiateae) και είναι πολυετής αρωματική πόα, ημιξυλώδεις στη βάση της, ύψους 20-50 εκ. Φυτό ορθίας ανάπτυξης, με βλαστούς πολύκλαδους. Φύλλα έμμισχα ωοειδή ή ελλειψοειδή, πυκνά, τριχωτά, Αν τα τρίψουμε αναδύουν ευχάριστη αρωματική οσμή.. Άνθη λευκά σχηματίζοντας επάκριες ταξιανθίες (κορύμβους). Φυτό ξηροφυτικό που φυτρώνει σε βραχώδεις λόφους και σε γκρεμούς. Το όνομα της ρίγανης προέρχεται από τις λέξεις όρος και γάνος (λαμπρότητα), φυτό δηλ. που λαμπρύνει το βουνό.
|
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Περιέχει αιθέριο έλαιο από 2-5% και τα κύρια συστατικά του είναι οι φαινόλες, καρβακρόλη και θυμόλη. Το αιθέριο έλαιο έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων ως συντηρητικό. Επίσης βρέθηκε πειραματικά ότι είναι ισχυρό μικροβιοκτόνο, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε καρβακρόλη. Στην αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία του βήχα (μαζί με μέλι), των αμυγδαλών και τις άφθες. Επίσης, χορηγούσαν το αφέψημα της ρίγανης σε θεραπευτικά λουτρά για τη φαγούρα και την ψώρα. Η λαϊκή θεραπευτική τη χρησιμοποιεί ως τονωτικό και ευστόμαχο.Η χρήση του σήμερα είναι εσωτερική και εξωτερική.Εσωτερική: οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σε στηθικά νοσήματα, το ρόφημα καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.Τρόπος παρασκευής ροφήματος: Για αφέψημα: βράζουμε για λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.Για έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.Εξωτερική: βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων. Αφέψημα ρίγανης στο νερό του μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό).Αιθέριο έλαιο: 3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι, 2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας. Συστατικά-ουσίες: Αιθέρια έλαια: θυμόλη, καρβακρόλη, πινένιο, σεσκιτερπένια, ουρσολικό οξύ, παράγωγα του καφφεϊκού οξέος.
ΠερισσότεραΤην ποιότητα της ρίγανης καθορίζουν δύο παράγοντες:
Βασικότατοι παράγοντες παραγωγής αρίστης ποιότητας ρίγανης είναι το μεγάλο υψόμετρο και εδάφη ασβεστούχα, φτωχά, ξηρικά, άγονα με πλούσια ηλιοφάνεια, τα οποία δίνουν μικρή μεν παραγωγή αλλά άριστο τελικό προϊόν.Δηλ. στο ίδιο βουνό δεν έχουμε παντού την ίδια ποιότητα ρίγανης. Αποφεύγουμε π.χ. να μαζέψουμε ρίγανη από εύφορο έδαφος ή σκιερό, αντίθετα τρέχουμε σε σημεία με πολλές πέτρες, ξηρικά και με ελάχιστη βλάστηση.Αλλά τι είναι αυτό που βλέπουμε εμείς ως ποιότητα;Είναι το ποσοστό αιθέριου ελαίου που περιέχει, το οριγανέλαιο με την πολύ σημαντική βιολογική του δράση. Η ξηρή ρίγανη περιέχει 3-5% αιθέριο έλαιο. Αυτό το ποσοστό κατά περιοχές που υπάρχουν οι παραπάνω συνθήκες μπορεί να φτάσει και πάνω από 7% και αυτό συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Το οριγανέλαιο περιέχει διάφορες οργανικές ενώσεις, με κυριότερη τη θυμόλη και την καρβακόλη.· Ο τρόπος αποξήρανσης και η καθαρότητα της σαν τελικό προϊόν. |
Φυλλοβόλο δενδρύλλιο, ύψους μέχρι 10 μέτρα, ευρύτατα διαδεδομένο, ανήκει στην οικογένεια των Καπριφολιδών (Caprifoliaceae). Τα φύλλα του είναι σύνθετα με φυλλάρια λογχοειδή, οδοντωτά. Τα άνθη είναι λευκοκίτρινα, μικρά, σχηματίζουν σκιαδόμορφους κορύμβους και είναι εντόνως αρωματικά και εμφανίζονται πριν την έκπτυξη των φύλλων. Μετά την καρπόδεση σχηματίζουν μικρές μαύρες ράγες. Ο κορμός του δέντρου έχει ανοιχτόχρωμο φλοιό με σχισμές και λευκά στίγματα. Τα κλαδιά του περιέχουν άφθονη εντεριώνη (κουφο-ξυλιά). Είναι αυτοφυές σε δροσερά δασώδη εδάφη, σε άκρες χειμάρρων και καλλιεργειών. |
|
ΠερισσότεραΦυτό γνωστό από την μακρινή αρχαιότητα! Οφείλει το όνομά του στην ελληνική λέξη "σαμβύκη" ή " ιαμβύκη" (Ησύχιος), αιολικός τύπος του "σάνδυξ", που σημαίνει κόκκινο!Από το φυτό έφτιαχναν κόκκινο χρώμα. Επιπλέον, σάνδυκες ήταν τα ωραία διαφανή ενδύματα των γυναικών. Σαμβύκη, ακόμη, ήταν ένα γνωστό στον αρχαίο κόσμο μουσικό όργανο, το οποίο προερχόταν από την Ανατολή (Συρία, Περσία) και αναφέρεται από πλήθος συγγραφέων, όπως τον Αριστοτέλη, τον Πλούταρχο κ.λπ. Μάλλον το έφτιαχναν με ξύλο σαμπούκου, όπως φαίνεται να έφτιαχναν και μια πολιορκητική μηχανή, ενώ αναφέρεται και φάρμακο με την ίδια ονομασία! Στα προϊστορικά χρόνια ο καρπός χρησιμοποιήθηκε ως τροφή και τα άνθη ως ίαμα.Η έντονη ευχάριστη μυρουδιά οφείλεται στο αιθέριο έλαιο πλούσιο σε γλυκοσίδια, τανίνες και χρησιμοποιείται ως εφιδρωτικό και σπασμολυτικό. Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης, χρησιμοποίησε το φυτό για την αντιμετώπιση γυναικολογικών προβλημάτων, και ως φάρμακο κατά της υστερίας. Ο Διοσκουρίδης χρησιμοποιούσε τους βλαστούς σε κατάπλασμα κατά της ποδάγρας, των φλεγμονών, των εγκαυμάτων και των δαγκωμάτων σκύλου.ΧΡΗΣΗ: Οι καρποί τρώγονται ή χρησιμοποιούνται στην παρασκευή γλυκισμάτων για τον αρωματισμό κέικ, μπισκότων, χυμών φρούτων.. Οι Καυκάσιοι οινοποιούν τον μούστο βάζοντας άνθη σαμπούκου και αρωματίζουν τις κρέμες, οι Βούλγαροι φτιάχνουν ξύδι σαμπούκου, οι Σέρβοι μαρμελάδες. Μόνο σε συνδυασμό με άλλα βότανα χρησιμοποιείται για αφέψημα. |
|
Η Σουρβιά είναι φυλλοβόλο μέτριου ύψους δένδρο, 10-15 μ. και ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Η κυκλική κόμη της είναι πυκνή και φθάνει διάμετρο τα 15 μ.Τα σούρβα, οι καρποί των δένδρων, είναι μικρή ράγα που έχει πριν ωριμάσει στυφή γεύση. Οι καρποί γίνονται το Φθινόπωρο και θεωρούνται ώριμοι όταν παίρνουν μαυριδερό χρώμα. Σε αυτό το στάδιο τα σούρβα είναι ιδιαίτερα εύγεστα. Πολλές φορές συλλέγονται από το έδαφος μετά την πτώση τους από το δένδρο, η μαζεύονται ανώριμα (κιτρινωπά) και αφήνονται σε προσήλιο μέρος του σπιτιού για να ολοκληρώσουν την ωριμότητα τους. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες:Πολλές φορές τα σούρβα δίνονται και σαν φάρμακο για την διάρροια, αφού αποδεδειγμένα έχουν αντιδιαρροϊκή δράση.Κύριος ρυθμιστής της κυκλοφορίας του φλεβικού συστήματος, ξεπερνώντας φαινόμενα συμφόρησης, Αυξάνει τον τόνο του φλεβικού τοιχώματος. Πιο συγκεκριμένα ενδείκνυται για γυναίκες, σε συνδυασμό με ανωμαλίες του κυκλοφορικού κατά την εμμηνόπαυση, με φλεβική υπέρταση, τα επακόλουθα του φλεβίτη, κιρσούς και του συνδρόμου "βαριών ποδιών". |
Δένδρο φυλλοβόλο πολυετές, ανήκει στην οικογένεια των Tiliaceae, μπορεί να φθάσει σε ύψος τα 15-25 μ. Έχει καρδιοειδή πριονωτά σκουροπράσινα φύλλα και άνθη ανοιχτοκίτρινα με γλυκιά μυρωδιά, μελιτογώνα, κρεμαστά τα οποία εμφανίζονται στις αρχές του καλοκαιριού και κιτρινοπράσινους καρπούς. Τα άνθη και τα φύλλα είναι αυτά τα οποία χρησιμοποιούνται για φαρμακευτικούς σκοπούς.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες είναι γνωστά τα άνθη και τα φύλλα του δέντρου τα οποία περιέχουν μαλακτικές ουσίες, πτητικά έλαια πλούσια σε φαρνεζόλη, διάφορα γλουκονικά, σάκχαρα, στυπτικά και ουσίες παρόμοιες με την βιταμίνη Ε.Είναι ένα αρωματικό βότανο που δρα ως διουρητικό και αποχρεμπτικό, ηρεμεί τα νεύρα και κατεβάζει την υψηλή πίεση του αίματος, αυξάνει την εφίδρωση, ελευθερώνει τους σπασμούς και βελτιώνει την πέψη.
|
Είναι φυτό φυλλοβόλο και ανήκει στην οικογένεια των Bετουλιδών (Betulaceae). Τα είδη της είναι ψηλά δέντρα που φτάνουν σε ύψος και τα 35 μέτρα ή θάμνοι με ύψος 3-4 μέτρα. Τα φύλλα της είναι ωοειδή, εναλλάσσονται και φέρουν τρίχες. Τα άνθη της φουντουκιάς έχουν διαφορές μεταξύ τους και τα αρσενικά σχηματίζουν μακριές ταξιανθίες ενώ στα θηλυκά οι ταξιανθίες είναι μικρές και περιβάλλονται από λέπια.Οι φουντουκιές είναι αυτοφυείς και άγριες ή καλλιεργούνται, για τους νόστιμους καρπούς τους τα φουντούκια. Το φουντούκι έχει στρογγυλό σχήμα με γωνίες και φέρει περίβλημα το οποίο βγαίνει εύκολα και σκληρό περικάρπιο. Η φουντουκιά είναι ανθεκτική σε χαμηλές θερμοκρασίες ιδιαίτερα οι θαμνώδεις ποικιλίες. Αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα και προτιμά τα υγρά, δροσερά μέρη. Οι ανοιξιάτικοι παγετοί μπορούν να βλάψουν τα άνθη της. Στο έδαφος δεν έχει ιδιαίτερες προτιμήσεις ευδοκιμεί σε όλους τους τύπους εδαφών. Η συγκομιδή γίνεται όταν τα φουντούκια παίρνουν χρώμα καστανό. Στη συνέχεια αφαιρούνται τα περιβλήματα τους και τοποθετούνται σε ειδικούς κλιβάνους για να ξηραθούν. |
|
Τα φουντούκια είναι θρεπτικά, πλούσια σε πρωτεΐνες και ανόργανα στοιχεία. Τρώγονται κυρίως ψημένα και είναι απο τους πολύ καλούς ξηρούς καρπούς. Χρησιμοποιούνται στη σοκολατοβιομηχανία, στη ζαχαροπλαστική και στην αρτοποιία όπου αλέθονται μαζί με σιτάρι για την παραγωγή ψωμιού.Υπάρχουν αρκετά είδη φουντουκιάς και στην Ελλάδα βρίσκουμε δύο: Την ήμερη φουντουκιά ή λεπτοκαρυά και την αγριοφουντουκιά.Η λεπτοκαρυά είναι μικρό δέντρο που δεν ξεπερνά σε ύψος τα 6 μέτρα, τα φύλλα της είναι στρογγυλά με μυτερές άκρες και ο καρπός της σκεπάζεται από ένα κυπελλοειδές περικάρπιο με οδοντωτά χείλη. Η αγριοφουντουκιά είναι αυτοφυής βρίσκεται μεμονωμένα σε διάφορα δάση της χώρας. Οι καρποί της είναι γνωστοί σαν φουντούκια Κωνσταντινούπολης. Άλλα είδη φουντουκιάς είναι η γιγάντια με ύψος 35 μέτρων και μεγάλη παραγωγή μακρύκαρπων φουντουκιών. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Πνευμονικό εμφύσημα, κίρρωση ήπατος. |
Ανήκει στην οικογένεια των Υπολεπιδών (Hypolepidaceae) και είναι πτεριδόφυτο με σύνθετα, έμμισχα φύλλα μήκους συνήθως έως 1 μ.. τα οποία διαιρούνται 2-3 φορές σε μικρούς ωοειδείς λοβούς. Οι σωροί των σποριαγγείων παράγουν τα σπόρια και κατανέμονται στους λοβούς περιφερειακά, ενώ καλύπτονται από τις αναδιπλωμένες παρυφές τους. Φυτρώνει σε λιβάδια και δασικά διάκενα κυρίως σε μέσα υψόμετρα. Συχνά σχηματίζει πολύ μεγάλους, πυκνούς πληθυσμούς, ιδιαίτερα σε περιοχές με έντονη βόσκηση. Έχει κοσμοπολίτικη εξάπλωση και είναι κοινό στην Ελλάδα.
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Από τη ρίζα του φυτού φτιάχνουμε αφέψημα που καταπολεμά τις αμοιβάδες και τα παράσιτα του εντερικού συστήματος.
Μονοετές ποώδες φυτό με βλαστούς λείους όρθιους 10-30 εκ., ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae. Φύλλα δις ή τρις πτεροσχιδή, με φυλλάρια τριχοειδή. Τα άνθη σε κεφάλια που μοιάζουν σαν μικρή μαργαρίτα. Τα περιφερειακά ανθίδια είναι γλωσσοειδή λευκού χρώματος. Τα κεντρικά είναι σωληνοειδή κίτρινα. Τα σπέρματα (αχαίνια) είναι μικρά 1 χιλ. μήκος, λίγο κυρτά. Ανθίζει την άνοιξη και έχει χαρακτηριστική οσμή. Από τα άνθη του, που συλλέγονται όταν ανοίξουν καλά, παρασκευάζεται ένα από τα καλύτερα ευστόμαχα αφεψήματα. Από το φυτό συλλέγονται τα άνθη, όταν ανοίξουν καλά. Μεσογειακό φυτό που φυτρώνει σε χέρσους τόπους και άκρες μονοπατιών.<
Φαρμακευτικές ιδιότητες:Είναι φαρμακευτικό φυτό με αντιπυρετικές, στομαχικές, διουρητικές, καταπραϋντικές ιδιότητες. Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: εξαιρετικό καταπραϋντικό για το στομάχι και θαυμάσιο μαλακτικό, βοηθά στην αϋπνία, στον παροξυσμό άσθματος, στις νευραλγίες και στις ημικρανίες.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: τα άνθη του γίνονται έγχυμα. Βάζουμε μία κουταλιά της σούπας χαμομήλι σε 150γρ. βραστό νερό και το αφήνουμε 15 λεπτά. Το σουρώνουμε και το πίνουμε με μέλι.Εξωτερική: το έγχυμα (χωρίς μέλι) χρησιμοποιείται στο καθάρισμα μολυσμένων ματιών και πληγών του δέρματος.Στο μπάνιο: βάζουμε 300γρ. χαμομήλι, ή διάφορα αρωματικά βότανα (δυόσμο, δενδρολίβανο, φασκόμηλο κ.λπ.), σε μία κατσαρόλα με καυτό νερό και το αφήνουμε για 15 λεπτά. Σουρώνουμε και ρίχνουμε το έγχυμα στο νερό του μπάνιου. Ξεκουράζει και ηρεμεί από το στρες.
Προσοχή: η κατάχρηση της εσωτερικής χρήσης μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες καταστάσεις, όπως ζαλάδες, αύξηση των καρδιακών παλμών, κεφαλαλγίες, αϋπνίες κ.λπ.
Είναι πολυετής πόα με βλαστό όρθιο, ύψους 0,6-1 μ., ανήκει στην οικογένεια των Σκροφουλαριδών (Scrophulariaceae). Τα φύλλα είναι επιμήκη-λογχοειδή λεία ή ελαφρά χνουδωτά. Τα άνθη διατάσσονται σε επιμήκη βότρυ. Η στεφάνη, μήκους 1,5-3,5 εκ., είναι κωδωνοειδής, δίχειλη, με προεξέχον κάτω χείλος. Το χρώμα της είναι κιτρινωπό, με πορφυροκαφέ γραμμώσεις και λευκό κάτω χείλος. Ο κάλυκας έχει πέντε λοβούς. |
Ανήκει στην οικογένεια των Κονβολβουλιδών, (Convolvulaceae). Είναι πολυετής πόα με βλαστό αναρριχόμενο ή έρποντα, πράσινο λεπτό λείο ή λίγο χνουδωτό, μήκους 30-60 εκ. Έχει φύλλα μικρά σε σχήμα βέλους, έμμισχα, ακέραια ή οδοντωτά και χνουδωτά. Τα άνθη του φυτού μοιάζουν με μικρά χωνιά, που έχουν χρώμα άσπρα ή ασπροκόκκινα. Οι καρποί του είναι κάψες υποσφαιρικές. Τα παιδιά έκοβαν τα άνθη του και ρουφούσαν το νέκταρ που κρύβουν στη βάση της χοάνης.
|
Ο πλάτανος είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, μακρόβιο φυτό της οικογένειας των Πλατανιδών (Platanaceae). Φύεται δίπλα σε ρυάκια και πηγές, ευρέως καλλιεργούμενο ως δέντρο σκιάς. Ο φλοιός του δέντρου είναι λεπιδώδης, τα φύλλα και τα παράφυλλα είναι μεγάλα, τα άνθη μονογενή, ανεμόγαμα σε διαφορετικές ταξιανθίες κυρίως σφαιρικές. Ο καρπός είναι μικρός, σφαιρικός, σκληρός και φέρει θύσανο τριχών. Ο κοινός πλάτανος μπορεί να φτάσει και τα 30 μέτρα σε ύψος, ο κορμός του είναι χοντρός φτάνοντας σε διάμετρο και τα 4 μέτρα. Οι πολύσπερμοι καρποί του είναι αγκαθωτοί. Το είδος αυτό απαντά αυτοφυές στην Ελλάδα και το ξύλο του είναι μέτριας ποιότητας. Η επεξεργασία του μπορεί να γίνει όταν είναι νωπό και χρησιμοποιείται κυρίως για την κατασκευή κιβωτίων συσκευασίας, την τορνευτική και ελάχιστα στην επιπλοποιία. Βρίσκεται σε ρεματιές, χαράδρες, κοντά σε ποταμούς, χείμαρρους, λίμνες, πηγές, αφού αρέσκεται στα υγρά εδάφη. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αιμοστατικό, κατά των αποστημάτων και των εγκαυμάτων.ΠερισσότεραΟ πλάτανος είχε γενικά εξαιρετική θέση ανάμεσα στα ιερά δέντρα. Το πράσινο φύλλωμά του αναγγέλλει από μακριά στον διψασμένο οδοιπόρο, την κοντινή βρύση και την φιλόξενη δροσιά. Το γεγονός αυτό και μόνο ίσως να έκανε τους αρχαίους να θεωρούν το πλατάνι σα δώρο των θεών που έπρεπε να λατρεύουν. Η Άλτις της Ολυμπίας, ένα απ’ τα πιο φημισμένα ιερά δάση της αρχαιότητας και η οποία λέγεται ότι διαμορφώθηκε απ’ τον ίδιο τον Ηρακλή για τον πατέρα του Δία, πρέπει ν’ αποτελούνταν από πλατάνια. Πάρα πολλές είναι οι παραδόσεις και οι μύθοι που σχετίζονται με τα δέντρα αυτά, όχι μόνο στην αρχαιότητα, αλλά και στη σύγχρονη λαϊκή παράδοση. Επίσης, επειδή ο πλάτανος φθάνει σε σχετικά μεγάλη ηλικία, πολλοί πιστεύουν ότι μπορούμε ν’ αναγνωρίσουμε σε ορισμένα άτομα τα φημισμένα δέντρα που περιγράφουν οι αρχαίοι. Στην Κω για παράδειγμα, ξακουστό είναι το πλατάνι κάτω απ’ το οποίο υποτίθεται ότι δίδαξε ο Ιπποκράτης. |
Είναι φυλλοβόλος θάμνος ή δένδρο, ανήκει στην οικογένεια των Πουνικοειδών (Punicaceae). Αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες θέσεις και σχετικά ξηρά εδάφη. Φυτεύεται σε ομάδες και ελεύθερους φράχτες. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα. |
|
Δέντρο ανθεκτικό, σπάνια προσβάλλεται από παράσιτα. Συνήθως φέρει πολλαπλά στελέχη και μπορεί να αναπτυχθεί σε 3-5μ. ύψος. Τα λεπτά κλαδιά ξεκινούν κατακόρυφα και γέρνουν με χάρη προς τα έξω. Οι ακλάδευτοι θάμνοι έχουν σαφώς γυρτή ή σε σχήμα σιντριβανιού μορφή. Τα φύλλα είναι γυαλιστερά και έχουν μήκος οκτώ εκατοστά. Οι ροδιές έχουν όμορφα πορτοκαλοκίτρινα λουλούδια σε σχήμα τρομπέτας με πτυχωτά πέταλα. Τα άνθη έχουν μήκος πέντε εκατοστά είναι συχνά διπλά και ανθίζουν για μεγάλο διάστημα το καλοκαίρι. Τα φρούτα της ροδιάς είναι σφαιρικά με διάμετρο 5-10 εκατοστά και είναι γυαλιστερά κοκκινωπά ή κιτρινωπά όταν ωριμάσουν. Ο κάλυκας του καρπού βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά του κλαδιού και έχει σχήμα κορώνας. Τα φρούτα είναι γεμάτα με τραγανούς σπόρους οι οποίοι είναι καλυμμένοι με ένα χυμώδη όξινο πολτό και όλοι μαζί περιβάλλονται από μία κιτρινωπή μεμβράνη. Οι σπόροι, ο χυμός και ο πολτός τρώγονται, αλλά η κιτρινωπή μεμβράνη είναι πολύ στυπτική.Φαρμακευτικές ιδιότητες:Tο άξιο σεβασμού ρόδι τελευταία έχει γίνει πολύ της μόδας. Στις HΠA τους τελευταίους 18 μήνες, κυκλοφόρησαν πάνω από 475 νέα τρόφιμα και ποτά ροδιού. Kι αυτό αναντίρρητα δείχνει πως το ενδιαφέρον έχει εκτιναχθεί. η ροδιά, προσφέρει για κατανάλωση ένα φρούτο το οποίο έχει μία ισορροπημένη και ποικίλη περιεκτικότητα πολλών ευεργετικών για την υγεία συστατικών. Aκριβώς αυτός ο συνδυασμός συστατικών ενδεχομένως κρύβει το μυστικό των εξαιρετικών αποτελεσμάτων και όχι το εκχύλισμα ιδιαίτερων μεμονωμένων συστατικών όπως το κηκιδικό οξύ - αν και αυτό το συστατικό έχει δώσει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα σε κλινικές έρευνες. Tο μεγαλύτερο μέρος της χημικής ανάλυσης των ροδιών έχει εστιάσει στον χυμό, τον φλοιό/περικάρπιο και το έλαιο των σπόρων. O χυμός/φρούτο περιέχει μεγάλες ποσότητες υδρολυτικής ταννίνης, ιδίως κηκιδικής ταννίνης (γαλλικό οξύ και κηκιδικό οξύ) ανθοκυανίνες (κυανούχο άλας, δελφινίδες, πελαργονιδίνες) καθώς και φαινολικά οξέα (κηκιδικό οξύ, καφεϊκό οξύ και χλωρογενικό οξύ). Tο περικάρπιο-επισπέρμιο είναι επίσης πλούσιο σε υδρολυτικές ταννίνες.Όταν συνθλίβουμε ολόκληρο το φρούτο ο χυμός που βγαίνει έχει πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα πολυφαινολών από εκείνη του επισπερμίου. O φλοιός περιέχει επίσης λουτεολίνη, κερκετίνη, καιμπφερόλη και ηλιανθίνη. Tο έλαιο των σπόρων περιέχει περίπου 63,5 τοις εκατό punicic acid(*) - ένα σπάνιο ακόρεστο λιπαρό οξύ 18 δεσμών άνθρακα (από άποψη δομής σχετίζεται με το συζυγές λινολενικό οξύ). Σύμφωνα με μία πηγή ο σπόρος έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα οιστρογόνων του φυτικού βασιλείου-περίπου 17 mg/kg αποξηραμένου σπόρου. O χυμός του ροδιού ανά τους αιώνες έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαφόρων νόσων. Στην αρχαία Ελλάδα οι γιατροί το χρησιμοποιούσαν σαν αντιφλεγμονώδες , κατά της ελμινθίασης (σκουλήκια των εντέρων) και αντιβηχικό. Χρησιμοποιείτο επίσης για την θεραπεία της χρόνιας διάρροιας και δυσεντερίας. Στη Γεωργία, χρησιμοποιείται επίσης και σαν αποφρακτικό του βλεννογόνου, για την θεραπεία αιμορραγιών, νυχτερινές εφιδρώσεις και διάρροια. Έχει χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της τριχοφυΐας και βοηθά στην πρόληψη της αρτηριοσκλήρυνσης, άσθματος, αμυγδαλίτιδας και βρογχίτιδας εκχύλισμα του ροδιού αναμεμειγμένο με εκχύλισμα αλόης έχει χρησιμοποιηθεί για την διέγερση της ανάπλασης των οστών. Τελευταία χρησιμοποιείται με επιτυχία στην θεραπεία εγκαυμάτων. Tο πιο συναρπαστικό στην εποχή μας είναι η ανακάλυψη ότι τα ρόδια περιέχουν εξαιρετικά μεγάλες ποσότητες του αντικαρκινικού φαινολικού κηκιδικού οξέος. Tο ρόδι είναι ένα από τις μεγαλύτερες γνωστές πηγές κηκιδικού οξέος, ενός ισχυρού αντιοξειδωτικού και αντικαρκινικού φυτοχημικού οι ιδιότητες του οποίου έχουν περιγραφεί σε περισσότερες από 500 μελέτες που δημοσιεύτηκαν τα τελευταία 40 χρόνια. Oι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του ροδιού είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση άλλων προβλημάτων υγείας στις οποίες περιλαμβάνονται η αρτηριοσκλήρυνση, η φλεγμονή αρτηριών και καρδιάς και η υπέρταση. Αυτές οι ιδιότητες είναι επίσης ευεργετικές για την προστασία του ήπατος και των νεφρών από την βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, την αντιμετώπιση των βακτηρίων και την ενίσχυση της δράσης άλλων αντιοξειδωτικών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα εργαστηριακών μελετών: · το εκχύλισμα ροδιού μπορεί να προλάβει τον καρκίνο του προστάτη ή να επιβραδύνει την εξάπλωσή του · το εκχύλισμα του ροδιού μπορεί να εμποδίσει τα ένζυμα που συμβάλλουν στην οστεοαρθρίτιδα, επιβαρύνοντας την φθορά των χόνδρων · κατανάλωση χυμού ροδιού κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να συμβάλλει στην μείωση του κινδύνου εγκεφαλικών κακώσεων στα βρέφη · συμπυκνωμένος χυμός ροδιού βελτιώνει την παρουσία λιπιδίων σε διαβητικούς ασθενείς με υπερλιπιδαιμία και μπορεί να βελτιώσει τους παράγοντες που ευθύνονται για τις καρδιακές παθήσεις · κατανάλωση χυμού ροδιού επί τριετία από ασθενείς με στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας μειώνει την κοινή πάχυνση του εσωτερικού της καρωτίδας, την πίεση του αίματος και την οξείδωση LDL · ο χυμός ροδιού μπορεί να έχει θετική επίδραση κατά της νόσου Aλτσχάιμερ. ΠερισσότεραΗ ροδιά θεωρείται το παλαιότερο καλλιεργούμενο καρποφόρο δέντρο. Είναι ενδημικό της περιοχής μεταξύ του Ιράν και της βόρειας Ινδίας και έχει καλλιεργηθεί από τα αρχαία χρόνια σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου μέχρι την Ινδία, όπου καλλιεργείται ακόμα και σήμερα σε μεγάλες ποσότητες. Το φυτό είχε χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους όπως για χυμό, ποτό (γκρεναντίνη), βαφές, μελάνια, δεψικό οξύ για δέρματα (ταννίνη) και μία ποικιλία από ιάματα για διάφορες ασθένειες.Το όνομα του γένους Punica έχει λατινική ρίζα. Punica ήταν το ρωμαϊκό όνομα για την Καρχηδόνα από όπου οι καλύτερες ροδιές ήρθαν στην Ιταλία. Οι Φοίνικες και οι Αραβες έμποροι σύστησαν την ροδιά σε όλο τον αρχαίο κόσμο. Τα ρόδια χρησιμοποιήθηκαν με πολλούς τρόπους, όπως γίνεται και σήμερα. Ήταν απαραίτητο στοιχείο στην Αιγυπτιακή μυθολογία και τέχνη, εκθειάζονται στην Παλαιά Διαθήκη της Βίβλου και στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ και μεταφέρονταν από τα καραβάνια στην έρημο χάρη του δροσιστικού χυμού τους. Στην ελληνική μυθολογία, ο Πλούτωνας απήγαγε την Περσεφόνη μεταφέροντάς την στον Κάτω Κόσμο. Της πρόσφερε ένα ρόδι από το οποίο αυτή έφαγε λίγα μόνο σπόρια Αυτό την καταδίκασε να περνά το μισό χρόνο του έτους με τον Πλούτωνα (χειμώνας) και τον άλλο μισό με τους ζωντανούς στον Επάνω Κόσμο (καλοκαίρι). Οι ροδιές απεικονίζονταν στα Καρχηδονιακά και τα Φοινικικά παράσημα και στην πίσω πλευρά των νομισμάτων του νησιού της Ρόδου. Στην ελληνική μυθολογία η ροδιά κατέχει περίοπτη θέση και συμβολίζει τη γονιμότητα και την αφθονία. Το φρούτο ήταν αφιερωμένο στην Ήρα, η οποία παριστάνεται πάντα στα γλυπτά να κρατά μία ροδιά. Οι Έλληνες συγγραφείς, όπως ο Θεόφραστος, αναφέρουν τη ροδιά με το όνομα "ρόιο" και ο Διοσκουρίδης παραθέτει τις φαρμακευτικές ιδιότητες από τα διάφορα μέρη του φυτού. |
|
Δένδρο φυλλοβόλο, ανήκει στην οικογένεια των Moraceae. Παίρνει συνήθως μεγάλες διαστάσεις και είναι μακρόβια, μπορεί να δώσει ικανοποιητική παραγωγή και σε ηλικία μεγαλύτερη των 60 χρόνων. Το ύψος του δέντρου μπορεί να φθάσει μέχρι 12 μ. Τα κλαδιά της έχουν την τάση να αναπτύσσονται πλάγια και προς τα κάτω και τελικά μπορεί να φθάσουν σε μικρή απόσταση από το έδαφος. Τα φύλλα είναι τραχεία στην αφή, χνουδωτά πεντάλοβα ή και τρίλοβα, πιο πράσινα στην επάνω επιφάνεια τους. Οι ξυλοφόροι οφθαλμοί βρίσκονται συνήθως στην άκρη των κλαδίσκων. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί και κατ’ επέκταση και τα σύκα, βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων των βλαστών του προηγούμενου έτους ή των βλαστών του έτους, πού αναπτύσσονται. |
Τα ώριμα σύκα περιέχουν 83% νερό, 15,1% σάκχαρα, 1,2% πρωτεΐνες, 0,4% λίπη, 0,2% άλατα και άλλες ουσίες. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, κάλλιο, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο καθώς και σε βιταμίνες Α,Β,C. Είναι διουρητικά και βοηθούν στην καλή λειτουργία των εντέρων, καθώς περιέχουν ένζυμα που διευκολύνουν την χώνεψη.'Ολα τα μέρη της συκιάς έχουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος τρέχει από κάθε τομή ή πληγή και είναι ελαφρά καυστικός, προκαλεί φαγούρα και ερεθισμούς, αλλά και που χρησιμοποιείται σε μερικά μέρη της Ελλάδας κατά της μυρμηγκιάς του δέρματος. Φαρμακευτικές ιδιότητες:Κατά της δυσκοιλιότητας, δυσεντερίας, εντερίτιδας, κατά της επίμονης καταρροής, των φλογώσεων του λαιμού και της φλεγμονής των ούλων, κατά της οξείας πνευμονίας, της βρογχίτιδας, του κοκίτη, θεραπευτικό των κρεατοελιών και των μυρμηγκιών.Συστατικά-ουσίες: Ιμβερτοσάκχαρο, οξέα φρούτων (κιτρικό, μηλικό οξύ) ΠερισσότεραΣτα παλιά χρόνια, μια ελιά, ένα κλήμα και μια συκιά, μαζί μ’ ένα πηγάδι με δροσερό νερό ήταν όλα όσα χρειαζόταν ένα ευτυχισμένο σπιτικό. Έτσι και στη Βίβλο τα τρία αυτά πράγματα αναφέρονται επανειλημμένα σαν σύμβολο ειρήνης και ευημερίας. Η πρώτη συκιά είχε φυτρώσει στην Αθήνα με διαταγή της Δήμητρας, σύμφωνα με τη μυθολογία. Γι’ αυτό οι ελιές, τα σταφύλια και τα σύκα, ήταν στην Αθήνα η πιο συνηθισμένη τροφή του καθενός. Ακόμα και τον Πλάτωνα τον είχαν ονομάσει «φιλόσυκο». Ο Αθήναιος αφιέρωσε ολόκληρο κεφάλαιο του βιβλίου του στα ξερά σύκα. Κάποτε λένε, πρόσφεραν αττικά σύκα στον Ξέρξη, οπότε πήρε και αυτός την απόφαση να κατακτήσει τη χώρα που έβγαζε αυτά τα σύκα. Ο ιδιαίτερος τρόπος για τη γονιμοποίηση του σύκου με τους ορνούς, ήταν ήδη γνωστός στον Ηρόδοτο. Αλλά και ο Θεόφραστος είχε παρατηρήσει αυτήν την ιδιορρυθμία της φύσης. |
Φυλλοβόλο δένδρο ύψους μέχρι 15 μ., ανήκει στην οικογένεια των Aceraceae, με κόμη μεγάλη, σφαιρική, με φύλλα αντίθετα με λοβό και το κάτω μέρος τους είναι σχεδόν λευκό. Είναι φυτό δίκλινο , δηλαδή φέρει ξεχωριστά τα αρσενικά από τα θηλυκά άνθη . Τα αρσενικά άνθη σχηματίζουν ταξιανθία φόβη και τα θηλυκά βότρυ . |
|
|
Ανθίζει νωρίς την Άνοιξη πριν την ανάπτυξη του φυλλώματος . Τα άνθη τελικά σχηματίζουν σπόρους , οι οποίοι φέρουν φτερό , και η πτώση τους προς το έδαφος, δημιουργεί σύντομη πτήση, σαν ελικόπτερο . Το ξύλο του χρησιμοποιείται πολύ στην επιπλοποιία, την τορνευτική κ.α.. |
Πολυετής, αυτοφυής πόα ύψους έως 50 εκ., ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Lamiaceae). Έχει φύλλα αντίθετα, χνουδωτά, λίγο οδοντωτά. Τα βράκτια είναι σχετικά μεγάλα, με χαρακτηριστικό σχήμα –απότομα μυτερά- και υπερκαλύπτουν τα άνθη. Βρίσκεται σε πετρώδεις και βραχώδεις θέσεις, σε μεγάλα υψόμετρα. Καταναλώνεται ευρύτατα στην Ελλάδα για τη κατασκευή αφεψημάτων και επειδή το μεγαλύτερο μέρος των φυτών που καταναλώνονται προέρχεται από αυτοφυείς πληθυσμούς, κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Το μέρος του φυτού που συλλέγεται είναι η ταξιανθία σε πλήρη άνθηση μαζί με 5-6 cm βλαστού. Οι ανθοφόροι βλαστοί ξηραίνονται ώστε να μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα δραστικά συστατικά του τσαγιού είναι η καφεΐνη που είναι διεγερτικό του νευρικού συστήματος, αλλά υπάρχουν και ίχνη θεοβρωμίνης που είναι διουρητική ουσία και δρα στο αναπνευστικό σύστημα. Τα νωπά φύλλα του είναι αρκετά πλούσια σε βιταμίνη C. Το έγχυμα του φυτού χρησιμοποιείται σαν χωνευτικό, διουρητικό σε πεπτικές διαταραχές και σαν διεγερτικό του εγκεφάλου και των μυών. Εξάλλου επιταχύνει την αναπνοή.
Η μακρόχρονη όμως και σε μεγάλες δόσεις χρήση του τσαγιού μπορεί να προκαλέσει ελαφρά δηλητηρίαση που εκδηλώνεται με αϋπνία, αδυνάτισμα, απώλεια όρεξης και προβλήματα του νευρικού συστήματος.
Πολυετή ποώδη φυτά, επίφυτα, αυτότροφα, σαπρόφυτα ή παράσιτα, των τροπικών και θερμών-ήπιων περιοχών, που ανήκουν στην οικογένεια των Ορχιδοειδών (Orchidaceae). Έχουν σαρκώδη φύλλα, άνθη μοναχικά ή σε ανθοταξίες, με ειδική μορφολογία των ανθέων για την εντομόφιλη επικονίαση, και σχηματίζονται από έξι πέταλα σε δύο τριμερείς σπονδύλους, των οποίων το εσωτερικό πέταλο έχει διαφορετικό χρώμα και σχήμα από τα άλλα, και οι καρποί τους έχουν το σχήμα κάψας με πολλούς μικρούς σπόρους. Τα επίφυτα είδη έχουν αερώδεις ρίζες, που καλύπτονται από ένα στρώμα μιας σπογγώδους ουσίας (velamen) που απορροφά το νερό. Πολλά είδη είναι διακοσμητικά, έχουν μεγάλη αξία και καλλιεργούνται σε θερμοκήπια. Άλλα προσφέρουν καρπούς και χρησιμοποιούνται ως αρωματικά (βανίλια) και άλλα έχουν ρίζες με ιατρικές ιδιότητες. Σ' αυτήν την οικογένεια ανήκουν πολλά από τα κινδυνεύοντα με εξαφάνιση είδη, γι' αυτό και τα είδη της οικογένειας προστατεύονται. |
Ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών (Umbelliferae) και άλλες ονομασίες του είναι: Καυκαλίδα, αγριοκουτσουνάδα, μοσχολάχανο. Είναι από τα σημαντικότερα αρωματικά χόρτα της χώρας μας, που φυτρώνει κυρίως σε καλλιεργημένα και μη χωράφια. Συναντούμε και άλλα είδη της που διαφέρουν κυρίως ως προς το μέγεθος. Είναι μικρό ετήσιο φυτό, που φτάνει σε ύψος τα 15 εκ. Τα φύλλα φυτρώνουν στους βλαστούς με αντίθετη διάταξη, είναι απλά και διαιρούνται σε λοβούς. Τα άνθη του βγαίνουν την Άνοιξη και είναι λευκά σε "σκιάδιο" και έχουν πέντε πέταλα. Ο καρπός του μοιάζει με φασόλι, σκεπασμένο με αγκαθάκια που κολλούν στα ρούχα και με δυσκολία ξεκολλούν ένα - ένα. Όταν ξεραθούν αγκυλώνουν και εμποδίζουν το θερισμό. Σε όλα τα μέρη του φυτού και στους καρπούς υπάρχουν ελαιοφόροι αδένες, που εκκρίνουν αρωματικό αιθέριο έλαιο. Τη βρίσκουμε το χειμώνα και την άνοιξη σε χωράφια, λιβάδια και χέρσες περιοχές. Η καυκαλήθρα θεωρείται από τους γεωργούς κακό βότανο ή ζιζάνιο, ιδιαίτερα όταν ο καρπός της ξεραίνεται. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε κήπο και τη μαζεύουμε όταν τα φύλλα της είναι ακόμα μικρά. |
|
Τρώγεται ωμή ή βρασμένη μαζί με άλλα χορταρικά, ως σαλάτα. Κυρίως όμως προστίθεται σε μικρή ποσότητα στο μείγμα των χόρτων για χορτόπιτες, στις οποίες χαρίζει ξεχωριστή γεύση και το εξαίρετο άρωμά της. Ως μυρωδικό χόρτο χρησιμοποιείται στη φασολάδα, στον ωμό μαριναρισμένο με ξύδι και χοντρό αλάτι γαύρο, σε κεφτέδες από φάβα και σε ωμές σαλάτες. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Ζωογονεί το νευρικό σύστημα και είναι ένα αξιόλογο θεραπευτικό κατά της μελαγχολίας. |
Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι πολυετής πόα, με βλαστούς ύψους 50 έως 80 εκ., διακλαδισμένους, με πυκνό τρίχωμα. Τα φύλλα έχουν σχήμα ωοειδές-λογχοειδές και είναι πράσινα στην ανώτερη επιφάνεια και λευκά-χνουδωτά στην κατώτερη. Διαιρούνται συνήθως δύο φορές σε τριγωνικούς ή λογχοειδείς λοβούς, οι οποίοι φέρουν μικρά αγκάθια στις παρυφές τους. Η σφαιρική ταξιανθία του έχει διάμετρο 4-7 εκ. και μπλε ή πράσινη-μπλε απόχρωση. Αποτελείται από πολλά σωληνοειδή ανθίδια με μπλε στεφάνες, μέσα από τις οποίες προβάλουν οι εντυπωσιακοί μπλε-γκρι ανθήρες. Κάθε ανθίδιο περιβάλλεται από πολυάριθμα, αγκαθωτά μικρά βράκτια.Φυτρώνει σε ξηρές βραχώδεις πλαγιές, σε θαμνώνες και δασικά διάκενα, σε χαμηλά υψόμετρα. Είναι είδος της Α. Μεσογείου, αρκετά κοινό στην Ελλάδα. |
Ανήκει στην οικογένεια των Κιστιδών (Cistaceae). Είναι νανώδης αρωματικός θάμνος ύψους έως 1 μ. Έχει φύλλα αντίθετα, μικρά, ωοειδή ή μακρουλά, τριχωτά, χνουδωτά, που μοιάζουν με της φασκομηλιάς. Τα άνθη του εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε ομάδες των 2-7, στην άκρη των κλαδιών. Θυμίζουν τα ολιγοπέταλα τριαντάφυλλα και μοιάζουν σαν «τσαλακωμένα». Έχουν πέντε ωοειδή – λογχοειδή, μυτερά σέπαλα και πέντε ρόδινα πέταλα, τα οποία συνήθως είναι εύοσμα, αλλά εύκολα πέφτουν. Το συναντάμε και σε σημεία με υγρασία όπως σε ρεματιές και φαράγγια. Εξαπλώνεται στο μεγαλύτερο τμήμα της Μεσογείου και είναι κοινό στην Ελλάδα. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Φυτό πλούσιο σε μια βαλσαμώδη ρητινική αρωματική ύλη, το λάδανο που παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν εναντίον της πανώλης. ΠερισσότεραΦυτό γνωστό από την αρχαιότητα με τα ονόματα «κίσθος ο άρρην» όπως αναφέρει ο Θεόφραστος και «κίστος» ή «κίσσαρον» ή «κίσθαρον» του Διοσκουρίδη. |
Η καρυδιά ανήκει στην οικογένεια των Καρυωδών (Juglandaceae), Το γένος αυτό αριθμεί 55 περίπου είδη, καθώς και αρκετές ποικιλίες. Η καρυδιά είναι ένα μεγάλο φυλλοβόλο δέντρο, μακρόβιο, ύψους 12 - 30 μέτρα, όπου σπάνια φτάνει και τα 60 μέτρα. Είναι δέντρο με ελεύθερη ανάπτυξη, δυνατά κλαδιά και με μεγάλη απλωτή κόμη. Τα φύλλα της είναι μεγάλα, σύνθετα, χωρισμένα σε πολλά μικρότερα ωοειδή, σκουροπράσινα, κατά ζεύγη, φυλλάρια που έχουν ευχάριστη μυρωδιά. Τα άνθη της έχουν λευκό χρώμα, είναι μονογενή και παράγουν αρσενικά και θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα σε διαφορετικά άνθη πάνω στο ίδιο όμως δέντρο. Τα αρσενικά άνθη είναι διατεταγμένα κατά κρεμάμενους βότρεις (ίουλους), ενώ τα θηλυκά κατά στάχεις στις άκρες των βλαστών. Ανθίζει τον Απρίλιο - Μάιο.
Ο καρπός της είναι δρύπη, το γνωστό καρύδι, με σχήμα ωοειδές ή σφαιρικό. Το περικάρπιο του, που είναι πράσινο στην αρχή και μετά σκουραίνει όταν ωριμάσει, αποτελείται από ανθεκτική επένδυση, το ενδοκάρπιο, που είναι σκληρό, ξυλώδες και λέγεται κέλυφος (καρυδότσουφλο). Το ενδοκάρπιο αποτελείται από 2 τμήματα και περικλείει το σπέρμα (ψίχα), το οποίο χωρίζεται ως το μέσο σε 4 λοβούς με 4 μεμβρανώδη ημιδιαφράγματα. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Οι θεραπευτικές ιδιότητες της καρυδιάς είναι πολλές και ευεργετικές και οφείλονται στα συστατικά που περιέχει. Ο Γάλλος γιατρός Negrier, το 1841 ασχολήθηκε με τις θεραπευτικές ιδιότητες των φύλλων της. Θεραπευτικά τα φύλλα της καρυδιάς χρησιμοποιούνται εναντίον των παθήσεων των ματιών, όπως βλεφαρίτιδα στα παιδιά και της χοιραδώσεως. Το αφέψημα και το έγχυμά τους είναι τονωτικό του πεπτικού σωλήνα και σταματά τις διαρροϊκές κενώσεις σε τοξικές καταστάσεις. Οι Boys de Loutry και Costilhes χρησιμοποιούσαν το αφέψημα των φύλλων με μορφή κολπικών πλύσεων κατά των εξελκώσεων του αυχένα της μήτρας, ενώ ο Vidal de Careis κατά της λευκόρροιας. Ο Dubois χρησιμοποιούσε πυκνό αφέψημα φύλλων για τη θεραπεία της τριχόπτωσης, ο Bruguiec για κακοήθη εξανθήματα και ο Vitet για τη θεραπεία της ψωρίασης, του έρπητα, των διαφόρων λειχήνων και των εκζεμάτων. Επίσης, αφέψημα φύλλων και φλοιού χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία κατά των οξέων αμυγδαλών και κατά του απλού ρινικού κατάρρου. Το αφέψημα των φύλλων κατεβάζει το σάκχαρο των διαβητικών, καθώς στο διάστημα χρησιμοποιήσεως ινσουλίνης μειώνει το σάκχαρο των ούρων και καθαρίζει το αίμα. Χρησιμοποιείται επίσης για εξωτερικές πλύσεις τραυμάτων και τη θεραπεία των δερματικών φλυκταινών. Όταν προστεθεί στο νερό του λουτρού είναι ευεργετικό για τη ραχίτιδα, τη σήψη και την υπερτροφία των οστών, καθώς και για πυώδης πληγές στα νύχια των ποδιών και των χεριών. Ενδείκνυται για την ακμή, τα ιδρωμένα πόδια και για τις χιονίστρες.Τα φρέσκα φύλλα διώχνουν τα έντομα και προπαντός τους κοριούς. ΠερισσότεραΤο φυτό ήταν γνωστό και αναφέρεται από την αρχαιότητα, με το όνομα «καρύα» και «κάρυον», αν και ο Θεόφραστος με το ίδιο όνομα ονομάζει και άλλα δέντρα. Η ονομασία “Juglans” προέρχεται από τις λέξεις “Jovis glans” (βάλανος του Δία). Για ιατρική χρήση χρησιμοποιούνταν μόνο οι φλοιοί των άωρων καρπών. Η γρήγορη διάδοση του φυτού προς το Βορρά, οφείλεται σε διατάγματα του Καρόλου του Μεγάλου. Η καλλιέργεια της καρυδιάς Πολλαπλασιασμός - Γονιμοποίηση. Η καρυδιά είναι δέντρο που πολλαπλασιάζεται εγγενώς με σπόρους και αγενώς με μοσχεύματα πολύ εύκολα σε δροσερά μέρη. Σήμερα στην δενδροκομία γίνεται στρωμάτωση των σπόρων σε κασόνια με ψιλή άμμο, όπου αναπτύσσονται δενδρύλλια. Τα σποριόφυτα φυτεύονται στις μόνιμες θέσεις τους πρόωρα το καλοκαίρι και χρήζουν μερικής προστασίας από το κρύο για τον πρώτο τους χειμώνα. Η καρυδιά επικονιάζεται με τον αέρα. Η γύρη της μεταφέρεται σε απόσταση περίπου 75 - 90 μέτρα και συνεπώς οι καρυδιές - γονιμοποιητές θα πρέπει να τοποθετούνται στους οπωρώνες σε κάθε 10η σειρά και σε αντίθετη κατεύθυνση από τον άνεμο.Οι απαιτήσεις της καρυδιάςΗ καρυδιά έχει μεγάλη, υπόγεια βλάστηση και απαιτεί έδαφος βαθύ, καλά αποστραγγιζόμενο, αργιλώδες, θρεπτικό, ασβεστούχο και ελαφρώς αλκαλικό (pH 4.5 έως 8.2). Ευδοκιμεί σε μέτρια υγρό και ζεστό κλίμα, το οποίο βελτιώνεται με τη σκιά των φύλλων της, και σε θέση προφυλαγμένη από ισχυρούς ανέμους. Αντέχει μια ετήσια βροχόπτωση που ανέρχεται στα 31 ως 147 εκατοστά και ετήσια μέση θερμοκρασία 7 με 21.1 °C (όταν βρίσκεται σε λήθαργο αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, κάτω των -27 °C, χωρίς σοβαρές επιπτώσεις). Είναι φωτόφιλο είδος και ευπαθές στους παγετούς κατά την νεαρή του ηλικία. Καλλιεργητικές φροντίδες. Η καρυδιά έχει ανάγκη από κλάδεμα στη ρίζα, 2 - 3 πόντους κατά το φύτεμα, όπως και στη φούντα, για να σχηματιστεί καλό ριζικό σύστημα. Απαραίτητα είναι τα ποτίσματα και τα σκαλίσματα στο δενδρύλλιο για να αναπτυχθεί γρήγορα. Ο λάκκος ποτίσματος θα πρέπει να είναι σε μικρή απόσταση από τον κορμό, διότι όταν είναι κορεσμένος από νερό ο κορμός προσβάλετε από μύκητες. Παραγωγή – Αποδόσεις. Η καρυδιά είναι δέντρο που καλλιεργείτε τόσο για τον εδώδιμο καρπό της, όσο και για την εκμετάλλευση του ξύλου της. Οι νεώτερες ποικιλίες καρποφορούν για πρώτη φορά στα 5 με 8 χρόνια και παράγουν περίπου 2.5 τόνους ανά εκτάριο. Οπωρώνες σε σχετικά φτωχά εδάφη, όπως βουνά, παράγουν 1.5 με 2.25 τόνους ανά εκτάριο, ενώ οπωρώνες σε καλά καλλιεργημένες περιοχές παράγουν 6.5 με 7.5 τόνους ανά εκτάριο. Συλλογή – ΣυγκομιδήΤα φύλλα της καρυδιάς συλλέγονται την άνοιξη, τα μπουμπούκια και άνθη τον Μάιο, ο πράσινος εξωτερικός φλοιός τον Ιούλιο, ενώ τα καρύδια στις αρχές του Σεπτέμβρη έως τις αρχές του Νοέμβρη. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται με το τίναγμα των δέντρων με δονητές κορμών ή άκρων ανάλογα με το μέγεθος τους. Τα καρύδια συλλέγονται σε μεγάλα δοχεία και μεταφέρονται σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας, όπου αφαιρείται ο εξωτερικός φλοιός και ξηραίνονται σε στεγνωτήρες με εξαναγκασμένο αέρα στους 38 - 43 οC έως ότου η περιεχόμενη υγρασία φτάσει το 8%. Μπορούν να διατηρηθούν αρκετούς μήνες σε θερμοκρασία περιβάλλοντος όταν είναι ξερά και για χρόνια όταν καταψυχθούν. Πωλούνται είτε με το περίβλημα μετά από λεύκανση, είτε μόνο η ψίχα. Τα φύλλα ξηραίνονται είτε σε εξωτερικούς ημισκιερούς χώρους, είτε σε χώρους με ελεγχόμενη θερμοκρασία και υγρασία. Όταν ξεραθούν φυλάγονται με προσοχή για να διατηρείται η οσμή και η γεύση τους. Ο πράσινος φλοιός των καρυδιών με την αποξήρανση του γίνεται λεπτός, ζαρώνει και παίρνει γλυκιά γεύση. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΡΥΔΙΑΣ. Η καρυδιά είναι ένα δέντρο του οποίου όλα τα μέρη είναι χρήσιμα, όπως τα φύλλα, ο πράσινος φλοιός του καρπού, ο φλοιός των μίσχων και των ριζών, η επιδερμίδα της ψίχας, τα καρύδια, τα άνθη, ακόμα και το ξύλο. ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ. Το ξύλο της καρυδιάς είναι ανεκτίμητο. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, την ξυλουργική, την ξυλογλυπτική, την οπλοποιία και την τορνευτική. Το ξύλο αυτό έχει χρησιμοποιηθεί παλαιότερα για ρόδες και για σώματα των λεωφορείων. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται παρασκευάζοντας: α) έγχυμα από 15-30 γρ. ψιλοκομμένων φρέσκων φύλλων σε 500 ml νερό με ημερήσια κατανάλωση 2-5 φλιτζάνια, το οποίο χρησιμοποιείται για δερματικά προβλήματα και φλεγμονές των ματιών (πλύσεις), σαν πεπτικό τονωτικό για την ανορεξία. Χρησιμοποιείται επίσης για το έκζεμα ή για πληγές και εκδορές, β) αφέψημα πρόσφατων και ξερών φύλλων στην ίδια αναλογία, γ) εκχύλισμα, 40-80 εκατοστά του γρ. την ημέρα, δ) αφέψημα και εκχύλισμα εξωτερικής χρήσεως ως λοσιόν (50:1000) για χιονίστρες και κατά των ελκών, ε) σιρόπι με εκχύλιση 35-50 γρ. φύλλων (για ημερησία κατανάλωση), στ) σαν τονωτικό του πεπτικού σωλήνα και για θεραπεία της διάρροιας μπορούμε να ρίξουμε 2-4 γρ. ξηρά και κονιοποιημένα φύλλα σε 150 γρ. λευκό κρασί και να παραμείνουν 12 ώρες, ζ) κολλύριο από 192 γρ. αφεψήματος φύλλων, 1 γρ. μπελαντόνα και 1 γρ. λάβδανο, η) βάμμα από νωπά φύλλα κατά της φυματιώδους λεμφαδενοπάθειας, του ραχιτισμού, της γαστρεντερίτιδας κ.α., και θ) ως κατάπλασμα για πληγές. Επίσης 100 γρ. φύλλων μπορούν να προστεθούν σε κάθε λουτρό για την καταπολέμηση κυρίως δερματικών παθήσεων. ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ – ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ. Η καρυδιά και τα προϊόντα της γενικά δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα. Τα φύλλα της μπορεί να είναι επιβλαβή για ευαίσθητα άτομα με αλλεργίες και η γύρη των ανθέων, κοινό αλλεργιογόνο, μπορεί να προκαλέσει πυρετό. Τοξικά προβλήματα στον άνθρωπο δεν έχουν αναφερθεί, παρά μόνο ότι προκαλεί βαθύ ύπνο σε όσους κοιμούνται υπό τον ίσκιο της εξαιτίας της οσμής που εκπέμπει. |
Ανήκει στην οικογένεια των Καμπανουλιδών (Campanulaceae) και είναι ποώδες φυτό ύψους έως 30 εκ., με σφαιρικό ή κυλινδρικό κόνδυλο. Οι βλαστοί είναι λεπτοί, ανορθωμένοι, απλοί ή με λίγες διακλαδώσεις. Τα φύλλα της βάσης, μήκους 0,5-3 εκ., σχηματίζουν ρόδακα και είναι ωοειδή, αντωοειδή ή ελλειψοειδή με μακρύ μίσχο.Τα φύλλα του βλαστού είναι εναλλασσόμενα, τα κατώτερα αντωοειδή-σπατουλοειδή, τα ανώτερα γραμμοειδή - λογχοειδή. Τα άνθη είναι μονήρη ή λίγα στις άκρες των βλαστών. Ο κάλυκας έχει πέντε μακριούς, στενά τριγωνικούς έως βελονοειδείς οδόντες. Η στεφάνη, μήκους 0,5-3 εκ., είναι σκούρα γαλάζια, χοανοειδής, με πέντε βαθείς λοβούς. Βρίσκεται σε θαμνώνες, δάση και διάκενα, κυρίως σε μέσα και μεγάλα υψόμετρα. Είναι βαλκανικό φυτό, κοινό στην Ελλάδα. |
Οι κόκκινοι στυφοί καρποί της, τα κράνια, ήσαν τα παλιά τα χρόνια η αμβροσία των φτωχών ανθρώπων του χωρίου και των βοσκών, μαζί με τα βατόμουρα και τα γκόρτσα. Ωριμάζουν τις αρχές Αυγούστου. Λόγω της μεγάλης στιφάδας τους θεωρούνται τα κράνια - μαζί με τα άγρια σούρβα - δραστήριο φάρμακο κατά της ευκοιλιότητας. Όταν ωριμάσουν καλά τα κράνια, είναι νοστιμότατα. Μερικές μάλιστα ποικιλίες, οι μοσχοκρανιές, δίνουν αρωματικότατους καρπούς με τους οποίους οι γυναίκες του χωριού παρασκεύαζαν νοστιμότατο γλυκό πελτέ. Επίσης τα κράνια χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ενός τοπικού λικέρ, γνωστό σαν «Βισύ». Αυτό παρασκευάζεται με πρώτη ύλη τσίπουρο ή κονιάκ. Μέσα στο μπουκάλι προσθέτουν ώριμα κράνια. Το μπουκάλι τοποθετείται στον ήλιο, όπου επιταχύνεται η ζύμωση των καρπών αυτών. Μετά την ολοκλήρωση της ζύμωσης το μίγμα σουρώνεται και είναι έτοιμο για κατανάλωση. |
|
Στα πολύ παλιότερα χρόνια τα κράνια πρέπει να είχαν και μαγικές ιδιότητες, αν πιστέψουμε στον Όμηρο που βεβαιώνει ότι η φοβερή Κίρκη παρέθε-σε στον Οδυσσέα και την παρέα του, για τροφή, «καρπόν κρανείας και άκυλλον βάλανον», κράνια δηλαδή και πουρναρίσια βαλανίδια.To ξύλο της κρανιάς είναι σκληρότατο και αντοχής σε θραύση. Tα πιο γερά γκλιτσόξυλα των τσοπάνων γίνονται από νεαρούς βλαστούς κρανιάς. Κρανίσες βέργες χρησιμοποιούσαν και οι δάσκαλοι, για το εκπαιδευτικό τους έργο και όχι μόνο… «Ακάρδιον και στερεόν όλον, όμοιον κέρατι την πυκνότητα και την ισχύν», χαρακτηρίζει το κρανόξυλο ο Διοσκουρίδης.Από ξύλο κρανιάς κατασκευάστηκε ο Δούρειος Ίππος της Τροίας. Κρανίσια ήσαν τα δόρατα των αρχαίων θηρευτών και των πολεμιστών του Μεγ. Αλεξάνδρου. |
Ανήκει στην οικογένεια των Πριμουλιδών (Primulaceae), είναι αυτοφυής πόα κονδυλόριζη, μικρού ύψους, με σφαιρικό κόνδυλο, που μοιάζει με πατάτα. Τα φύλλα του είναι ακέραια ή αβαθώς και ακανόνιστα οδοντωτά, καρδιοειδή ή νεφροειδή. Ο μίσχος τους είναι λεπτός πορφυρός και το έλασμα πλατύ καρδιοειδές, σκούρο πράσινο με λευκές κηλιδώσεις και κοκκινοπόρφυρο από κάτω. Τα άνθη του είναι πάνω σε μακρύ ποδίσκο ρόδινα ή λευκωπά με κόκκινη κηλίδα στη βάση, ελαφρώς εύοσμα, με κάλυκα πενταμερή και στεφάνη συμπέταλη με πέντε λοβούς και καθώς αναπτύσσονται γυρίζουν προς τα κάτω πέντε στήμονες. |
|
ΠερισσότεραΌσον αφορά το καλλιεργούμενο κυκλάμινο μπορεί να παραχθεί γι' αυτούς που έχουν χρόνο και υπομονή με σπόρους. Βγάζει πολλά άνθη, πολύχρωμα, μ' αυτόν τον τρόπο, αλλά αργεί να ανθήσει. Η σπορά του κυκλάμινου γίνεται αυτή την εποχή και η ολοκλήρωση του βιολογικού του κύκλου διαρκεί 14 μήνες. Την άνοιξη, στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της σποράς, πρέπει να γίνει η πρώτη μεταφύτευση. Το καλοκαίρι θα ακολουθήσει άλλη μια μεταφύτευση, ενώ το φθινόπωρο θα γίνει η τελική, οπότε σ' αυτό το οριστικό μέγεθος θα γίνει και η ανθοφορία του. Πάντως όσοι θέλουν να επιταχύνουν την ανάπτυξη του κυκλάμινου, μπορούν να βάλουν τους σπόρους, πριν τους φυτέψουν, σε ζεστό νερό για περίπου ένα εικοσιτετράωρο. Υπάρχει όμως και η δυνατότητα να αγορασθούν έτοιμοι βολβοί του κυκλάμινου και να φυτευτούν, οπότε η ανθοφορία θα γίνει σε πιο σύντομο χρόνο. Ωστόσο, τα άνθη δεν έχουν τόσο έντονο χρώμα και γενικά το φυτό είναι πιο «ασθενικό».Από τα πλέον γνωστά καλλιεργούμενα είδη κυκλάμινου είναι το λεγόμενο περσικό, το οποίο όμως είναι και αυτοφυές. Οι ανάγκες του καλλιεργούμενου κυκλάμινου σε νερό είναι μεγάλες, ωστόσο η πολλή υγρασία το βλάπτει. Χρειάζεται μεν καθημερινό πότισμα, αλλά το χώμα πρέπει να μην κρατάει υγρασία για να μη σαπίζουν οι ρίζες του. Ένα άλλο σημείο που χρειάζεται προσοχή, είναι να μην ακουμπάει ο βλαστός του κυκλάμινου στο χώμα και το «μυστικό» της διατήρησής του είναι να το ποτίζουμε χαμηλά. Ωστόσο, και ο βολβός θέλει προσοχή, αφού είναι ευαίσθητος και σαπίζει εύκολα. |
Ανήκει στην οικογένεια των Κυπαρισσιδών (Cuprecaceae), είναι δένδρο αειθαλές, σκουρόχρωμο, χωρίς εδώδιμο καρπό, χωρίς ανοιξιάτικη άνθιση. Είναι αιωνόβιο και ανθεκτικό που ευδοκιμεί στις εύκρατες ζώνες του βόρειου ημισφαίριου και χρησιμοποιείται για διακοσμητικούς σκοπούς και για την παραγωγή ξυλείας. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αντιβηχικό, κατά της βρογχίτιδας, των ψύξεων της κεφαλής, της κυστίτιδας, της αιμορραγίας, φλεγμονών του δέρματος και των ματιών.Συστατικά-ουσίες: Άλφα - πινένια, D-καμφένια, D-σιλβεστρένια, p-κυμένια, L-καδινένια, κεδρόλη, τερπινενόλη-4, τερπινεόλη, ακετυλικοί και ισοβαλεριανυλικοί μονοτερπενικοί εστέρες. |
|
|
ΠερισσότεραΣύμφωνα με τη μυθική παράδοση όπως μας λέει ο Οβίδιος, ο Κυπάρισσος ήταν ένας όμορφος νέος από την Κέα, γιος του Τήλεφου και εγγονός του Ηρακλή. Αγαπημένο του σύντροφο είχε ένα εξημερωμένο ιερό ελάφι. Αλλά κάποια καλοκαιρινή μέρα ενώ το ελάφι κοιμόταν ξαπλωμένο στον ίσκιο, ο Κυπάρισσος το σκότωσε από απροσεξία με ένα ακόντιο. Ο νέος γεμάτος απελπισία, θέλησε να πεθάνει. Ζήτησε από τον ουρανό τη χάρη να κυλούν τα δάκρυα του αιώνια. Οι θεοί τον μετέτρεψαν σε κυπαρίσσι, το δέντρο της θλίψης. Από τότε το κυπαρίσσι θεωρείται σαν πένθιμο δέντρο και φυτεύεται μέχρι σήμερα στα νεκροταφεία. Το ξύλο του κυπαρισσιού χρησιμοποιούνταν κυρίως στην ναυπηγική, στο χτίσιμο ναών και για σαρκοφάγους. Το σπίτι του Οδυσσέα ήταν φτιαγμένο από ξυλεία κυπαρισσιού. Ο Θεόφραστος αναφέρει ξυλεία κυπαρισσιού που είχε αποθηκευτεί επί τέσσερις γενιές για να χρησιμοποιηθεί στις πόρτες του μεγάλου ναού της Εφέσσου. Τα κείμενα των νόμων του Σόλωνα ήταν χαραγμένα σε πλακίδια επίσης από ξύλο κυπαρισσιού. Το δέντρο αυτό όμως είχε και εξαιρετική θέση στην θρησκεία. Το ιερό δάσος της κρητικής Ρέας ήταν δάσος από κυπαρίσσια. Κυπαρίσσια φύτρωναν και έξω από τη σπηλιά της Ίδης, όπου γεννήθηκε ο Ζευς.Το κυπαρίσσι, με την αξία που έχει το ξύλο του, είναι και προίκα των κοριτσιών. Σε ορισμένα νησιά φυτεύεται ακόμα και σήμερα ένα κυπαρίσσι με τη γέννηση ενός κοριτσιού. Το δέντρο αυτό δίνει το κατάρτι για το καΐκι του νέου ζεύγους, όταν το κορίτσι φθάσει σε ηλικία να παντρευτεί. |
Ονομάζεται και αγριολάπαθο ή λάπαθο. Πόα που ανήκει στην οικογένεια των Πολυγωνιδών (Polygonaceae), με βλαστό 30 εκ.-1 μέτρο, με παράρριζα φύλλα λεπτά, ανοικτοπράσινα, προμήκη, αμβλέα, βελοειδή, με ωτίδια βραχέα και διεστώτα. Τα ανώτερα φύλλα είναι λογχοειδή, περίβλαστα. Τα παράφυλλα είναι επιμήκη, κατεσχισμένα. Τα άνθη σχηματίζουν φόβη, επιμήκη αραιή. ΄Άνθηση: Μάϊο-Ιούλιο. Φυτό με ωραίο άρωμα, διακρίνεται σε τρία είδη: μικρό, μεγάλο και καρδιοειδές. Έχει πράσινα ή κοκκινωπά φύλλα σε σχήμα αιχμής βέλους. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα φύλλα περιέχουν μεγάλη ποσότητα οξαλικού οξέος. Είναι διουρητικό, αντιπυρετικό, τονωτικό. Κατάλληλο για όσους υποφέρουν από αιμορροΐδες, έλκη του στόματος και του λαιμού, υψηλό πυρετό. Πρέπει όμως να αποφεύγεται από όσους υποφέρουν από αρθριτικά, ρευματισμούς, νεύρα και προβλήματα κύστης. |
Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae - Lamiaceae) που ευδοκιμεί στην περιοχή της Μεσογείου και είναι μικρός θάμνος, ύψους έως 1 μ. Έχει μακρόστενα και γκριζοπράσινα φύλλα, μήκους 1-4 εκ. Τα άνθη του διατάσσονται σε πυκνούς επάκριους στάχεις, οι οποίοι φέρουν στην κορυφή μεγάλα πορφυρά βράκτια. Οι μικρές δίχειλες, συμπέταλες στεφάνες (6-8 χιλ.) έχουν σκούρο πορφυρό χρώμα. Η Λεβάντα είναι μεσογειακό είδος και απαντάται σε παραλιακές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και στα νησιά. Αυτοφύεται σε ψηλά μέρη, ανθίζει το χρονικό διάστημα Ιουνίου – Ιουλίου και οι ανθοφόροι βλαστοί συλλέγονται, όταν το φυτό βρίσκεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό – φαρμακευτικό και εκτός από αφέψημα χρησιμοποιείται πάρα πολύ και ως αιθέριο έλαιο. Φαρμακευτικές ιδιότητες: . Η λεβάντα καταπραΰνει τους νευρόπονους του στομάχου και ηρεμεί το νευρικό σύστημα, γιατί δρα ως χαλαρωτικό. Είναι ιδανικό για τις αϋπνίες και το στρες, βοηθά τις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους. Τα άνθη του θεωρούνται ότι ενεργούν κατά του βήχα, του άσθματος, του κοκίτη, της γρίπης και της λαρυγγίτιδας. Χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στη σαπωνοποιία και την φαρμακοποιία. |
Πολυετές φυτό, ανήκει στην οικογένεια των Βιολιδών (Violaceae), με φύλλα καρδιοειδή ή νεφροειδή, με περιφέρεια οδοντωτή και μίσχους μακρείς. Φυτρώνουν όλα μαζί από τη βάση σχηματίζοντας ρόδακα. Άνθη μωβ, αρωματικά με μίσχους λεπτούς και 5 πέταλα. Το κατώτερο πέταλο έχει στο πίσω μέρος του μια μικρή ουρά (πλήκτρο). Ανθίζει μέσα στο χειμώνα. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αντιβηχικό, καταπραϋντικό, αποχρεμπτικό, αντιπυρετικό, ελαφρώς ευκοίλιο, μαλακτικό, εφιδρωτικό, αντιφλογιστικό, κατά των φλογώσεων των πνευμόνων και των νεφρών, κατά της καταρροής και της βρογχίτιδας, κατά των φλεγμονών, κατά των εξανθηματικών πυρετών, κατά της δύσπνοιας, κατά της στηθάγχης, κατά των πονοκεφάλων, κατά των ρευματισμών, κατά του άσθματος, κατά των ημικρανιών, κατά παθήσεων του στόματος και του δέρματος.Συστατικά-ουσίες: Αιθέρια έλαια (περίπου 0,043%): τρανς-άλφα-ιονόνη(παρμόνη), κύρια συστατικά (-)-ζινγκιμπερένιο, (+)-κουρκουμένιο, διϋδρο-βήτα-ιονόνη, ισομπορνεόλη, μεθυλεστέρας του σαλικυλικού οξέος, βήτα-νιτροπροπιονικό οξύ, σαπωνίνες, αλκαλοειδή .Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν ως θεραπευτικό των πονοκεφάλων. Επίσης οι Άραβες είχαν χρησιμοποιήσει σιρόπια της βιόλας για διάφορες παθήσεις. |
Ανήκει στην οικογένεια των Σκιαδανθών (Apiaceae - Umpelliferae) και άλλες ονομασίες είναι Μάραθρο, Αγριομάραθο, Αμαραθιά. Είναι φυτό πολυετές που φτάνει τα 2μ. σε ύψος. Η ρίζα του είναι σαρκώδης σαν του καρότου από την οποία βγαίνει ένας όρθιος βλαστός, αυλακωτός με μπλε ζώνες. Ρίχνει τα βαθυπράσινα φύλλα του, που ξαναβγαίνουν με τις πρώτες βροχές. Έχουν μακριούς μίσχους, είναι σύνθετα, πετροσχιδή και μοιάζουν με του Άνηθου. Τα πολλά μικρά κίτρινα άνθη του βγαίνουν σε ταξιανθίες το καλοκαίρι, πάνω σε μακριούς ανθοφόρους βλαστούς. Οι σπόροι του ωριμάζουν το φθινόπωρο και είναι μακρόστενοι, κυρτοί, με πέντε πλευρές και χρώμα συνήθως καστανό. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται για τον πόνο των ματιών, της κυστίτιδας, των αρθριτικών. Προφυλάσσει από τη γρίπη, το βήχα, τον κοκίτη, το άσθμα, τις στομαχικές διαταραχές, τη ναυτία, τους κοιλιακούς πόνους των παιδιών. Οι σπόροι του μπορούν ν' αρωματίζουν το νερό που δίνουν στα μωρά και τα βοηθά στην πέψη. Είναι ευεργετικός στα μαλλιά και αντιρυτιδικός. Λέγεται ότι αυξάνει το γάλα στις θηλάζουσες μητέρες, ενώ χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό και τον αρωματισμό του στόματος. Το αιθέριο έλαιο των σπόρων του, που περιέχει 6% αιθέρια έλαια ανηθόλης και μαραθόλης, χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, ποτοποιεία (ιδιαίτερα σε λικέρ όπως στο Αψέντι των Άλπεων) και στη βιομηχανία καλλυντικών. ΠερισσότεραΠαλιά οι Κινέζοι και οι Ινδοί θεωρούσαν το μάραθο αντίδοτο για τα δαγκώματα των φιδιών και των σκορπιών. Οι Αρχαίοι Έλληνες το έλεγαν «μάραθρον» και το θεωρούσαν σύμβολο επιτυχίας. Φαίνεται ότι οφείλει τ’ όνομά του στη μνήμη της νίκης κατά των Περσών στο Μαραθώνα το 490 π.Χ. Ο Πλίνιος το αναφέρει σε συνταγές του με περισσότερες από 20 ενδείξεις, ενώ πίστευε ότι τα φίδια έτρωγαν μάραθο για ν' αλλάζουν δέρμα. Το 10ο αιώνα συνδέθηκε με τη μαγεία, ενώ το Μεσαίωνα είχε συνδεθεί με το αδυνάτισμα, γιατί πιστευόταν ότι οι σπόροι του έκοβαν την όρεξη. |
Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι πολυετής πόα, ύψους 10 έως 40 εκ., τριχωτή, με ελαφριά οσμή. Τα φύλλα, μήκους 1,5-2,5 εκ. διαιρούνται σε λεπτούς λοβούς και είναι ωοειδή στο περίγραμμα. Το κεφάλιο έχει κίτρινα επιδίσκια σωληνοειδή ανθίδια και κίτρινα ή λευκά επιχείλια γλωσσοειδή. Μερικές φορές τα γλωσσοειδή άνθη λείπουν. Βρίσκεται σε λιβάδια ή πετρώδεις περιοχές, σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1200 μ. Περιστασιακά το συναντάμε και σε χαμηλότερα υψόμετρα. Είναι φυτό της Βαλκανικής και της Μ. Ασίας, αρκετά κοινό στην Ελλάδα. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική κατά των νευρικών διεγέρσεων και της βρογχικής καταρροής. Το αφέψημά της κάνει καλό στο στομάχι και στα εντερικά προβλήματα, ενώ τα φύλλα της αν μασηθούν καταπραΰνουν τον πονόδοντο. ΠερισσότεραΟι αρχαίοι Έλληνες είχαν αφιερώσει τη μαργαρίτα στη θεά Άρτεμη και τη θεωρούσαν θεραπευτικό μέσο για γυναικεία μικροπροβλήματα. |
H μέντα είναι ποώδες αρωματικό φυτό της οικογένειας των Χειλανθών (Labiateae), με κοκκινοπόρφυρα, τετράγωνα κοτσάνια και γυαλιστερά, σκουροπράσινα, οβάλ, οδοντωτά φύλλα. Έχει μικρά ρόδινα ή ιώδη πολύ μικρά λουλούδια που εμφανίζονται σε ακραίους κυλινδρικούς βότρεις το καλοκαίρι.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Οι θεραπευτικές του ιδιότητες πολλές. Είναι φυτό τονωτικό, στομαχικό, χωνευτικό, αντισπασμωδικό. Τονώνει την λειτουργία του συκωτιού, κατά του κατάρρου και της μητραλγίας. Επιταχύνει τους παλμούς της καρδιάς και αυξάνει τη θερμοκρασία. Το λάδι της μέντας είναι κατά των νευραλγιών και του πονοκεφάλου. Το μαντόλ συστατικό του λαδιού της μέντας είναι σε μορφή κρυστάλλων. Χρησιμοποιείται ως αναλγητικό, τοπικό σε μορφή κραγιόν ή πομάδας σε περιπτώσεις νευραλγίας, κεφαλαλγίας και ισχιαλγίας. Συνιστάται και για την ομορφιά του προσώπου του σώματος και των μαλλιών. Ιδανικό για κανονικό δέρμα. Είναι δροσιστικό της αναπνοής ενώ συνιστάται για λιπαρά μαλλιά. Αναζωογονητικό έγχυμα για μπάνιο. Να αποφεύγονται οι εισπνοές με λάδι για μεγάλα διαστήματα. Δεν πρέπει να δίνεται σε παιδιά για περισσότερο από μία εβδομάδα ή σε μωρά με οποιαδήποτε μορφή.ΠερισσότεραΤο όνομα μέντα προέρχεται από το λατινικό mentha, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μίνθη. Στη Ελληνική μυθολογία η Mentha, το σημερινό όνομα του είδους, ήταν μια πανέμορφη νύμφη την οποία είχε ερωτευτεί ο Πλούτωνας, ο θεός του κάτω κόσμου. Όταν όμως η ζηλιάρα Περσεφόνη ανακάλυψε τη σχέση του άνδρα της μα τη Mentha τη μετέτρεψε, για να την εκδικηθεί, σε ένα μικρό ποώδες φυτό ώστε να μπορούν να τη πατήσουν εύκολα. Το φυτό ευτυχώς κατάφερε να διατηρήσει το υπέροχο άρωμα του. Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως σήμερα σαν αρωματικό στη μαγειρική, την οινοποιία και στη φαρμακοποιία. Οι αρχαίοι Ελληνες έτριβαν το τραπέζι με δυόσμο πριν από το γεύμα. Επίσης αρωμάτιζαν το νερό τού μπάνιου. Από τον 6ο αιώνα πρωτοσυναντούμε κρέμες καθαρισμού δοντιών με δυόσμο. Τα ποντίκια φαίνεται να αποφεύγουν τη μυρωδιά τους γι' αυτό και χρησιμοποιείται για την απομάκρυνσή τους. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου και ως αντισπασμωδικό.Οι Άραβες λατρεύουν τη μέντα, ορκίζονται στο όνομα της. Η λεπτή μυρωδιά της μέντας διαχέεται παντού και οι αρετές της έχουν τόσο πολύ υμνηθεί. Η ωραία Σεχραζάτ, που διηγιόταν στον Σουλτάνο τις ωραίες ιστορίες στις Χίλιες και Μία Νύχτες, οφείλει ίσως τη ζωή της σε μερικά φλιτζάνια μυρωδάτο τσάι μέντας, που της σερβίριζαν κάθε μέρα, πριν ξημερώσει, την ίδια πάντα ώρα, για να μπορεί να συνεχίζει τις ιστορίες του Σεβάχ του Θαλασσινού και του Αλαντίν. Πολλές Αραβικές φυλές από την αρχαιότητα τη χρησιμοποιούσαν σε μορφή ροφήματος για τη σεξουαλική διέγερση αλλά σε αρκετά μεγάλες ποσότητες διότι αλλιώς έχει την ακριβώς αντίθετη δράση. Ακόμη και ο Σαίξπηρ την αναφέρει, μαζί με την λεβάντα και το δεντρολίβανο, σαν διεγερτικό για τους κυρίους της μέσης ηλικίας. Η καλλιέργεια της μένταςΗ μέντα μπορεί να ευδοκιμήσει σε ποικιλία κλιμάτων και εδαφών. Άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης για τη μέντα είναι 17 οC και όταν αρδεύεται τακτικά αντέχει και σε υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Αποδίδει καλύτερα σε εδάφη, βαθιά, πλούσια σε οργανική ουσία που δεν είναι πολύ βαριά, στραγγερά, με τιμή pH 6,5, αλλά και σε pH 6-7,5 δεν παρουσιάζει προβλήματα. Η σχέση των τριών θρεπτικών στοιχείων Ν, P, K, 1:0,4:1.6, αντίστοιχα. Το κάλιο κάνει τη μέντα πιο ανθεκτική στις μυκητολογικές ασθένειες. Οι κοπριές και τα οργανικά εμπορικά λιπάσματα ενδείκνυνται περισσότερο από τα ανόργανα. Η μέντα είναι πολύ απαιτητική σε νερό και σε πολύ θερμό καιρό η καλλιέργεια μπορεί να χρειασθεί και τρία ποτίσματα την εβδομάδα.H μέντα είναι στείρο υβρίδιο, γι΄αυτό δεν πολλαπλασιάζεται εγγενώς με σπόρο παρά μόνον αγενώς, με ριζώματα μοσχεύματα ή φυτάρια μικροπολλαπλασιασμού. Συγκομίζεται στην αρχή της ανθοφορίας (συνήθως αρχές Ιουλίου), ενώ από καλλιέργειες που είναι εγκατεστημένες σε εύφορα αρδευόμενα χωράφια, μπορεί να γίνει άλλη μία συγκομιδή το Σεπτέμβριο. Η απόδοση σε νωπή χορτομάζα φθάνει ή και ξεπερνάει τα 1000 κιλά/στρ. στην πρώτη συγκομιδή. Η δεύτερη συγκομιδή είναι ίσης ή μικρότερης απόδοσης.Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο από τις δύο συγκομιδές μπορεί να φθάσει τα 8 λίτρα ανά στρέμμα και εξαρτάται κυρίως από την καλλιεργούμενη ποικιλία, το έδαφος, τις επικρατούσες κλιματικές συνθήκες και τις καλλιεργητικές πρακτικές. Διάφορα έντομα, αφίδες, νηματώδεις κ.ά. προσβάλλουν τη μέντα που αν εξαιρέσει κανείς τους νηματώδεις, δεν προξενούν μεγάλες ζημιές. Το μεγάλο πρόβλημα για τη μέντα είναι οι μυκητιάσεις. Οι φυτείες υποφέρουν συνήθως από βερτιτσιλλιώσεις (Verticillium sp) και σκωριάσεις (Puccinia mentha). Ένα μέτρο περιορισμού της εξάπλωσης των βερτιτσιλλιώσεων και των σκωριάσεων είναι το ξερίζωμα και κάψιμο των προσβεβλημένων φυτών στις βιολoγικές καλλιέργειες, αλλά και στις συμβατικές. Ανεξάρτητα του αν εμφανίσθηκαν στη φυτεία ασθένειες ή όχι, στο ίδιο έδαφος δεν πρέπει να καλλιεργηθεί μέντα, δυόσμος και άλλα συγγενή είδη του γένους mentha για 6 χρόνια.Η καλλιέργεια της μέντας για παραλαβή αιθέριου ελαίου άρχισε στην Ελλάδα το 1956 η πρώτη φυτεία δοκιμαστικής καλλιέργειας εγκαταστάθηκε σε έκταση 90 στρεμμάτων του Σταθμού Γεωργικής Ερεύνης Αλιάρτου (Κωπαίδα) στα επόμενα χρόνια η μέντα καλλιεργείται και σε άλλες περιοχές της χώρας. |
Ανήκει στην οικογένεια των Μαλαχιδών (Malvaceae). Είναι διετής ή πολυετής αυτοφυής πόα, πολύκλαδο, τριχωτό, ύψους 0,30εκ. – 1μ. Ανθίζει από την Άνοιξη ως το Φθινόπωρο. Έχει πολύκλαδους κυλινδρικούς βλαστούς και φύλλα παλαμοειδή, λοβώδη. Τα άνθη είναι μεγάλα, ροδοϊώδη με πέντε πέταλα, δισχιδή στην κορυφή και κάλυκα πεντάλοβο. Έχουν επίσης ένα υποκαλύκιο με τρία φυλλίδια. Ο καρπός της είναι μεριστόκαρπος που το λένε "ψωμάκι", επειδή μοιάζει με σπιτίσιο ψωμί. Παλιά τα μικρά παιδιά τον μάζευαν και τον έτρωγαν. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Χρησιμοποιείται με πολλές μορφές. Από όλο το φυτό μπορούμε να φτιάξουμε αφεψήματα που τα χρησιμοποιούμε για πλύσεις, εντριβές και επαλείψεις κατά των διάφορων μωλώπων. Με τα άνθη της φτιάχνουμε τσάι που μαλακώνει τον βήχα και ευνοεί την γρήγορη ανάρρωση από κρυολογήματα. Τέλος, από τις ρίζες του φτιάχνουμε ένα αφέψημα που είναι εξαιρετικό φάρμακο για όσους πάσχουν από ερεθισμούς του αναπνευστικού συστήματος ή το έλκος του στομάχου. |
|
ΠερισσότεραΗ Μολόχα είναι γνωστή και αγαπητή από το 700 π.Χ. Ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας την επαίνεσαν. Οι Ρωμαίοι την θεωρούσαν λιχουδιά στα τραπέζια τους. Ο Κικέρων και ο Οράτιος αναφέρουν τις ανακουφιστικές της ιδιότητες. Ο Πλίνιος μάλιστα έλεγε ότι αν τρώμε μια χούφτα μολόχα τη μέρα δεν θα μας βρει καμία αρρώστια. Ο Καρλομάγνος είχε διατάξει να καλλιεργείται Μολόχα σ' όλους τους αυτοκρατορικούς κήπους. Οι φτωχοί Φελάχοι, που τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας ζουν με χόρτα, φτιάχνουν ένα νόστιμο φαγητό από Μολόχες (βράζουν τις ρίζες και τις τηγανίζουν μαζί με κρεμμύδια). Το 16ο αιώνα θεωρούσαν ότι θεραπεύει τα πάντα, εξαιτίας της ήπιας καθαρτικής δράσης της, που πιστευόταν ότι απαλλάσσει το σώμα από τις αρρώστιες.Στα χωριά της Γαλλίας προσθέτουν συχνά στις ωμές πατάτες τους τις τρυφερές κορφές και τα φύλλα της Μολόχας γιατί διευκολύνουν τη λειτουργία των νεφρών. Οι πρακτικοί θεραπευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας φτιάχνουν μια γλυκιά πάστα από ρίζες Μολόχας, που είναι μαλακτική για τον πονεμένο λαιμό, το βήχα και τη βραχνάδα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ως μαλακτικό κι αποχρεμπτικό. Μαλακώνει τους κάλους των ποδιών, ενώ το ζουμί της χρησιμοποιείται σαν ποδόλουτρο για να ξεκουράζει τα κουρασμένα πόδια. Χρησιμοποιείται ακόμα σε περιπτώσεις βρογχικών, βήχα, λαρυγγίτιδας, εντερικών, κολικών, γαστρίτιδας, κυστίτιδας, διάρροιας, στραμπουλήγματα, ενώ θεωρείται ότι θεραπεύει την επιληψία. Ο χυμός της θεραπεύει από τα τσιμπήματα της μέλισσας ή της σφήκας.Η μολόχα πλαισίωνε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς. Με τους κλώνους του φτιάχνουν επίσης δακτυλίδια και βραχιόλια για να υποδεχθούν την όμορφη εποχή της Άνοιξης. Με τα φύλλα του ακόμα δίπλωναν ντολμάδες ή τα έβραζαν για γιατρικό. Αν πονούσε κάποιον ο λαιμός του έβραζαν μολόχα, έσταζαν μέσα μέλι και του το έδιναν να κάνει γαργάρες.Ανάλογα με την περιοχή που φυτρώνει παρουσιάζει και αλλαγές στο χρωματισμό της ανθοφορίας. Η Μολόχα, που βγαίνει σε γόνιμα χωράφια έχει έντονα ρόδινα άνθη, ενώ αν βγει σε ξερό πετρώδες μέρος τα άνθη του είναι ξέθωρα ροζ ή άσπρα ή βιολετιά. Παράλληλα μέσα στα χωριά βγαίνει και ο "σπιτιάρης", που φυτρώνει μέσα στα χαλάσματα. Τα άνθη του είναι πιο μικρά με ανοικτό ροζ χρώμα. |
Είναι δένδρο φυλλοβόλο, ανήκει στην οικογένεια μορείδες (Moraceae), που περιλαμβάνει 10 είδη φυλλοβόλων δέντρων αλλά και θάμνων. Είναι ιθαγενές φυτό της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας. Ο κορμός του δέντρου περιέχει ένα γαλακτώδες υγρό σε άφθονη ποσότητα και γίνεται εμφανές αυτό όταν τραυματιστεί. Τα φύλλα της μουριάς είναι οδοντωτά μεγάλα σε σχήμα καρδιάς. Τα άνθη της μονογενή με απλό περιάνθιο και μονόχωρη ωοθήκη που αποτελείται από 2 συνήθως καρπόφυλλα, διατάσσονται δε σε αρσενικές και θηλυκές ταξιανθίες. Ο καρπός της μουριάς είναι το μούρο. Τα σημαντικότερα είδη μουριάς που απαντώνται στη χώρα μας είναι : 1) Η λευκή ή κοινή. Έχει λευκούς και μερικές φορές κόκκινους καρπούς. Καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσεις στην Κίνα κυρίως για τα φύλλα της που δίνονται τροφή στους μεταξοσκώληκες και για την καλή ποιότητας ξυλεία που παράγει. Αξιοσημείωτο είναι ότι σπάνια βρίσκεις αυλή εκεί, χωρίς μία μουριά. Φτάνει στο ύψος τα 15 μέτρα, τα κλαδιά του απλώνονται και ο φλοιός του είναι χρώματος γκρίζου Εγκλιματίστηκε στην Ευρώπη όπου έφτασε το 12ο αιώνα μ.Χ. και υπάρχει σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Είναι καλλωπιστικό δέντρο και δίνει πολύ πλούσια σκιά. 2) Η μαύρη. Το ύψος της φτάνει τα 10 μέτρα και η καταγωγή της είναι από το Ιράν. Είναι το πιο κοινό είδος μουριάς και εξαπλώθηκε παγκοσμίως πολύ γρήγορα. Από το 15ο αιώνα μ.Χ. την καλλιεργούσαν στην Ιταλία και τα φύλλα της δίνονταν τροφή στους μεταξοσκώληκες. Όμως επειδή τα φύλλα της λευκής μουριάς θεωρούνται σαν καλλίτερη τροφή, γρήγορα αντικαταστάθηκε από αυτή. Σήμερα καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό της που είναι ο πιο νόστιμος από όλα τα είδη. Η ξυλεία της είναι καλής ποιότητας και μπορεί να επεξεργαστεί κατάλληλα . Χρησιμοποιείται στην κατασκευή αγροτικών εργαλείων , πασσάλων , στην επιπλοποιία και στην κατασκευή βαρελιών. 3) Η κόκκινη. Ψηλό δέντρο ,μπορεί να ξεπερνά και τα 20 μέτρα σε ύψος. Καλλιεργείται για τους καρπούς της και την ξυλεία της. |
|
Ο καρπός της μουριάς είναι το μούρο. Είναι σύνθετος και αποτελείται από μία ταξικαρπία που σχηματίζεται από τα άνθη της ταξιανθίας. Το μήκος του ποικίλει από μισό εκατοστό μέχρι και 2,5 εκατοστά. Τα μεγαλύτερα μούρα παράγονται από τα καλλιεργούμενα είδη. Το μαύρο μούρο είναι το πιο νόστιμο από τα άλλα είδη, είναι χυμώδες και το χρώμα του είναι σκούρο πορφυρό. Τρώγεται σκέτο σαν φρούτο, χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική καθώς και στην παρασκευή χυμών. Το κόκκινο μούρο έχει χρώμα ανοιχτό πορφυρό, γεύση πολύ γλυκιά και χρησιμοποιείται στην παρασκευή μαρμελάδων και ζελέδων. Τα άλλα είδη μούρων είναι κατώτερης ποιότητας και δεν καταναλώνονται ευρέω |
Πολυετές φυτό, ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae), με φύλλα 10-16 χιλ. μήκους, αραιά, πριονωτά στην περιφέρεια, χνουδωτά, με ένα νεύρο συγκεντρωμένα σε ρόδακες. Έχει ανθικά κεφάλια 15-30 χιλ. με γλωσσοειδή ανθίδια λευκά, συχνά με πορφυρή απόχρωση στο κάτω μέρος. Οι ανθικοί ποδίσκοι είναι χωρίς φύλλα. Ανθίζει από το Φεβρουάριο ως τον Ιούνιο. Φυτό από τα λίγα που ανθίζουν νωρίς μέσα στο χειμώνα με διάρκεια στην άνθιση. Μπορεί να συναντηθεί σχεδόν σε κάθε περιοχή, ιδίως σε μικρά ξέφωτα και στην άκρη μονοπατιών. |
|
|
Γένος ποωδών βολβόριζων φυτών της οικογένειας των Αμαρυλλιδών (Amaryllidaceae) που ευδοκιμεί σε υγρά μέρη. Το άνθος είναι συνήθως κρεμαστό, μοναχικό ή σε ταξιανθία σκιάδια, χρώματος λευκού και μυρίζει ευχάριστα. Αποτελείται από έξι λοβούς (σέπαλα) που συνενώνονται στο κάτω μέρος σχηματίζοντας ένα σωλήνα με παραστεφάνη στο στόμιο (Κορόνα). Φυτρώνει σε υγρές τοποθεσίες του δάσους, αλλά μερικά είδη καλλιεργούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς και για την εκχύμωσή τους. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι ο Νάρκισσος περιέχει την ουσία γαλανθαμίνη που θεραπεύει την άνοια. Στη Σκωτία συνεχίζονται οι έρευνες ώστε να διαπιστωθεί αν αυτή η ουσία μπορεί να παραχθεί σε ποσότητα για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ. |
|
ΠερισσότεραΣτην αρχαιότητα ο Νάρκισσος ήταν μυθικό πρόσωπο, γιoς του Κηφισού και της νύμφης Λειριώπης. Ήταν ονομαστός για τη σπάνια ομορφιά του και υπάρχουν διάφορες παραδόσεις γι’ αυτόν. Σύμφωνα με μία από αυτές ο νέος ήταν τόσο όμορφος που τον είχαν ερωτευθεί όλες οι νύμφες του δάσους. Εκείνος όμως τις αγνοούσε και αυτοθαύμαζε το καθρέφτισμά του στο νερό. Οι Θεοί αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν και κάποια μέρα έπεσε στο νερό και πνίγηκε. Απόμεινε όμως ένα λευκό λουλούδι με χρυσό στεφάνι στο κέντρο να τον θυμίζει.Σύμφωνα με μια άλλη παραλλαγή, αγάπησε τη δίδυμη αδελφή του και όταν αυτή πέθανε κοίταζε στα νερά μιας πηγής την εικόνα του που έμοιαζε μ’ αυτή της αδελφής του. Πέθανε στην άκρη της πηγής από εξάντληση. |
Δένδρο με πολλά είδη, ανήκει στην οικογένεια των Μυρτοειδών (Myrtaceae). Καλλωπιστικά δέντρα, μεγάλων διαστάσεων, καταγόμενα από την Αυστραλία που ήρθαν στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα. Τα δέντρα είναι ψηλά και μπορούν να φτάσουν σε ύψος και τα 90 μέτρα και η περιφέρεια του κορμού τα 8 μέτρα. Τα άνθη του είναι λευκά, αρωματισμένα. Τα φύλλα του είναι μακριά, δερματώδη και κρέμονται από το δέντρο. Τα φύλλα των καινούριων κλαδιών είναι πράσινα ωχρά και των παλιών κλαδιών γκριζο-πράσινα. Ο καρπός είναι κάψα που περιβάλλεται από μία θήκη και περιέχει πολλά μικρά σπόρια ενώ τα άνθη όταν ανοίγουν ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μικρό δοχείο.
|
Η καστανιά ανήκει στην οικογένεια Φηγιδών (Fagaceae), με 12 είδη φυλλοβόλων, αιωνόβιων μεγάλων δέντρων ιθαγενή των εύκρατων περιοχών του βορείου ημισφαιρίου. Οι καρποί τους, τα κάστανα, βρίσκονται μέσα σε ένα ξυλώδες περίβλημα που έχει αγκάθια εξωτερικά και ανοίγει όταν οι καρποί ωριμάσουν. Ανάλογα με το είδος, μέσα στο περίβλημα υπάρχουν 2-3 καρποί και σε άλλα είδη μόνο ένας. Οι καστανιές είναι μεγάλα δέντρα συνήθως και το ύψος τους μπορεί να φτάσει τα 35 μέτρα. Είναι είτε αυτοφυή είτε καλλιεργούνται για τους νόστιμους καρπούς τους και για την καλή σε ποιότητα ξυλεία τους αλλά και σαν καλλωπιστικά σε διάφορα πάρκα. Οι καστανιές πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και δεν ευδοκιμούν σε χαμηλότερα υψόμετρα. |
|
ρμακευτικές ιδιότητες: Ο φλοιός της καστανιάς είναι αντιπυρετικός και τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την καταπράϋνση του κοκίτη. Φύλλα καστανιάς μουσκεύονται μέσα σε αραιωμένο οινόπνευμα και χρησιμοποιούνται για την καταπράϋνση του βήχα. «Τσάι» από φύλλα καστανιάς είναι τονωτικό στομαχικό. έχει αντιπυρετική δράση και πιστεύεται ότι ανοίγει την όρεξη Πλύσιμο των ματιών με «τσάι» καστανιάς είναι ευεργετικό στις οφθαλμικές παθήσεις. ΠερισσότεραΗ καστανιά είναι πανάρχαιο δέντρο όπως αποδεικνύεται από διάφορα ευρήματα της εποχής του Χαλκού. Ήταν η τροφή των φτωχών το μεσαίωνα. Τα νωπά κάστανα περιέχουν 50% νερό, 45% υδατάνθρακες και 5% φυτικό έλαιο. Τρώγονται ψητά ή βραστά, χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική, στη μαγειρική σε διάφορες συνταγές και γίνονται και αλεύρι κυρίως σε διάφορες περιοχές της Ασίας. Στην Ελλάδα ο καστανάς είναι από τα πιο παλιά και παραδοσιακά επαγγέλματα και η εικόνα ενός ανθρώπου με μία μικρή ψησταριά με το όνομα φουφού, να ψήνει κάστανα το χειμώνα στους δρόμους των μεγάλων πόλεων έχει μείνει κλασσική. Καστανιές βρίσκονται κυρίως στη Θεσσαλία, Μακεδονία και στις ορεινές περιοχές της Κρήτης. Ονομαστές ποικιλίες είναι τα κάστανα Πηλίου και Κρήτης. Τα κυριότερα είδη καστανιάς είναι: 1) Η Ευρωπαϊκή Καστανιά. Γρήγορα αναπτυσσόμενο δέντρο που φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα του είναι πριονωτά και μεγάλα, τα κάστανα έχουν καφέ ή καστανόγκριζο ρυτιδωμένο φλοιό. Το ξύλο της Ευρωπαϊκής καστανιάς είναι σκληρό και ανθεκτικό, σχίζεται εύκολα και δεν προσβάλλεται από μύκητες και έντομα. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, στην παραγωγή δοκαριών, πασσάλων σαν οικοδομική ξυλεία (ανθεκτικές σανίδες) στην παραγωγή χαρτιού και στη βυρσοδεψία. 2) Η Ιαπωνική καστανιά. Είναι δέντρο ή θάμνος με ύψος που φτάνει τα 10 μέτρα. Έχει φύλλα σχήματος καρδιάς και τα κάστανα που παράγει είναι μεγάλα αλλά όχι τόσο νόστιμα. 3) Η Αμερικανική καστανιά. Το ύψος των δέντρων φτάνει τα 35 μέτρα και δίνει καλής ποιότητας ξυλεία ενώ και οι καρποί τους θεωρούνται από τους πιο νόστιμους. Το είδος κινδύνευσε με εξαφάνιση όταν το 1900 ένας μύκητας πρόσβαλλε τα δέντρα και προκάλεσε την ασθένεια «σήψη της καστανιάς». Όσες καστανιές παρέμειναν από την πανωλεθρία αυτή διασταυρώθηκαν με ανθεκτικές ασιατικές ποικιλίες. 4) Η Κινεζική καστανιά. Τα δέντρα φτάνουν τα 18 μέτρα ύψος. Είναι ένα πολύ ανθεκτικό είδος στα έντομα και τις ασθένειες καθώς και στο σάπισμα. Αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα, πάνω από 2000 μέτρα. Τα κάστανα της θεωρούνται πολύ νόστιμα. |
Είναι φυτό αναρριχόμενο και ανήκει στην οικογένεια των Αραλιδών (Araliaceae). Ευδοκιμεί σε σκιερά μέρη σε δάση και θαμνότοπους, συχνά κοντά σε ρυάκια. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Κατά του κοκκίτη, της νευραλγίας, των δύσκαμπτων αρθρώσεων από ρευματισμούς, των πρησμένων αδένων, των θρομβώσεων, αντισπασμωδικό, εμμηναγωγό. Συστατικά-ουσίες: Χεντερίνη, οιστρογόνα. |
|
ΠερισσότεραΟ Διόνυσος και η ακολουθία του, μαινάδες, σάτυροι και σειληνοί, στολίζονταν με στεφάνια από κισσό. Ο θύρσος, σύμβολο του Διονύσου, ήταν επίσης διακοσμημένος με κισσό. Σε ορισμένες τελετές έδιναν στον θεό και το επώνυμο «Κισσός», επειδή όταν ήταν μωρό τού φορούσαν ένα στεφάνι από το φυτό αυτό. Μια από τις ωραιότερες διονυσιακές παραστάσεις με περικοκλάδες έχει ο χάλκινος επιχρυσωμένος κρατήρας του Δερβενιού, με ανάγλυφες ασημένιες έλικες από κισσό και κληματόφυλλα. |
Είναι φυλλοβόλο δένδρο και ανήκει στην οικογένεια Ροδανθών (Rosaceae). Η κορομηλιά είναι γνωστή και με την ονομασία κουμπουλιά και τζανεριά. Η καταγωγή της είναι από τις Μεσογειακές περιοχές όπου τις καλλιεργούσαν πριν 2000 χρόνια. Σήμερα βρίσκεται και καλλιεργείται σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας.Το δέντρο φτάνει σε ύψος τα 12 μέτρα , έχει μεγάλα οδοντωτά φύλλα που εναλλάσσονται και χνουδωτά παράφυλλα. Τα άνθη της είναι λευκά, σχηματίζουν ταξιανθίες και μοιάζουν με αυτά της βερικοκιάς και της αμυγδαλιάς εμφανίζονται πριν την έκπτυξη των φύλλων, τα δε κλαδιά της όταν είναι τρυφερά, είναι τριχωτά. Ο καρπός της κορομηλιάς είναι το κορόμηλο. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με εμβολιασμό, κυρίως της αμυγδαλιάς, αλλά και με σπορά. Είναι ανθεκτική στο ψύχος, ακόμα και στους ανοιξιάτικους παγετούς. Εάν κοπούν οι παραφυάδες τότε ευνοείται η γρήγορη ανάπτυξη του φυτού αλλά εξασθενίζει κιόλας και είναι επικίνδυνο να ξεραθεί. Οι ρίζες της είναι επιπόλαιες και έτσι μπορεί να φυτευτεί και σε ρηχά εδάφη, ακόμα και σε γλάστρες. Ο κορμός της βγάζει όταν τραυματιστεί μία κολλώδη ουσία σαν ρετσίνι, χρώματος κίτρινου ή πορτοκαλιού το οποίο προσελκύει πολλά έντομα. Δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό φυτό και γενικά είναι σκληραγωγημένο, έτσι γίνεται και υποκείμενο εμβολιασμού για μεγάλη ποικιλία οπωροφόρων δέντρων. Προτιμά τη μοναξιά και όχι τις συστοιχίες δέντρων. Αποδίδει καρπούς πολύ νωρίς, μόλις από τον τρίτο χρόνο της ζωής της. Όλα τα είδη και τα υποείδη του γένους Prunus, απαντώνται ως αυτοφυή σε όλες τις περιοχές και τα υψόμετρα της χώρας μας και σε πολύ μεγάλη παραλλακτικότητα. Τα γνωστά κορόμηλα είναι παραλλαγές των ειδών Prunus insititia και Prunus myrobalan. Eκείνα που διατίθενται στην αγορά για νωπή κατανάλωση, είναι κυρίως τα πράσινα κορόμηλα με μεγάλο μέγεθος καρπού, τραγανή σάρκα και καλά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Ποικιλίες κατάλληλες για μαρμελάδες, κομπόστες, ζελέδες θα μπορούσαν να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τη ζήτησή τους, όμως δεν παράγονται στη χώρα μας. Το κορόμηλο έχει χρώμα κόκκινο, κιτρινωπό ή πράσινο ανάλογα με την ποικιλία. Η γεύση του κορόμηλου είναι γλυκιά και αρωματική και διαφέρει ελάχιστα από ποικιλία σε ποικιλία. Η μπουρνέλα είναι μεγαλύτερος σε μέγεθος καρπός και θεωρείται ο πιο εύγευστος. Γίνεται και λικέρ στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που είναι γνωστό με την ονομασία “σλίβοβιτς”. Υπάρχουν επίσης πράσινα κορόμηλα, με αρωματική νόστιμη γλυκόξινη γεύση, κίτρινα μικρότερα και πιο γλυκά. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα κορόμηλα είναι πλούσια σε βιταμίνη C και περιέχουν ακόμα βιταμίνη Α και νικοτινικό οξύ και συνιστώνται κατά των συμπτωμάτων της υπερτροφίας του προστάτη. |
Ανήκει στην οικογένεια των Caesalpiniaceae και είναι θάμνος ή μικρό δέντρο ύψους μέχρι 10 μ. Το βοτανικό της όνομα είναι κερκίς η κερατοειδής. Ονομάστηκε κερκίς, γιατί από το ξύλο της έφτιαχναν τις κερκίδες (σαΐτες), κερατοειδής δε από το κεράτινο σχήμα των καρπών της. Έχει φύλλα εναλλασσόμενα, κυκλικά - νεφροειδή, με μακρύ μίσχο. Τα άνθη εκφύονται σε ομάδες κατευθείαν από τα κλαδιά ή και το βλαστό. Έχουν ροδόχρωμη, ζυγόμορφη, ψυχόμορφη στεφάνη. |
Ο καρπός (χέδρωπας) είναι κοκκινοκαστανός, πεπιεσμένος. Βρίσκεται σε θαμνώνες, σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι είδος της Α Μεσογείου, το οποίο εξαπλώνεται σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά του Β Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό. |
ΠερισσότεραΣτην Ευρώπη πάντως είναι γνωστή σαν δέντρο του Ιούδα, επειδή σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση από μια κουτσουπιά κρεμάστηκε ο Ιούδας μετά την προδοσία. Το ελαστικό της όμως κλωνάρι λύγισε κι έτσι ο Ισκαριώτης δεν πέθανε αμέσως, έμεινε μισοπνιγμένος τρεις ημέρες κι ύστερα ξεψύχησε. Γι΄αυτό, συνεχίζει η παράδοση, δεν βρέθηκε η ψυχή του στον Άδη, όταν κατέβηκε εκεί ο Χριστός πριν την Ανάστασή του, για να συμπεριληφθεί κι αυτός στη γενική αμνήστευση και χάρη. |
Είναι πολυετής πόα και ανήκει στην οικογένεια των Ιριδωδών (Iridaceae). Έχει βολβό, ο οποίος περιβάλλεται από ινώδεις χιτώνες και 4-8 γραμμοειδή φύλλα λεπτά με χαρακτηριστική ασημόγκριζη λωρίδα στο μέσο αυτών και έχουν υποφυή (υπόγεια) ωοθήκη. Υπάρχουν διάφορα είδη κρόκου τα οποία διαφέρουν ως προς το χρώμα του άνθους τους. Τα άνθη είναι μικρά κρινάκια, μονόχρωμα ή δίχρωμα σε αποχρώσεις του λευκού, κίτρινου, λιλά, μοβ, μπρούτζινου κ.α. |
|
Το crocus olivieri έχει περιάνθιο από έξι κίτρινα τμήματα, τα οποία ενώνονται και σχηματίζουν μακρύ σωλήνα που μοιάζει με βλαστό, μήκους 5 έως 20 εκ., τρεις στήμονες με κίτρινους ανθήρες και κίτρινο ή πορτοκαλί στύλο, ο οποίος διακλαδίζεται στην κορυφή σε έξι λεπτά μέρη. |
|
Crocus olivieri |
|
Το crocus sativus, το οποίο καλλιεργείται στην Κοζάνη, έχει 1-2 άνθη ανά βολβό, σε χρώμα ιώδες (ανοικτό), σε αστεροειδές σχήμα και ανοίγουν τη νύχτα. Τα στίγματα του (το κάθε φυτό έχει τρία) έχουν χρώμα πορτοκαλί. |
|
Crocus sativus |
|
|
Το crocus sieberi έχει 3-6 γραμμοειδή φύλλα με λευκή κεντρική λουρίδα, περιάνθιο από έξι βιολετί, με κίτρινη βάση τμήματα, τα οποία ενώνονται και σχηματίζουν μακρύ σωλήνα που μοιάζει με βλαστό, τρεις στήμονες με κίτρινους ανθήρες και κίτρινο ή πορτοκαλί στύλο, ο οποίος διακλαδίζεται στη κορφή σε τρία μέρη. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αντιοξειδωτική δράση, αντιθρομβωτική, αντικαρκινική, βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία και ιδιαίτερα τη μνήμη (στην Ιαπωνία κυκλοφορεί σχετικό σκεύασμα) και ανακουφίζει από τις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα (κυκλοφορεί σκεύασμα στην Ευρώπη).Είναι φυσικό τονωτικό και βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης, στην πέψη, σε κρίσεις άσθματος, στη ναυτία, είναι εμμηναγωγό, αντιπυρετικό και δυναμωτικό. ΠερισσότεραΟ Κρόκος σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν φίλος του θεού Ερμή. Μια μέρα και ενώ οι δύο φίλοι έπαιζαν, ο Ερμής χτύπησε κατά λάθος τον Κρόκο στο κεφάλι και τον σκότωσε. Στον τόπο του συμβάντος φύτρωσε ένα λουλούδι. Τρεις σταγόνες από το αίμα του άτυχου νέου που έπεσαν στο κέντρο του λουλουδιού έδωσαν τα στίγματα του φυτού που από τότε πήρε το όνομα κρόκος. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Κρόκος ήταν ένας νεαρός, που εξαιτίας ενός άτυχου έρωτα για τη Νύμφη Σμίλακα μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ταυτόχρονα η Σμίλαξ έγινε το ομώνυμο αναρριχητικό φυτό (Σμίλαξ Ασπίρα-Ουρβιά).Την ιθαγένεια του κρόκου διεκδικεί, η αρχαία Μεσοποταμία. Στον αιώνα μας οι χρήσεις του είναι περισσότερο μαγειρικές. Οι Άραβες, οι οποίοι είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές κρόκου, τον χρησιμοποιούν για να αρωματίσουν το αρνί, το κοτόπουλο και τα φαγητά με ρύζι. Είναι απαραίτητο για τη Γαλλική bouillabaisse και το Ιταλικό risotto. Στην Ισπανία η πιο δημοφιλής χρήση του κρόκου είναι στην paella. Τελευταία έγινε μεγάλη προσπάθεια και πέρασε ο κρόκος και στη δική μας κουζίνα και στα ελληνικά εστιατόρια. Πολύτιμο μπαχαρικό, δίνει μία ιδιαίτερη γεύση και χρώμα στο φαγητό, στα ροφήματα, στα ποτά, στα τυροκομικά και σε αμέτρητες άλλες εφαρμογές. Η χώρα μας είναι ένας από τους 4 μοναδικούς τόπους στον κόσμο, όπου καλλιεργείται ο κρόκος. Ένα καλλιεργήσιμο είδος κρόκου πρωτοέφτασε πριν από τρεις αιώνες στην περιοχή της Κοζάνης, όπου και ξεκίνησε η καλλιέργειά του. "Crocus sativus Cartwrightianus" είναι το βοτανικό όνομα γι' αυτό το φυτό, το οποίο φυτεύεται το καλοκαίρι και ανθίζει το φθινόπωρο. Έχει στενό, γρασιδωτό φύλλωμα με άσπρη κεντρική φλέβα, εμφανίζεται το χειμώνα και μαραίνεται πριν από το καλοκαίρι. Κανένα ίχνος από τον κρόκο δεν θα εμφανιστεί μέχρις ότου οι μέρες γίνουν μικρές και δροσερές. Αυτός ο σπάνιος κρόκος, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε κατά πολλούς στην Ασία, είναι μέλος της οικογένειας φυτών Iris. Σήμερα καλλιεργείται εκτεταμένα στο Ιράν, το Κασμίρ, την Ελλάδα, την Ισπανία και το Μαρόκο. Μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας είναι η περιοχή της Κοζάνης, με επίκεντρο τα κροκοχώρια του Δήμου Ελιμείας (Κρόκος, Καρυδίτσα, Άνω Κώμη). Άλλωστε η έδρα του δήμου λέγεται Κρόκος. Κάθε χρόνο, τα 39 χωριά της Κοζάνης που καλλιεργούν κατ' αποκλειστικότητα το φυτό κρόκος παράγουν κατά μέσο όρο 5-8 τόνους κρόκου, του πιο ακριβού μπαχαρικού στον κόσμο. Το 95% αυτής της ποσότητας εξάγεται χύμα σε μεγάλους πελάτες κυρίως στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Σουηδία και αλλού. Το υπόλοιπο 5% συσκευάζεται από τις ίδιες τις γυναίκες που το καλλιεργούν, ενώ ένα ελάχιστο τμήμα της παραγωγής διατίθεται στην εγχώρια αγορά συσκευασμένο.Το 1971 δημιουργήθηκε ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης και έκτοτε η κροκοκαλλιέργεια εξελίχτηκε σε δυναμική καλλιέργεια. Σήμερα καλύπτει περισσότερα από 10.000 στρέμματα, απασχολεί περίπου 1.500 αγροτικές οικογένειες του νομού και αποφέρει στην εθνική οικονομία περίπου 1,5 δισεκατομμύριο δραχμές συνάλλαγμα το χρόνο. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι στον Κανονισμό του Συμβουλίου της ΕΟΚ με αρ. 2081/92, ο κρόκος του Νομού Κοζάνης βρίσκεται πλέον στο "μητρώο των προστατευομένων ονομασιών προελεύσεως και των προστατευομένων γεωγραφικών ενδείξεων".Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥΟ κρόκος είναι εύκολο να καλλιεργηθεί. Ήπιο κλίμα, βροχοπτώσεις και καλοδουλεμένο έδαφος είναι επαρκείς παράγοντες. Ένα ράντισμα με τρίμματα κοκάλων στο χώμα στο οποίο θα φυτευτεί ο κρόκος θα το προμηθεύσει με φώσφορο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η αναπαραγωγή γίνεται με την φυσική ανάπτυξη του υπόγειου τμήματος αναπαραγωγής, ιδιότητα που την έχουν λίγα μόνο φυτά. Η φυτεία γίνεται αργά, συνήθως κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Οι βολβοί φυτεύονται σε απόσταση 10-15 εκατοστά μεταξύ τους και 20-25 εκατοστά βάθους. Για τη φυτεία ενός στρέμματος χρειάζονται 250-350 κιλά βολβοί. Πρέπει να προσέχουμε και να επιβλέπουμε τακτικά τη φυτεία γιατί οι βολβοί αποτελούν καλό μεζέ για διάφορα ζώα, όπως τυφλοπόντικες και αρουραίοι.Η καλλιέργεια του φυτού είναι εύκολη, αλλά η συγκομιδή του είναι εξοντωτική. Περίπου 10.000 άνθρωποι, από τα «κροκοχώρια» της Κοζάνης, ασχολούνται γα 10 ημέρες με τη συλλογή και τον διαχωρισμό του κρόκου. Αν δεν μαζευτεί μέσα σε λίγες ώρες από τη στιγμή που θ' ανθίσει, ο κρόκος μαραίνεται και τα κόκκινα στίγματα χαλάνε. Γι' αυτό, χιλιάδες άνθρωποι σκύβουν για ώρες πάνω από τα φυτά για να προλάβουν να τα μαζέψουν. Η δουλειά ξεκινά με την ανατολή του ήλιου και τελειώνει αργά το βράδυ. Μαζεύονται πρώτα τα λουλούδια και, αφού μεταφερθούν στα σπίτια, ανοίγονται ένα ένα και αφαιρούνται τα στίγματα. Η ξήρανση των στιγμάτων είναι η πιο βασική και λεπτή εργασία και απαιτεί πείρα, προσοχή και τέχνη. Ο κρόκος πρέπει να ξεραθεί φυσιολογικά, προκειμένου να διατηρήσει αναλλοίωτες όλες τις χαρακτηριστικές του ιδιότητες (χρώμα και άρωμα).Τα στίγματα τοποθετούνται πάνω σε τελάρα με συρμάτινη ή μεταξωτή βάση. Στη συνέχεια μεταφέρονται σε θερμαινόμενα δωμάτια, με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει σταδιακά μέχρι να φτάσει τους 40 βαθμούς Κελσίου. Εκεί θα παραμείνουν 8-12 ώρες. Τα ξεραμένα πλέον στίγματα συσκευάζονται σε τενεκέδες ή πλαστικές σακούλες.Επόμενη εργασία, εξίσου κοπιαστική, είναι ο διαχωρισμός των στημόνων από τα στίγματα και η απομάκρυνση όλων των ξένων υλών. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, όλη αυτή η δουλειά γινόταν με το χέρι. Όλη η οικογένεια μαζευόταν γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, στρωμένο με μια κουβέρτα από τρίχωμα γίδας, που μπορούσε να κρατήσει τα κόκκινα στίγματα αλλά όχι και τα άχρηστα πέταλα των λουλουδιών. Σήμερα, οι κροκοπαραγωγοί έχουν ειδικά μηχανήματα, κατάδικές τους εφευρέσεις (τις συναντά κανείς σε διαφορετικές παραλλαγές από σπίτι σε σπίτι) που τους βοηθούν να λιχνίζουν πολύ πιο εύκολα και πολύ πιο γρήγορα. Οταν έπειτα από τρεις περίπου μήνες ολοκληρωθεί και αυτή η φάση, τα πολύτιμα στίγματα είναι έτοιμα να δώσουν το ακόμη πολυτιμότερο σαφράν (ή ζαφορά, όπως είναι κι αλλιώς γνωστό το μπαχαρικό με την έντονη ιδιαίτερη γεύση και το χαρακτηριστικό κόκκινο-κίτρινο χρώμα). -και νομίζουμε ότι δεν υπάρχει άλλη από τη λέξη "πολύτιμο" που να χαρακτηρίζει με τόση ακρίβεια αυτό το προϊόν, αν σκεφτεί κανείς ότι για ένα κιλό αποξηραμένα στίγματα χρειάζονται 150.000 λουλούδια, ότι ένα στρέμμα θα αποδώσει 800 -1200 γραμμάρια σαφράν το χρόνο, και ότι η λιανική του τιμή είναι 3 € το γραμμάριο. Δικαίως λοιπόν πολλοί το αποκαλούν "κόκκινο χρυσό".Η αξία του κρόκου είναι μεγάλη και πολλές φορές τα κρούσματα νοθείας πολλά. Ειδικός οργανισμός που ιδρύθηκε στη Νυρεμβέργη το 1856, ελέγχει και τιμωρεί τη κροκονοθεία.Η ποιότητα του κρόκου εξαρτάται από το μέρος που καλλιεργείται, και τον τρόπο επεξεργασίας του.Υπάρχει μεγάλη διαφορά στην ποιότητα. Το χρώμα του είναι διακριτικό, βαθύ σκούρο κόκκινο με μυρωδιά χαρακτηριστική έως έντονη. Το γνήσιο Saffron πωλείται μέσα σε τενεκεδένια δοχεία και φιαλίδια και συνήθως αποθηκεύεται σε σκοτεινά σημεία. Το καφέ προϊόν, μάλλον είναι παλιό, άσχημα συσκευασμένο ή ακόμη και νοθευμένο.Ο κόκκινος ελληνικός κρόκος θεωρείται ίσως η καλύτερη ποιότητα σαφράν, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται ο κρόκος παγκοσμίως. Η λέξη αποτελεί παραφθορά της αραβικής Zafaran που σημαίνει κίτρινο. Οι Ιταλοί το λένε zafferano, οι Ισπανοί azafran, οι Γάλλοι safran και οι Αγγλοι saffron. Λέγεται πως σε μικρές δόσεις αγαλλιάζει το πνεύμα. Πολλοί είναι εκείνοι που το είχαν επαινέσει ως χωνευτικό, ως καταπραϋντικό, ως αφροδισιακό. Στον αιώνα μας οι χρήσεις του είναι περισσότερο μαγειρικές. Οι Άραβες, οι οποίοι είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές κρόκου, τον χρησιμοποιούν για να αρωματίσουν το αρνί, το κοτόπουλο και τα φαγητά με ρύζι. Είναι απαραίτητο για τη Γαλλική bouillabaisse και το Ιταλικό risotto. Στην Ισπανία η πιο δημοφιλής χρήση του κρόκου είναι στην paella. Στην περιοχή μας ο κρόκος χρησιμοποιείται μόνο στο τσίπουρο και αυτό γιατί υπάρχει έλλειψη ζωντανής τοπικής παράδοσης. Τελευταία γίνεται μεγάλη προσπάθεια να περάσουμε τον κρόκο και στη δική μας κουζίνα και στα ελληνικά εστιατόρια. Πολύτιμο μπαχαρικό, δίνει μία ιδιαίτερη γεύση και χρώμα στο φαγητό, στα ροφήματα, στα ποτά, στα τυροκομικά και σε αμέτρητες άλλες εφαρμογές |
|
|
Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiateae) και είναι πολυετής πόα, ύψους έως 70 εκ. Έχει αντίθετα φύλλα, ωοειδή, οδοντωτά, μήκους 6-15 εκ. Τα άνθη διατάσσονται σε σπονδύλους και έχουν χαρακτηριστικό δίχειλο κάλυκα 2,5 εκ. Η στεφάνη είναι συμπέταλη, δίχειλη, λευκή με κόκκινα στίγματα στο κατώτερο χείλος. Βρίσκεται σε σκιερές θέσεις, στον υπόροφο των φυλλοβόλων δασών. |
Η μηλιά είναι δένδρο που ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και ευρύτατα καλλιεργούμενα δένδρα. Είναι φυλλοβόλο και φτάνει τα 5-12 μέτρα ύψος με φύλλα που έχουν ελλειψοειδές σχήμα και μυτερή άκρη. Ανθίζει την άνοιξη με άσπρα άνθη (ελαφρά ροζ στην αρχή), 2.5-3.5 cm σε διάμετρο, με πέντε πέταλα. Τα φρούτα ωριμάζουν το φθινόπωρο, και συνήθως έχουν διάμετρο 5-9 cm (και σπάνια μέχρι και 15 cm). |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Δέντρο με πάρα πολλές ιαματικές ιδιότητες. Πλούσια σε βιταμίνες, σάκχαρα και ένζυμα απαραίτητα για την ισορροπία του σώματος. Η φλούδα του φρούτου περιέχει τις περισσότερες από τις ουσίες του. Ο φλοιός του φυτού είναι τονωτικός και αντιπυρετικός. Τα φύλλα και τα λουλούδια του είναι καλά σαν διουρητικά και χρησιμοποιούνται ακόμη για περιπτώσεις ουρόλιθων ή ασθενειών της κύστης. |
Είναι αειθαλής θάμνος της οικογένειας των Χειλανθών (Labiateae) με πολλούς κλάδους και πυκνά μικρά γραμμοειδή φύλλα, πράσινα πάνω και λευκά από κάτω. Προτιμά τα ξηρά και χέρσα εδάφη και έχει πολύ χαρακτηριστική μυρωδιά (μυρωδιά καμφοράς). Τα άνθη του είναι κυανόλευκα. Είναι αυτοφυές φυτό που συναντάται σε όλη σχεδόν την Ελλάδα σε πετρώδεις περιοχές και ανθίζει το καλοκαίρι. Πολλαπλασιάζεται με βλαστούς που αφήνονται να βγάλουν ρίζες ή αναπτύσσονται από σπόρους (που συχνά βλαστάνουν). Καλλιεργείται για εμπορικούς σκοπούς στην νότια Ευρώπη. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Το δεντρολίβανο θεωρείται τονωτικό και βοηθητικό της σεξουαλικής λειτουργίας. Τονώνει τη λειτουργία του ήπατος, βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης και αναζωογονεί τον κουρασμένο οργανισμό. Σαν προσθετικό σε διάφορα παρασκευάσματα ανακουφίζει τον πονόδοντο. Κατά της τριχόπτωση και της πιτυρίδας. Ανακατεμένα τα άνθη του με κρασί δίνουν ένα καλό καρδιοτονωτικό και ενισχύουν την όραση. Γενικά χρησιμοποιείται κατά της αϋπνίας, της λιποθυμίας και των ζαλάδων. Θεωρείται ότι καθαρίζει το αίμα και είναι ευεργετικό στα προβλήματα αναπνοής και του άσθματος. Είναι επίσης στομαχικό, τονωτικό, αντισηπτικό και αντιρρευματικό. Με πλύσεις ή μπάνια είναι ευεργετικό του δέρματος, βοηθά στην ανάπτυξη των μαλλιών και καταπολεμά τον διαβήτη. Το έγχυμα χρησιμοποιείται για πλύσιμο προσβλημένων πληγών. ΠερισσότεραΤο δεντρολίβανο το εκτιμούσαν ιδιαίτερα στην αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Στην αρχαία Ελλάδα το θεωρούσαν δώρο της θεάς Αφροδίτης στους ανθρώπους και το χρησιμοποιούσαν στις θυσίες ζώων- το έκαιγαν στους βωμούς. Διακοσμούσαν με αυτό τα αγάλματα των θεών και οι μαθητές όταν μελετούσαν το χρησιμοποιούσαν σα στεφάνι, χάρη στην ιδιότητά του να τονώνει τη μνήμη. Οι νεαροί σπουδαστές συνήθιζαν να φορούν γιρλάντες από δεντρολίβανο στον λαιμό ή να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους όταν είχαν εξετάσεις για να διεγείρουν τη μνήμη τους. Στις τελετουργίες των αρχαίων λαών συμβόλιζε το γάμο, την αγάπη και το θάνατο, γι’ αυτό κι όταν παντρεύονταν τα νέα κορίτσια, στόλιζαν το κεφάλι τους με στεφάνι δεντρολίβανου. Αργότερα, κατά το μεσαίωνα, χρησιμοποιήθηκε και σε καλλυντικά σκευάσματα. Στην ιστορία αναφέρεται ένα ελιξίριο το οποίο κατασκευαζόταν κατόπιν απόσταξης δεντρολίβανου, κέδρου και τερεβινθίνης που μεταμόρφωσε μία παράλυτη 70χρονη πριγκίπισσα σε μια ελκυστική νεαρή κοπέλα τη οποία ζήτησε σε γάμο ο βασιλιάς τής Πολωνίας το 1370. Το ελιξίριο αυτό ονομάστηκε "Το νερό τής βασίλισσας τής Ουγγαρίας". Οι Ρωμαίοι κρατούσαν πάντα ένα κλαράκι Δεντρολίβανου κατά την διάρκεια τελετών και θρησκευτικών εορτών, μιας και θεωρείτο πως εξασφαλίζει ευτυχισμένη ζωή και ειρήνη μετά θάνατο. Για τον Χριστιανισμό είναι ιερό φυτό και χρησιμοποιείται για τους αγιασμούς. Μια πανάρχαια θεραπευτική συνταγή ενάντια στην δυσπεψία είναι η εξής: ένα κλαδί Δεντρολίβανο σε 1 λίτρο κρασί, αφήνεται για μερικές ώρες και χορηγείται σε μικρές δόσεις. Στη μαγειρική χρησιμοποιούνται τα αποξηραμένα φύλλα και άνθη του. Νοστιμίζουν το αρνί, το ψάρι, το βοδινό, το κουνέλι, το κοτόπουλο, τις τηγανητές ή ψητές πατάτες, τα λαχανικά, το ρύζι και διάφορα αλλαντικά. Στην οινοποιία αρωματίζει μερικά βερμούτ και άλλα αρωματικά κρασιά. |
|
Φυτό ποώδες βαθυπράσινο, της οικογένειας των Χειλανθών (Labiateae), είναι πολυετές, όμοιο με τη μέντα, διαφέρει ότι έχει ιδιάζουσα οσμή, τα φύλλα του είναι άμισχα, λεπτότερης υφής και λίγο ρυτιδωμένα, οι ταξιανθίες του πιο λεπτές και πιο μικρές.. Τα φύλλα είναι ωοειδή ή επιμήκη. Τα άνθη του είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί σε στάχεις στις κορυφές των βλαστών. Στην Ελλάδα έχουμε 13 είδη και 9 παραλλαγές.Είδος πασίγνωστο στην Ελλάδα όπου καλλιεργείται στις αυλές και στους κήπους και χρησιμοποιείται στο φαγητό. Όταν το πιάσουμε βγάζει ωραίο ευχάριστο άρωμα. Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο και μαζεύεται όλο το χρόνο. Μπορούμε να τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια γλάστρα ή να τον ξεράνουμε και να τον φυλάξουμε σε ένα βάζο. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Είναι τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό, εναντίον του λόξιγκα, βοηθά στις ημικρανίες και στον πονόδοντο, αν μασήσουμε τα φύλλα. Μερικές σταγόνες επίσης σε χλιαρό νερό γίνονται γαργάρα σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονών του ρινοφάρυγγα. Τα φρέσκα φύλλα προσφέρουν ανακούφιση, αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις που πονάνε, καθώς και στο μέτωπο σε περιπτώσεις πονοκεφάλου. Σε αποστήματα βάζουμε σκόνη από τριμμένα φύλλα. δύο με τρεις σταγόνες αιθέριου ελαίου ανακουφίζουν με εντριβή τους πόνους των ρευματισμών. Μερικές σταγόνες επίσης σε χλιαρό νερό γίνονται γαργάρα σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονών του ρινοφάρυγγα.Ο δυόσμος χρησιμοποιείται επίσης στη σαπωνοποιία, τη μυροποιία, τη ζαχαροπλαστική κ.λπ. ΠερισσότεραΣτην αρχαιότητα τον χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μύρου αλλά και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το ανέφεραν συχνά ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα. Οι αρχαίοι Ελληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο, πριν καθίσουν να φάνε.Στην αρχαιότητα ήταν φάρμακο εναντίον της χολέρας αλλά και αντιεμετικό. Ο Διοσκουρίδης τον συνιστούσε ως κατάπλασμα για πονοκεφάλους. Ο χυμός του θεράπευε πόνους των αυτιών. Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου, της ναυτίας, του λόξυγκα και υποβοήθηση στην πέψη. Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες. |
Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae). Είναι ετήσιο, ποώδες φυτό, που φτάνει από 20-50 εκατ. ύψος. Η ρίζα του είναι βαθιά, απλή ή διακλαδισμένη. Η ρίζα, οι βλαστοί και τα φύλλα του περιέχουν γαλακτώδη χυμό. Από την κορυφή της ρίζας βγαίνουν τα φύλλα του σε ρόδακα. Το σχήμα τους δεν είναι απόλυτα ίδιο, πάντως γενικά είναι επιμήκη, οδοντωτά, με λοβούς, μεγάλο, κόκκινο μίσχο και παχύ, κόκκινο κεντρικό νεύρο. Το χρώμα τους είναι σκουροπράσινο, γυαλιστερό στην πάνω επιφάνεια και ανοιχτότερο στην κάτω. Πολύ συνηθισμένα είναι τα κόκκινα στίγματα στα φύλλα τους. Από το ρόδακα των φύλλων βγαίνουν ανθοφόροι βλαστοί, και στην κορυφή τους τα άνθη, σε κεφαλωτές ταξιανθίες, που περιέχουν πολλά γλωσσοειδή ανθίδια, κίτρινου χρώματος. Οι καρποί περιέχουν πολλούς σπόρους, που είναι εφοδιασμένοι με πολλά νήματα στην κορυφή τους, που λειτουργούν ως εξαρτήματα πτήσης και δίνουν στην ταξικαρπία σφαιρικό, χνουδωτό σχήμα. Με το φύσημα του ανέμου, οι σπόροι αποχωρίζονται και διασπείρονται σε σχετικά μεγάλη απόσταση, εξασφαλίζοντας την εξάπλωση του φυτού. |
Ο ζωχός είναι πολύ κοινό χόρτο, σε όλη τη χώρα, και τον βρίσκουμε σε καλλιεργημένα ή χέρσα χωράφια, όχθες ή παρυφές δρόμων. Στα καλλιεργημένα χωράφια θεωρείται ζιζάνιο, επειδή πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και μεγαλώνει πολύ, παρεμποδίζοντας την ανάπτυξη των καλλιεργειών. Μαζεύεται από αρχές φθινοπώρου μέχρι τέλη άνοιξης. Η γεύση του είναι πικρή, απαλύνεται όμως λίγο με το βράσιμο και την προσθήκη λεμονιού στο σερβίρισμα. Οι ζωχοί, λόγω της ιδιαίτερης γεύσης τους, προσφέρονται μόνοι τους σε χορτοσαλάτες. Είναι δυνατό να συμμετέχουν με άλλα, γλυκά χόρτα, σε χορτόπιτες.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Συστατικά- Πρωτείνες, ανόργανα στοιχεία (Ca, Fe), βιταμίνες (ασκορβικό οξύ, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, θειαμίνη), σκοπολετίνη, απιγένινο-7-γλυκουρονίδιο, λουτεόλινο-7-γλυκοσίδης, λουτεόλινο-7-γλυκουρονίδιο, λουτεόλινο-7-γλυκοσυλγλυκουρονίδιο. Δράση- Ο χυμός του έχει χρησιμοποιηθεί σε ασθένειες του ήπατος και του υπογάστριου.ΠερισσότεραΌπως αναφέρει ο Γεννάδιος στο Φυτολογικόν Λεξικόν “είνε κοσμοπολίτης, απαντά πανταχού συμβιβαζόμενος και συμμορφούμενος με το έδαφος και το κλίμα πάσης γωνίας της Γής· ομοιάζει δ.δ. προς τους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι δεν έχουσι πατρίδα, δεν πονούσι διά την γενέτειρα αυτών γήν δουλεύουσι πάν Σύστημα και εις πάσαν χώραν· αρκεί να παχύνωνται, να φυτοβιώσι κάπου”. |
Η κερασιά ζει περίπου 60 χρόνια και η καρποφορία αρχίζει από τον 4ο χρόνο της ζωής της., ενώ μεγάλες αποδόσεις έχουμε μετά τον 20ο χρόνο. Ανθίζει σχετικά νωρίς και έτσι είναι δυνατό να υποστεί ζημιές στους ανθούς της από παγετό ή δυνατό ψύχος. Ευδοκιμεί σε διάφορους τύπους εδαφών και προτιμά κυρίως αυτά που δεν περιέχουν ασβέστιο. Πριν να δημιουργηθεί ένας κερασεώνας πρέπει να γίνει βαθύ όργωμα και καλή κατεργασία του εδάφους. Υπάρχουν πάρα πολλές ποικιλίες κερασιάς που βασικά χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες, αυτές που έχουν απαλή σάρκα και αυτές που έχουν τραγανή.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα κεράσια είναι πλούσια σε σάκχαρα και αφομοιώνονται εύκολα από τον οργανισμό. Γι' αυτόν το λόγο είναι ακίνδυνα για τους διαβητικούς. Είναι επίσης διουρητικ |
|
Ανήκει στην οικογένεια των Αγροστοδών (Gramineae). Είναι μονοετής πόα, ύψους έως 1 μ. Τα φύλλα είναι γραμμοειδή και έχουν μήκος έως 30 εκ. Η ταξιανθία είναι αραιή φόβη και κάθε σταχύδιο αποτελείται από 2-3 ανθίδια. Το ένα από τα βράκτια που περιβάλλουν τους στήμονες και το στύλο (λεπίδες) καλύπτεται από μακριές τρίχες και φέρει μακρύ άγονο περιελισσόμενο στο κάτω μέρος, μήκους 3-6 εκ.Βρίσκεται σε ξηρές προσήλιες θέσεις, κατά μήκος δρόμων και μέσα σε καλλιέργειες, σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι ευρασιατικό φυτό, κοινό στην Ελλάδα. |
Ανήκει στην οικογένεια των Λειριωδών (Liliaceae). Το γνωστό σκυλοκρόμμυδο με τον πελώριο βολβό που σαν πάρει όλη του την ανάπτυξη φτάνει σε μέγεθος μικρής κεφαλής. Παρουσιάζει μακρύ στέλεχος, ως ένα μέτρο, με πολλά άνθη σε μεγάλο τσαμπί (μικρά κρινάκια) λευκά στο χρώμα. Τα φύλλα του είναι μακριά, πλατιά και λεία. Βγαίνουν αφού παρουσιασθούν τα άνθη, στο τέλος του καλοκαιριού με αρχές του φθινοπώρου. Ο χυμός της προκαλεί φαγούρα και φουσκάλες, όταν έρθει σε επαφή με το δέρμα. Εξ αιτίας αυτής της ιδιότητας της η χρήση της είναι μεγάλη. Έκοβαν το κρεμμύδι της ψιλό - ψιλό, το ανακάτευαν με αλεύρι ή πίτουρο και το τοποθετούσαν κάτω από τις ρίζες τις ροδιάς και της αμυγδαλιάς σαν είδος ποντικοφάρμακου. Οι ποντικοί που έτρωγαν αυτό το μίγμα έσκαγαν. Το στέλεχός της το χρησιμοποιούσαν ως μέσο μαντικής για τον προσδιορισμό της καλής χρονιάς. Λένε ότι όταν είναι μεγάλη η ανθοφορία του, η χρονιά θα είναι καλή. Αν όμως τα άνθη του είναι λειψά η χρονιά δεν θα 'ναι καθόλου καλή. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Στη φαρμακευτική η χρήση του είναι μεγάλη. Είναι διουρητικό, τονωτικό της καρδιάς, αποχρεμπτικό στην περίπτωση βρογχίτη και κοκίτη, ενεργητικό στη σπλήνα και στην πνευμονία. Δεν ενδείκνυται η χρήση του στις περιπτώσεις νευρικών παθήσεων και παθήσεων της κοιλιάς. Σε μεγάλες δόσεις δρα σαν δηλητήριο. |
|
Ανήκει στην οικογένεια των Ιριδωδών (Iridaceae) και άλλες ονομασίες του είναι Κρινάκια ή Κρίνοι. Είναι πολυετές φυτό διακρινόμενο για τα θεαματικά πανέμορφα άνθη του. Τα φύλλα του είναι γραμμοειδή, μήκους έως 70 εκ. και πλάτους έως 3,5 εκ. και χρώματος πράσινα ανοιχτά. Σχηματίζει συνήθως 3-5 μεγάλα και εντυπωσιακά άνθη, που βγαίνουν στην κορυφή ενός ψηλού στελέχους. Έχουν χρώμα ελαφρά μπλε προς το ιώδες, και αποτελούνται από έξη όμοια σέπαλα ανά τρία προς τρία. Τα εξωτερικά γυρισμένα προς τα κάτω κι εφοδιασμένα κατά μήκος της μεσαίας γραμμής με μικρές κίτρινες τρίχες όρθια και τρία εσωτερικά γυρισμένα προς τα κάτω. Χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για το ανθοδοχείο εξ αιτίας των όμορφων λουλουδιών του και την υπέροχη ευωδιά τους. Επειδή ανθίζει τέλος του Απρίλη με τ' άνθη του στόλιζαν τον Επιτάφιο.
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Στη φαρμακευτική συνιστάται σαν τονωτικό ελαφρό των βρόγχων, που βοηθά τις αποχρέμψεις. |
|
Ανήκει στην οικογένεια των Αγρωστωδών (Gramineae). Φυτρώνει σε πετρώδη εδάφη, σε πολυσύχναστα μέρη και κατά μήκος των δρόμων. Τα φύλλα του είναι σπαθοειδή. χαρακτηριστικά της οικογενείας των αγρωστωδών. Έχουν ανοιχτοπράσινο χρώμα, φθάνουν σε μήκος τα είκοσι εκατοστά και είναι μυτερά στις άκρες. |
|
Τα άνθη του είναι μικρά στάχυα με ωραίες αλύγιστες τρίχες και μοιάζουν με το καλλιεργούμενο κριθάρι. Χρησιμοποιείται κυρίως σαν χορτονομή για τα μεγάλα ζώα. Τα παιδιά παίζοντας, πετούσαν τα άνθη του στα ρούχα του άλλου, όπου συνήθως «κολλούσαν». |
Ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae), είναι πολυετής θάμνος πολύκλαδος και αγκαθωτός, ψηλός που φθάνει από 1-3 μέτρα. Τα φύλλα του είναι σύνθετα και πριονωτά, με 5-7 φυλλάρια, σχετικά μεγάλα, ωοειδή ή ελλειψοειδή, λεία και πριονωτά. Τα άνθη της είναι ρόδινα ή λευκά, με πέταλα αραιά και ο καρπός της είναι κόκκινος και ωοειδής με πολλούς σπόρους, γνωστός με το όνομα «κυνόροδο». Ανθίζει την άνοιξη και χρησιμοποιούμενα μέρη είναι τα άνθη και οι καρποί. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Είναι είδος φαρμακευτικό γνωστό στη λαϊκή σαν πολύ καλό φάρμακο. Οι καρποί και τα άνθη περιέχουν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης και γι' αυτό είναι πρώτης τάξεως αντισκορβουτικό και φάρμακο για το ραχιτισμό. Το αφέψημα θεωρείται ιδανικό τονωτικό σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, στο συνάχι, την ατονία, την ανορεξία και στην δυσπεψία. Έχει στυπτικές ιδιότητες και βοηθά στην καταπολέμηση της διάρροιας και των κολικών των εντέρων. Επίσης θεωρείται πολύ αποτελεσματικό αντισηπτικό για μολύνσεις και ερεθισμούς των βλεφάρων και των οφθαλμών. Το αιθέριο έλαιο θεωρείται πολύ αγνό και ασφαλές για χρήση αλλά σπάνια κυκλοφορεί ανόθευτο.Τα άνθη και οι καρποί της αγριοτριανταφυλλιάς χρησιμοποιούνται για γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδας, σιρόπια και ζεστά ροφήματα με έξοχη γεύση. |
Θάμνος που ανήκει στην οικογένεια των Αμπελιδών (Ampelidaceae ή Vitaceae ). Ευρέως καλλιεργούμενο σε κήπους και αμπελώνες. Η επικρατούσα ποικιλία είναι η Ντεμπίνα με χαρακτηριστικά: φύλλο μεγάλο, κυκλικό, πεντάκολπο, λείο. Σταφύλι μετρίου μεγέθους, κωνικό, πυκνόρραγο. Η ρόγα έχει σχήμα ωοειδές, χρώματος κιτρινόλευκου, μέτριου έως μεγάλου μεγέθους και σάρκα μετρίως ανθεκτική. Από την ποικιλία αυτή παρασκευάζονται κρασιά ξηρά, γλυκά και τύπου αφρώδους, η παρασκευή του τελευταίου βασίζεται στον όψιμο τρυγητό, την διακοπή της ζύμωσης λόγω του πρώιμου ψύχους κατά το τέλος του φθινοπώρου και την επανάληψη της ζύμωσης την επομένη άνοιξη, μετά προηγούμενη εμφιάλωση του γλεύκους που δεν είχε ζυμωθεί πλήρως. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Είναι στυπτικό, τονωτικό, ρυθμιστικό της κυκλοφορίας του αίματος, επουλωτικό, διαιτητικό. Χρησιμοποιείται κατά της παχυσαρκίας, κατά των πονοκεφάλων, κατά των αφροδίσιων νοσημάτων όπως σύφιλη. Οι ουσίες που περιέχονται στο χυμό είναι: Φλαβονοειδή (4%), ταννίνες, οξέα φρούτων, συμπεριλαμβανομένων των: ταρταρικό οξύ, μαλικό οξύ, σουκκινικό οξύ, κιτρικό οξύ, οξαλικό οξύ, παράγωγα του φαινυλ-ακρυλικού οξέος: p-κουμαροΰλη, καφφεοΰλη, φερουλοΰλ-σουκκινικό οξύ. ΠερισσότεραΤο κλήμα ήταν ανακάλυψη του Διονύσου και αφιερωμένο σ’ αυτόν. Άπειροι μύθοι που βρήκαν την έκφρασή τους και στις τέχνες, αναφέρονται στις σχέσεις του πανάρχαιου αυτού φυτού και του θεού του κρασιού. Σε ορισμένα νομίσματα, όπως είναι το τετράδραχμο της Μένδης, το κλήμα παριστάνεται μαζί μ’ ένα γάιδαρο. Ο γάιδαρος βέβαια είναι το υποζύγιο του Διονύσου, αλλά η παράσταση μπορεί να έχει κι άλλη συμβολική σημασία. Στον Παυσανία, αναφέρθηκε, σ’ ένα πέρασμά του από το Ναύπλιο, πως ο σκαλισμένος σ’ ένα βράχο γάιδαρος, που του έδειξαν εκεί, τιμά το ζώο που έφαγε κλαριά από ένα κλήμα και το έκανε να αποδώσει την άλλη χρονιά πολύ περισσότερα σταφύλια. Μ’ αυτή την ιστορία ο γάιδαρος πρέπει να είναι ο εφευρέτης του κλαδέματος των κλημάτων. |
Καρποφόρο δέντρο της οικογένειας των Ροδανθών (Rosaceae). Προέρχεται από την Μικρά Ασία και θεωρείται τυπικό μεσογειακό δέντρο και διαδόθηκε στις χώρες της Μεσογείου από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Τα άνθη της είναι εντυπωσιακά, άσπρα με ευχάριστη οσμή και με πέταλα ελαφρά ρόδινα. Τα πέταλά της έχουν μικρό μίσχο και σχήμα λόγχης. Το εξωκάρπιο του καρπού της είναι γκριζοπράσινο σκεπασμένο με λεπτό χνούδι και περιέχει ένα ή δύο σπέρματα κλεισμένα σε ξυλώδες κέλυφος με πολλές μικρές τρύπες. Τα σπέρματα είναι άσπρα και έχουν γεύση γλυκιά ή πικρή ανάλογα με την ποικιλία. Τα γλυκά αμύγδαλα χρησιμοποιούνται σαν ξηροί καρποί, στην ζαχαροπλαστική και για την παραγωγή ελαίου. Τα πικρά χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική και στην αρωματοποιία. |
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Η αμυγδαλιά παράγει γλυκούς και πικρούς καρπούς.Ποικιλία με γλυκούς καρπούς: τα φρέσκα φύλλα της αμυγδαλιάς κοπανισμένα καταπραύνουν τους πόνους των ελκών, των μωλώπων, των εγκαυμάτων και πόνων του κεφαλιού. Ο δεύτερος φλοιός της γλυκιάς αμυγδαλιάς είναι αντιπυρετικός, διουρητικός και ανθελμινικός. Το αφέψημα των φύλλων ή του φλοιού είναι καθαρτικό. Τα φύλλα της είναι αντιβηχικά ενώ μπορεί να εξαφανίσει τις κοκκινίλες. Τα αμύγδαλα είναι κατά της ναυτίας.Πικρά αμύγδαλα: το λάδι των πικρών αμυγδάλων είναι ισχυρό δηλητήριο. Τα πικρά αμύγδαλα έχουν αντισπασμωδικές ιδιότητες. Το γαλάκτωμα των πικρών αμυγδάλων είναι ευεργετικό στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και στην οδυνηρή δυσμηνόρροια. |
Πολυετής πόα, ύψους έως 45 εκ., ανήκει στην οικογένεια των βατραχιδών (Ranunculaceae). Τα φύλλα στη βάση του βλαστού έχουν μακρύ μίσχο και έλασμα αποτελούμενο τρία τμήματα, με βαθείς λοβούς. Ο βλαστός φέρει μία ομάδα από 3-4 άμισχα φύλλα, που διαιρούνται σε λεπτούς λοβούς. Τα άνθη, που εμφανίζονται μεμονωμένα, είναι μεγάλα και εντυπωσιακά. Το περιάνθιο αποτελείται από 5-8 πεταλόμορφα μέρη με ελλειψοειδές σχήμα και ποικίλα χρώματα, ροζ, κόκκινο, πορφυρό, μωβ ή άσπρο. Οι στήμονες είναι πολυάριθμοι, με μπλε ανθήρες, ενώ στο κέντρο τα πολυάριθμα πυκνά και λεπτά καρπόφυλλα δημιουργούν έναν κώνο. Φυτρώνει σε θαμνώνες και λιβάδια των χαμηλών υψομέτρων. Είναι μεσογειακό φυτό, που απαντάται αρκετά συχνά στην Ελλάδα.Ένα είδος, ανθίζει μέσα στο καταχείμωνο, σε εποχή που τα άλλα αγριολούλουδα βρίσκονται ακόμη σε βαθιά χειμέρια νάρκη. Φυτρώνει σε ανοιχτά λιβάδια και ξέφωτα, εκτεθειμένη στους χειμωνιάτικους ανέμους. Γι' αυτό οι αρχαίοι πρόγονοι μας την ονόμασαν ανεμώνη. Το όνομα της διατηρήθηκε για περισσότερα από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, μέχρι τις μέρες μας, όπως και τόσες άλλες αρχαίες λέξεις και ονομασίες. Τα άνθη της, με μια μοναδική ποικιλία χρωμάτων, ξεχωρίζουν για την ομορφιά και το μέγεθος τους. Είναι εκπληκτικό να τα βλέπεις στους πιο υποβαθμισμένους από την υπερβόσκηση και τις πυρκαγιές τόπους, ανάμεσα στις πέτρες, με ελάχιστο χώμα και φυσικά χωρίς καθόλου λίπασμα, να ορθώνονται αγέρωχα αψηφώντας το χιονιά. Φαρμακευτικές ιδιότητες:
ΠερισσότεραΤο όνομα του λουλουδιού συνδέεται με τον αρχαίο ερωτικό μύθο του Άδωνι και της Αφροδίτης. Σύμφωνα με το μύθο ο Άδωνις βγήκε για κυνήγι στο δάσος. Εκεί ο θεός Άρης που ζήλευε τον Άδωνι, επειδή η Αφροδίτη τον παράτησε για τα μάτια του ωραίου νέου, μεταμορφώθηκε σε άγριο κάπρο, επιτέθηκε στον Άδωνι και τον σκότωσε. Απαρηγόρητη η Αφροδίτη πήρε στην αγκαλιά της το άψυχο σώμα του αγαπημένου της και όπως λέγεται ράντισε με νέκταρ την πληγή. Και από το μείγμα που έκαναν το νέκταρ με το αίμα ξεπήδησε ένα όμορφο λουλούδι. Μόνο που η ζωή αυτού του λουλουδιού κρατάει λίγο. Όταν ο άνεμος φυσάει κάνει τα μπουμπούκια του φυτού να ανθίσουν και ύστερα ένα άλλο ανεμοφύσημα παρασέρνει τα πέταλα μακριά. Έτσι το λουλούδι αυτό ονομάστηκε ανεμώνη ή ανεμολούλουδο επειδή ο άνεμος βοηθάει την ανθοφορία του αλλά και την παρακμή του. |
Ανήκει στην οικογένεια των Γερανιδών (Geraniaceae). Ποώδες φυτό, πολυετές, ύψους 0,5-1 μ. σε μορφή ημισφαιρικού θάμνου, με καταγωγή από Νότια Αφρική. Φύλλα χνουδωτά, ρυτιδωτά, ωοειδή, βαθιά σχισμένα, έλλοβα, πολύ εύοσμα. Άνθη λιλά, σε μπουκέτα στις άκρες των βλαστών. Φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία και ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη.
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Η λαϊκή ιατρική θεραπεύει με αφέψημα αμπερόριζας τα πεπτικά προβλήματα και με το χυμό της δερματικά νοσήματα. Επίσης, θεωρείται ηρεμιστικό και καταπραϋντικό.Χρησιμοποιείται για να αρωματίσει γλυκά με φρούτα. Επίσης χρησιμοποιείται σε αφέψημα, μόνο του ή μαζί με άλλα βότανα. |
Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae) και απαντάται σε φρύγανα και βραχώδεις πλαγιές, συνήθως πάνω σε ασβεστολιθικό υπόθεμα, από χαμηλά έως μέσα υψόμετρα. Είναι είδος της Αν. Μεσογείου, αρκετά διαδεδομένο στην Ελλάδα. Καλύπτεται από γκριζωπό τρίχωμα και φθάνει σε ύψος μέχρι 1,5μ. Τα φύλλα του έχουν το σχήμα καρδιάς με χρώμα υπόλευκο κι είναι χνουδάτα και βελούδινα στην αφή. Τα κατώτερα είναι έμμισχα, ελλειψοειδή ή λογχοειδή, μήκους 3-9 εκ. και τα ανώτερα, συνήθως, άμισχα, λογχοειδή.Ανθίζει την Άνοιξη και τα άνθη του είναι κίτρινα, χαρακτηριστικό της οικογένειας των Χειλανθών, τα οποία διατηρούνται μέχρι τον Ιούνιο, ανάλογα με το υψόμετρο. Διατάσσονται ανά 14-36 σε σπονδύλους. Έχουν καμπανοειδή κάλυκα, ο οποίος διαιρείται σε πέντε οδόντες και σχετικά μεγάλη (2-3,5 εκ.), συμπέταλη, δίχειλη, εντυπωσιακή, κίτρινη στεφάνη. Οι μελισσουργοί λένε ότι η ασφάκα και το σπαλάθρι, είναι τα μοναδικά φυτά από το οποίο η μέλισσα δεν μπορεί να πάρει τον πλούσιο χυμό των λουλουδιών τους.Ανάμεσα όμως στα κλαδιά για το φούρνο, η ασφάκα είναι ένα από τα πρώτα και παλαιότερα αποτελούσε καύσιμη ύλη, για τους κρύους μήνες του χειμώνα. Στην Ήπειρο κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 χρησιμοποιήθηκε η ασφάκα για την κατασκευή ενός είδους μπαρούτης. |
Είναι πολυετής πόα με βλαστό απλό ή διακλαδισμένο στην κορυφή, όρθιο, ύψους 20-90 εκ. και ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae). Έχει φύλλα δις φτεροειδή, χνουδωτά, που αναπτύσσονται σε οδοντωτά, άνθη λευκά ή ωχρόλευκα, σε ακραία συμπαγή σκιαδόμορφους κορύμβους. Ανθίζει τον Ιούνιο με Οκτώβριο. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Πίνοντας το τσάι του, τονώνουμε τον οργανισμό. Είναι διουρητικό και απαλύνει τους πόνους των ρευματισμών. Είναι ακόμη φυτό ενεργητικό στις γαστρικές παθήσεις. Σταγόνες κρύου τσαγιού στα αυτιά επουλώνουν τις διάφορες παθήσεις τους. Τονώνει τη λειτουργία των νεφρών και της καρδιάς. Τονώνει επίσης τα μαλλιά και με εντριβές στο κεφάλι μειώνει την τριχόπτωση. Συνιστάται και για την ακμή, τη βρογχίτιδα, τα κρυολογήματα και τον πυρετό, την υπέρταση, την λαρυγγίτιδα και την ψωρίαση. Ακόμη και για υγιή άτομα σαν διεγερτικό του πνεύματος. Σε σπάνιες περιπτώσεις οι υπερβολικές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν ζάλη και ίλιγγο. |
Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι πολυετής πόα, ύψους έως 60 εκ. Τα φύλλα έχουν βαθιούς λοβούς με μακριά αγκάθια και καλύπτονται από αραχνοειδές τρίχωμα στην επάνω επιφάνεια, ενώ στην κάτω από πυκνό, κοντό, λευκό τρίχωμα. Τα σωληνόμορφα, μπλε ή λευκά ανθίδια διατάσσονται σε σφαιρικό κεφάλι, στην άκρη του βλαστού. Βρίσκεται σε φωτεινές, ξηρές θέσεις, κυρίως στα χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι ποικιλόμορφο ευρασιατικό είδος, κοινό σε όλη την Ελλάδα. |
Η αχλαδιά (Pyrus Communis) ξεκίνησε από τις βόρειες περιοχές του Ιράν και σήμερα καλλιεργείται σε σχεδόν όλο τον κόσμο. Το 50% όμως της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από την Ευρώπη.Στην Ελλάδα καλλιεργούνται περίπου 40.000 στρέμματα (κυρίως στις περιοχές Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Πελοποννήσου), που αντιπροσωπεύουν το 4% περίπου της ευρωπαϊκής παραγωγής.Ανάλογα με την ποικιλία, τα αχλάδια ωριμάζουν από τα τέλη του Ιουνίου μέχρι τον Νοέμβριο. Τα φθινοπωρινά και τα χειμερινά αχλάδια μπορούν να διατηρηθούν στα ψυγεία μέχρι και έξι μήνες.Υπάρχουν πολλές ποικιλίες. Από τις ελληνικές, οι σημαντικότερες είναι η κοντούλα που ωριμάζει τον Ιούλιο (αλλά δεν διατηρείται στα ψυγεία) και το κρυστάλλι, που αντιπροσωπεύει περίπου το 50% της εγχώριας παραγωγής και ωριμάζει στα τέλη Αυγούστου (μπορεί να διατηρηθεί στα ψυγεία για 4 - 6 μήνες περίπου). Από τις ξένες ποικιλίες που καλλιεργούνται στη χώρα μας οι σημαντικότερες είναι η Williams, η Coscia, η Highland, η Abate Fetel και η Passa Crassana (ωριμάζει Οκτώβριο). |
|
Είναι δύσκολη καλλιέργεια με αρκετούς εχθρούς και ασθένειες, γι' αυτό και δέχεται αρκετούς ψεκασμούς με φυτοπροστατευτικά προϊόντα.Χορταστικό φρούτο το αχλάδι, είναι κατάλληλο για να μας κόβει την αίσθηση της πείνας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Περιέχει μόνο 41 kcal (τα 100 γραμμάρια), είναι φτωχό σε βιταμίνες, αλλά περιέχει ικανοποιητικές ποσότητες σε κάλιο και οργανικά οξέα.Οταν το συντηρούμε στο ψυγείο μας -όπως και το μήλο- είναι καλύτερα να το βάζουμε σε ξεχωριστό χώρο από τα άλλα φρούτα και λαχανικά καθώς, λόγω του ότι εκλύει αιθυλένιο, επιταχύνει την ωρίμαση όλων των άλλων. |
Ανήκει στην οικογένεια των Γουτιφεριδών (Guttifereae) και είναι θάμνος ύψους έως 50 εκ., με όρθια ή έρποντα, γυαλιστερά και κοκκινοπράσινα κλαδιά. Τα φύλλα του είναι μικρά (3-12 χιλ.), γραμμοειδή με αναδιπλωμένες παρυφές, εκφύονται ανά τρεις σε σπονδύλους και φέρουν μαύρα στίγματα (αδένες). Τα άνθη διατάσσονται σε φόβη ή κύμα. Έχουν χωριστοπέταλη, κίτρινη, γυαλιστερή πενταμερή στεφάνη, η οποία μαζί με τους πολυάριθμους στήμονες πέφτει εύκολα. Βρίσκεται σε βραχώδεις θέσεις και θαμνώνες, τόσο σε χαμηλές όσο και σε ημιορεινές περιοχές. Η λέξη Perforatum προέρχεται από τα λατινικά, που μεταφράζουν το ελληνικό «διάτρητο». Τα φύλλα είναι φωτεινά κίτρινα-πορτοκαλί. Τα πέταλα, συνήθως κίτρινα. Όταν γυρίσουν προς το φως, αποκαλύπτουν ημιδιαφανείς στιγμές που δίνουν την εντύπωση πως είναι διάτρητες. Οι κουκίδες αυτές δεν είναι όμως τρύπες, αλλά έγχρωμα αιθέρια έλαια και ρητίνες. Αν τρίψει κανείς τις μαύρες αυτές κουκίδες που έχουν τα 5 πέταλα με τα δάχτυλά του, αυτά θα γίνουν κόκκινα. Για πολλούς φυτοθεραπευτές, αυτές οι μαύρες-κόκκινες κουκίδες περιέχουν μερικά από τα πιο πολύτιμα και αποτελεσματικά φυτικά συστατικά. |
|
|
Οι στήμονες του φυτού έχουν ιδιαίτερη μορφή, με στερεό κυλινδρικό στέλεχος, με δύο γραμμές που εξέχουν κατά μήκος. Αυτές οι γραμμές κάνουν τον στήμονα να μοιάζει επίπεδος, πράγμα εντελώς ασυνήθιστο στον κόσμο των φυτών. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Επουλωτικό των πληγών, ήπιο αντικαταθλιπτικό, αντισηπτικό, στυπτικό, καταπραϋντικό, εμμηναγωγό, διουρητικό, αιμοστατικό, αποχρεμπτικό, αντισπασμωδικό, κατά της δυσεντερίας, της κιτρινάδας, των παθήσεων του συκωτιού, των ελκών, των σκωλήκων, των θρομβώσεων, των ελωδών πυρετών, της χρόνιας καταρροής. Εξωτερικά χρησιμοποιείται σαν άριστο επουλωτικό σε πληγές και εγκαύματα πρώτου βαθμού. Το Hypericum σύμφωνα με ορισμένες υποθέσεις μπορεί να φανεί χρήσιμο στη θεραπεία του απλού έρπητα και στο σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης. ΠερισσότεραΤο Hypericum περιέχει Παράγωγα του ανθρακένιου, υπερικίνη, ψευδο-υπερικίνη, φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, άκυλ-φθορο-γλουκινόλες, υπερφορίνη, αιθέρια έλαια (0,13% σε ολόκληρο το φυτό), ολιγομερικές προκυανιδίνες, ταννίνες κατεχίνης, παράγωγα του καφεϊκού οξέος. Το βαλσαμόχορτο απασχόλησε τη θεραπευτική από την αρχαιότητα, ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν σαν διουρητικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, αιμοστατικό. Στη διάρκεια του μεσαίωνα αποδόθηκαν στο φυτό μαγικές ιδιότητες, ιδίως αν η συγκομιδή γινόταν στις 24 Ιουνίου, ημέρα εορτασμού του Α. Ιωάννη. Πώς και γιατί ονομάστηκε το φυτό βότανο του Αι Γιάννη, «St.-John's-wort» είναι άγνωστο. Πάντως σύμφωνα με τη σχετική «συζήτηση», στη Βίβλο αναφέρεται ότι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος ζούσε στην έρημο τρεφόμενος με μέλι και ακρίδες. Επειδή στον ελληνικό κόσμο της εποχής η λέξη «άκρον» αφορούσε τις άκρες των φυτών, ορισμένοι θεώρησαν ότι ο Ι. ο Βαπτιστής τρεφόταν με βότανα, μεταξύ των οποίων το βαλσαμόχορτο. Σύμφωνα με άλλη ανάλογη «θεωρία» για την ονομασία του φυτού, οι μαύρες κουκίδες αντιστοιχούν στο αίμα του Αι Γιάννη και οι διαφανείς περιοχές των πετάλων, στα δάκρυα που χύθηκαν όταν αποκεφαλίστηκε. Στις ΗΠΑ, μετά από ένα πρόγραμμα του ABC News τον Ιούνιο του 1997, το Hypericum έγινε το πιο δημοφιλές φυτό, το εναλλακτικό «prozaκ», (Ladose), για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. Χρησιμοποιείται επίσης σαν αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες. Ήδη, το 1994 στη Γερμανία, συνταγογραφήθηκαν συνταγές για 20 εκατ. ασθενείς! Μόνο στην Μοντάνα των ΗΠΑ καλλιεργούνται σήμερα 500.000 στρέμματα φυτού. Αλλά η μεγάλη υπόσχεση του φυτού είναι η συμβολή του στη θεραπεία του AIDS! Πολλοί ασθενείς με AIDS δέχτηκαν ευεργετικά τη χρήση του φυτού, δήλωσαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση. Μελέτες δείχνουν μια αύξηση ή σταθεροποίηση των βοηθητικών Τ-κυττάρων για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά από καθημερινή λήψη, από το στόμα και ενδοφλεβίως, 1-2mg υπερικίνης. Δοσολογία: σε μορφή καψουλών, μια τυπική δοσολογία είναι 300mg 3 φορές ημερησίως για τιτλοδοτημένα προϊόντα σε 0,3% υπερικίνης. Σαν βάμμα (που περιέχει 0,2-0,3% υπερικίνη), μισό κουταλάκι του γλυκού σε λίγο νερό, να πίνεται αργά σε διάστημα 10-15 λεπτών.Προφυλάξεις: Το Hypericum μπορεί να επηρεάσει το ήπαρ προκαλώντας ευαισθησία στο φως. Σε ορισμένα δέρματα μπορεί να προκαλέσει αντίδραση φωτοευαισθησίας και φωτοδερματίτιδα, που εκδηλώνεται με δερματικούς ερεθισμούς, περιλαμβανομένου του στόματος, της μύτης και των αυτιών. Δεν πρέπει μετά τη χρήση του να ακολουθεί έκθεση στο φως. Τα σκουρόχρωμα δέρματα δεν προσβάλλονται. Σε πειραματόζωα επηρεάζει τη θερμορύθμιση. Πάντως, τα περιστατικά φωτοευαισθησίας και παρενεργειών που έχουν καταγραφεί είναι σπάνια και αφορούν ορισμένες περιπτώσεις πολύ υψηλών ημερήσιων δόσεων που χρησιμοποιούνται σε ασθενείς με AIDS.Το Hypericum μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων, κατά συνέπεια χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα φάρμακα. Όσοι χρησιμοποιούν Hypericum θα πρέπει να το σταματήσουν, αν λαμβάνουν φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν τις εξής δραστικές ουσίες: ινδιναβίρη (crivixan), κυκλοσπορίνη (ciclosporin), θεοφυλλίνη (choledyl, theo-dur, uniphyllin, aberten), διγιτοξίνη (digoxin, lanoxin), panwarfin, και αντισυλληπτικά. Επίσης επειδή το Ηypericum επηρεάζει νευροδιαβιβαστές, μπορεί να αλληλεπιδρά με διάφορα ψυχότροπα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων άλλων αντικαταθλιπτικών. Σε περίπτωση άλλων φαρμάκων πρέπει να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός. |
ΠερισσότεραΤο όνομά του προέρχεται από τη λέξη "βασιλεύς" και φανερώνει την εκτίμηση που έτρεφαν για αυτόν οι αρχαίοι λαοί. Ο βασιλικός που κατάγεται από την Ινδία όπου ήταν ιερό φυτό αφιερωμένο στον Κρίσνα και τον Βισνού, θεωρείται από τους Ινδούς ιερός, και καλλιεργείται έξω από τους ναούς. Ωστόσο από την αρχαιότητα μεταφέρθηκε στην Ευρώπη όπου έγινε πολύ δημοφιλής στην λεκάνη της Μεσογείου. Στην Ελλάδα το έφερε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν από την εκστρατεία του στις Ινδίες μεταξύ των άλλων έφερε και το του βασιλέως φυτό. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν εκτιμούσαν το φυτό καθώς πίστευαν ότι οι σκορπιοί προτιμούσαν να φωλιάζουν κάτω από τις γλάστρες του και ότι η έντονη μυρωδιά του ήταν είδος κατάρας. Τον θεωρούσαν λοιπόν σημάδι θανάτου. Αντίθετα οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης και φυλακτό. Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν μαζί με άλλα φυτά στις ταριχεύσεις και οι Γαλάτες το χρησιμοποιούσαν σε τελετές εξαγνισμού μαζί με νερό πηγής. Πιθανόν από εκεί να κρατάει τις ρίζες του και το χριστιανικό έθιμο του αγιασμού με τον βασιλικό.Στην Ελλάδα θεωρείται επίσης ιερό και κανένα δεν έχει αγαπηθεί τόσο πολύ από τον λαό, γιατί κατά την παράδοση φύτρωσε στο μέρος που είχε ταφεί ο Τίμιος Σταυρός, και με το άρωμά του οδήγησε την Αγία Ελένη στην ανακάλυψή του. Ο λαός τον ύμνησε με πολλά δημοτικά τραγούδια και παροιμίες. Μερικοί λαοί τον συνδέουν με το μίσος και την ατυχία, ενώ άλλοι τον θεωρούν σημείο αγάπης.Ο Ιπποκράτης έδινε τον βασιλικό ως φάρμακο εναντίον της δυσκοιλιότητας, ως αντιεμετικό και για την καρδιά. Ο Πλίνιος συνιστούσε αρωματισμένο με βασιλικό ξύδι για τις λιποθυμίες. Ο Διοσκουρίδης τον θεωρούσε μαλακτικό της κοιλιάς, διουρητικό, γαλακταγωγό αλλά και δύσπεπτο. Συνιστούσε το χυμό του για το θάμπωμα των ματιών και για την καταρροή. Ο ίδιος αναφέρει ότι έφτιαχναν ένα άρωμα από βασιλικό, το «ωκίμινον μύρον». Η λαϊκή ιατρική θεωρεί τον βασιλικό φυτό με σπασμολυτικές ιδιότητες, ηρεμιστικό και βοηθητικό των λειτουργιών του στομάχου.Στη λαϊκή μας παράδοση ο βασιλικός συμβολίζει την αγαπημένη γυναίκα, ίσως γιατί οι γυναίκες τον χρησιμοποιούσαν από παλιά ως καλλυντικό. Το άρωμα αυτό θεωρείται ιδιότητα εξαιρετικών υπάρξεων ενώ σε αρχαίες λατρείες συνδέεται με τη γονιμότητα και το πάθος. Τα αποξηραμένα φύλλα του έχουν ένα άρωμα που μοιάζει με του γλυκάνισου και έντονη γλυκά αρωματική ίσως και λίγο πικάντικη γεύση. Ο βασιλικός στη μαγειρική χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό σαλτσών, κρεάτων και ψαριών καθώς και στις σούπες και τις σαλάτες. Συνδυάζεται ωραία με σκόρδο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο και ωμό λάδι. Αναφέρεται ότι το συχνό μάσημα χλωρών φύλλων και η καθημερινή χρήση ροφημάτων Βασιλικού μπορεί να προκαλέσει λήθαργο. Μάλιστα ο Αναγνωστόπουλος σ' ένα βιβλίο του, τη "Λαϊκή Φαρμακολογία" αναφέρει ότι οι γίδες τρώνε όλα τα χορταρικά και τα φύλλα δέντρων εκτός από το Βασιλικό. Στην Ελλάδα υπάρχει πάντα μια γλάστρα Βασιλικού στις εξώπορτες των σπιτιών για να εξασφαλίσει καλή τύχη. Στην Ιταλία υπάρχει η παράδοση να βάζουν ένα γλαστράκι Βασιλικό στο μπαλκόνι ή στην εξώπορτα του σπιτιού, για να δηλώσει πως κάποια από τις κοπέλες του σπιτιού είναι έτοιμη για γάμο. Για τους Ινδουιστές ο Βασιλικός είναι το ιερό φυτό του Βισνού και αφήνεται ένα κλαράκι του μέσα στα ρούχα του νεκρού για να εξασφαλίσει την είσοδό του στον Κόσμο των Νεκρών. |
Ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae) και είναι αγκαθωτός θάμνος. Οι βλαστοί είναι πολύ πυκνοί και σχηματίζουν αδιαπέραστο πλέγμα. Τα φύλλα αποτελούνται από 3-5 οδοντωτά φυλλάρια, είναι εναλλασσόμενα και καλύπτονται από κοντό, μαλακό τρίχωμα. Η ταξιανθία διακλαδίζεται και είναι επιμήκης και στενή ή πυραμιδοειδής. Τα άνθη αποτελούνται από πέντε ρόδινα πέταλα και έχουν πολυάριθμους στήμονες. Δίνει καρπούς μικρούς, στρογγυλούς και κοκκινόμαυρους με γλυκόξινη γεύση, τα βατόμουρα. Βρίσκεται σε θαμνώνες, βραχώδεις πλαγιές, όχθες ποταμών ή χέρσες εκτάσεις, σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι ευρασιατικό φυτό, κοινό στην Ελλάδα. Στην περιοχή μας τη συναντάμε σχεδόν παντού και οι καρποί της αποτελούν εύγευστο φρούτο, αλλά χρειάζεται προσοχή στη μεγάλη κατανάλωση γιατί προκαλείται κοιλόπονος. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Είναι στυπτικό, αιμοστατικό, αντισκορβουτικό, ορεκτικό, τονωτικό, ευεργετικό για την καρδιά και αποτρεπτικό για τους πόνους της γέννας, διαιτητικό, κατά της αναιμίας, κατά της διάρροιας, κατά της στηθάγχης, κατά του πονόλαιμου, κατά της δυσεντερίας, κατά της δυσκοιλιότητας, κατά του διαβήτη, κατά της δυσπεψίας και των ασθενειών του στόματος.Συστατικά-ουσίες: Ταννίνες: γαλλο-ταννίνες, ελλαγικές ταννίνες, φλαβονοειδή, βιταμίνη C.Χαρακτηριστικά-ιστορία: Απ’ τον Μεσαίωνα ακόμα χρησιμοποιούνταν σαν εξαίρετο ορεκτικό, δροσιστικό και για την κατασκευή μαρμελάδων . Στην φαρμακευτική χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή σκευασμάτων για τα παιδιά. |
Δέντρο της οικογένειας των Κυπελλοφόρων (Fagaceae). Η βασίλισσα των δασών. Εμφανίζεται σε πολλά είδη. Μερικές είναι φυλλοβόλες και άλλες αειθαλείς. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Οι βελανιδιές είναι πλούσιες σε τανίνη και έχουν την ιδιότητα να σταματούν το αίμα και να σφίγγουν τους χαλαρωμένους από τραυματισμούς ή μολύνσεις ιστούς. Ακόμη χρησιμοποιούνται σε αιμορραγίες, αιμορροΐδες, ακράτεια ούρων, κιρσούς, εκζέματα, ουλίτιδα. |
Ανήκει στην οικογένεια των Σκροφουλαριδών (Scrophulariaceae) και είναι ετήσια πόα, με κατακείμενους βλαστούς μήκους 10 έως 60 εκ. Τα φύλλα είναι πλατιά ωοειδή, μήκους 0,5-2,5 εκ., τα ανώτερα εναλλασσόμενα, τα κατώτερα αντίθετα. Τα άνθη είναι έμμισχα και εκφύονται μεμονωμένα από τις μασχάλες των φύλλων. Ο κάλυκας αποτελείται από τέσσερα μέρη μήκους 6-7 χιλ. Η μπλε, συμπέταλη στεφάνη, διαιρείται σε τέσσερους άνισους λοβούς και έχει διάμετρο έως 1,2 εκ. Ο καρπός (κάψα) είναι τριχωτός, με σχήμα καρδιάς.Απαντάται σε καλλιέργειες, σε χαμηλά υψόμετρα. Είναι εισαχθέν, ασιατικό είδος, το οποίο έχει εγκλιματισθεί και αυτοφύεται σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. |
Ανήκει στην οικογένεια των Χεδροπών (Papilionaceae) και άλλες ονομασίες του είναι Σπαλάχτρι, Σπαλάθρι και Ασφάλαθος. Με την ονομασία «Ασπάλαθος» το φυτό αναφέρεται από το Διοσκουρίδη. Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με τα ακανθωτά κλαδιά του Ασπάλαθου κτυπούσαν και τιμωρούσαν τους τυράννους στον Άδη. Είναι ακανθώδης θάμνος που μπορεί να έχει μεγάλη ανάπτυξη, ιδίως σε περιοχές με πλούσιο χώμα και κάτω από κατάλληλες συνθήκες. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αγκάθια, ανάμεσα στα οποία βγαίνουν τα κίτρινα πολυάριθμα άνθη του. Ανθίζει την Άνοιξη και -ανάλογα με το υψόμετρο- διατηρεί τα άνθη του μέχρι τον Μάιο. Όταν είναι ανθισμένο το φυτό στολίζει τις πλαγιές και προσφέρει μοναδικές στιγμές ομορφιάς, αλλά όταν ξεραθεί είναι επικίνδυνο λόγω των μυτερών αγκαθιών του. Από αυτό το φυτό τα ζώα μπορούν να φάνε μόνο τις ανθισμένες κορφές, ενώ οι μέλισσες δεν μπορούν να τρυγήσουν τα άνθη του. Η ρίζα του είναι καλή τροφή για τα κατσίκια του βουνού, που σκάβουν το χώμα και την τρώνε τους καλοκαιρινούς μήνες όταν τα γυμνά βουνά είναι αφιλόξενα και ξερά.Ο Ασπάλαθος χρησιμοποιείται ως προσάναμμα για το άναμμα του φούρνου. Ιδίως οι ρίζες του κάνουν χοντρά κάρβουνα για το ψήσιμο των ψωμιών ή για τη διατήρηση της φωτιάς στο τζάκι, τις κρύες χειμωνιάτικες νύχτες. Οι κάτοικοι παλαιότερα έφτιαχναν «φραγμούς» τοποθετώντας θάμνους από σπαλάθρια στο πάνω μέρος των τοίχων από ξερολιθιά που χώριζαν τα χωράφια τους, εμποδίζοντας έτσι τα ζώα να μπουν στα καλλιεργημένα χωράφια. |
Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι διετής αγκαθωτή πόα, ύψους έως 1,5 μ. Έχει φύλλα εναλλασσόμενα, με παρυφές οδοντωτές, ανοιχτοπράσινα, με άσπρα νεύρα. Τα κατώτερα είναι έμμισχα, έλλοβα, μήκους έως 50 εκ., ενώ τα ανώτερα είναι άμισχα και μικρότερα σε μέγεθος. Τα κεφάλια είναι μεγάλα, διαμέτρου 4-8 εκ. Περιβάλλονται από πολυάριθμα βράκτια, ωοειδή, με αγκαθωτές παρυφές, που καταλήγουν σε μακρύ, βελονοειδές εξάρτημα. Τα σωληνοειδή ανθίδια είναι κόκκινα - ιώδη. Απαντάται σε φρύγανα και σε άγονα ή καλλιεργούμενα εδάφη, είναι είδος κοινό στην Ελλάδα. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Εφιδρωτικό, χολαγωγό, διουρητικό, τονωτικό, ευεργετικό στο καρδιαγγειακό σύστημα και στη λειτουργία του ήπατος, κατά της αιμόπτυσης, κατά των κολικών, κατά της δυσεντερίας, κατά της υπότασης. Συστατικά-ουσίες: Αιθέρια έλαια, πικρές ουσίες, ισταμίνη, τυραμίνη, σιλυμαρίνη. |
|
ΠερισσότεραΟι σπόροι του Σίλυβου περιέχουν ένα μίγμα φλαβονοεϊδών, τη σιλυμαρίνη, που σε μικρότερες ποσότητες υπάρχει στους βλαστούς και τα φύλλα. Το φυτό χρησιμοποιήθηκε επί χρόνια σαν βοηθητικό της παραγωγής γάλακτος σε νεαρές μητέρες και σαν χολαγωγό-χολαιρετικό. Σήμερα χρησιμοποιείται ως ηπατοπροστατευτικό και μάλιστα, αποτελεί το μοναδικό φάρμακο εκλογής για πολλές περιπτώσεις. Όπως είναι γνωστό, ηπατικά προβλήματα μπορούν να προκληθούν από τη δράση των ελευθέρων ριζών, δηλαδή τοξικών παραγόντων με υψηλή μοριακή δραστικότητα, που καταστρέφουν άλλα μόρια ή και τα ίδια τα κύτταρα. Το σίλυβο προλαμβάνει αυτή τη δράση λειτουργώντας σα αντιοξειδωτικό, 10 φορές πιο ισχυρό από την βιταμίνη Ε, που έχει την ίδια ιδιότητα.Αλλά επιπλέον, το σίλυβο αυξάνει τη συγκέντρωση της γλουταθειόνης (GSH) στο ήπαρ, που είναι υπεύθυνη για την αποδόμηση και αποτοξίνωση μοριακών αλυσίδων ορμονών, φαρμάκων και χημικών ουσιών, πράγμα που σημαίνει ότι βελτιώνει την αποτοξινωτική ικανότητα του ήπατος.Μια άλλη επικίνδυνη για το ήπαρ ομάδα ενώσεων είναι τα λευκοτριένια, που παράγονται με μεταφορά οξυγόνου σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, παρουσία ενός ενζύμου, της λιποξυγενάσης. Το σίλυβο φαίνεται ότι αναστέλλει τη δράση αυτού του ενζύμου και εμποδίζει έτσι την παραγωγή και τη δράση των λευκοτριένιων.Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα επίδραση του σίλυβου είναι η ικανότητά του να ευνοεί την πρωτεϊνοσύνθεση και την παραγωγή νέων ηπατικών κυττάρων, σε αντικατάσταση των κατεστραμμένων. Έτσι, λειτουργεί σαν αντίδοτο απέναντι σε τοξικούς παράγοντες, που είτε υπάρχουν στο φυσικό περιβάλλον, είτε παράγονται από μεταβολικές διαδικασίες. Χαρακτηριστικές είναι οι μελέτες για δηλητηριάσεις από τοξικά μανιτάρια του γένους Amanita, όπου σε συνάρτηση με το χρόνο λήψης του, εξουδετέρωσε πλήρως τις επιπτώσεις. |
|
|
Έτσι, το φυτό χρησιμοποιείται σε ηπατικές βλάβες από χημικούς παράγοντες (και από οινόπνευμα), σε χρόνιες ηπατίτιδες, ιογενείς ηπατίτιδες, δηλητηριάσεις, ίκτερο, κίρρωση του ήπατος. Εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και για την αύξηση παραγωγής γάλακτος κατά τη γαλουχία, αλλά και στη ψωρίαση. Η συσχέτιση ψωρίασης - ηπατικής λειτουργίας, εκδηλώνεται στη διαδικασία διήθησης του αίματος και ίσως διακαιολογείται από την διαπίστωση υψηλών συγκεντρώσεων ενδοτοξινών και λευκοτριένιων στη ψωρίαση.Η συνήθης δοσολογία λήψης του φυτού είναι 70-210 mg εκχυλίσματος, τρεις φορές ημερησίως. Καλύτερα είναι να χρησιμοποιούνται σταθεροποιημένα εκχυλίσματα του φυτού. Το Silybum marianum, δεν παρουσιάζει τοξικότητα. Σε υψηλές και μακροχρόνιες δόσεις ίσως χρειαστεί συμπληρωματικά κάποιο σκεύασμα πλούσιο σε φυτικές ίνες, γιατί λόγω της χολαιρετικής δράσης του φυτού, μπορεί να ερεθιστεί ο εντερικός βλεννογόνος και να προκληθεί μικρή μάζα κοπράνων. Σε λατινικό χειρόγραφο του "Περί Ύλης Ιατρικής" 13ος αι. (Οξφόρδη) ο Διοσκουρίδης συνιστά το μέγα κενταύριον κν. γαϊδουράγκαθο για την επούλωση των πληγών. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Κένταυρος Χείρων κρατάει το μέγα κενταύριον στο χέρι ή αλλιώς χειρωνιά ή αλλιώς αίμα του Ηρακλέους, με το οποίο θεράπευσε την πληγή του, που του προκάλεσε ο Ηρακλής. |
Ανήκει στην οικογένεια των Ευφορμπιδών (Euphorbiaceae) και είναι θάμνος ύψους έως 2 μ. Οι βλαστοί και τα φύλλα όταν κοπούν εκκρίνουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος είναι δηλητηριώδης. Τα κοπανισμένα φύλλα και τις ρίζες του τα χρησιμοποιούσαν παλιά ως μέσο ψαρικής, γιατί είχαν την ιδιότητα να ζαλίζουν τα ψάρια. Τα φύλλα έχουν μήκος 2-6 εκ. και είναι εναλλασσόμενα, γραμμοειδή ή ελλειψοειδή - λογχοειδή, με πολύ μικρή ακίδα στην άκρη. Τα άνθη είναι μικροσκοπικά και σχηματίζουν ομάδες, οι οποίες περιβάλλονται από ρομβοειδή ή νεφροειδή βράκτια. Οι ομάδες διατάσσονται σε σκιάδια, συνήθως με πέντε ακτίνες. Είναι μεσογειακό φυτό και βρίσκεται σε ξηρές, φωτεινές θέσεις συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Ο γαλακτώδης χυμός του είναι καυστικός και δηλητηριώδης. |
Ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Απαντάται σε ξέφωτα δασών, περιθώρια χωραφιών και δίπλα σε δρόμους . Η γκορτσιά είναι ένα παμπάλαιο ελληνικό δέντρο που συχνά εμβολιάζεται ακόμα και σήμερα. Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αιμοστατικό, κατά της δυσπεψίας, κατά της διάρροιας, ψυκτικό, αντισπασμωδικό, ευεργετικό στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και στην οδυνηρή δυσμηνόρροια.Συστατικά-ουσίες: Οξέα φρούτων: μαλικό οξύ, κιτρικό οξύ, κουϊνικό οξύ, κυανογενικά γλυκοσίδια (αμυγδαλίνη), αρωματικές ουσίες, παράγωγα του καφφεϊκού οξέος και κυρίως 5-κοφφεοϋλ-κουϊνικό οξύ, πηκτίνη. |
Δένδρο φυλλοβόλο, ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Το δέντρο φτάνει σε ύψος τα 12 μέτρα ,έχει πλούσιο ριζικό σύστημα αλλά επιπόλαιο όπως οι κορομηλιές. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί του φέρουν 2-3 άνθη.Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα λουλούδια της, σαν αφέψημα ή έκχυμα, καθαρίζουν τον οργανισμό. Είναι επίσης διουριτικά, βοηθούν στη θεραπεία της διάρροιας, των κολικών, του βήχα και των πνευμονικών παθήσεων. |
Αειθαλές δένδρο ή δενδρύλλιο, ανήκει στην οικογένεια των Lauraceae
|
|
|
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Κατά των ρευματισμών, της δυσπεψίας, της ρινορραγίας, παρασιτοκτόνο, αντισηπτικό, εφιδρωτικό, τονωτικό, καταπραϋντικό.Συστατικά-ουσίες: Αιθέρια έλαια: 1,8-κινεόλη, άλφα- και βήτα-πινένιο, σεσκιτερπενικές λακτόνες: κοστουνολίδη, ερμανθίνη, λαουρενβιολίδη, αλκαλοειδή: ρετικουλίνη, λιπαρά οξέα: λαουρικό, παλμιτικό, ελαιϊκό οξύ, ταννίνη. ΠερισσότεραΣτη δάφνη αποδίδονται φαρμακευτικές ιδιότητες από τα προϊστορικά χρόνια. Ο Ιπποκράτης τη χορηγούσε ως αναλγητικό μετά τον τοκετό και σε διάφορα γυναικολογικά προβλήματα. Με δαφνέλαιο θεράπευε τη στειρότητα. Ο Διοσκουρίδης συνιστούσε το αφέψημα της σε παθήσεις της κύστης και της μήτρας, τους λιωμένους καρπούς της στο άσθμά και στη φυματίωση και το χυμό τους σε περιπτώσεις βαρηκοΐας και κόπωσης. Στη λαϊκή θεραπευτική θεωρείται ως αντιρρευματικό, εναντίον της παραμορφωτικής αρθρίτιδας και ως βοηθητικό της πέψης. Με μηχανική συμπίεση των καρπών παίρνουμε το δαφνέλαιο και από την απόσταξη των φύλλων αιθέριο έλαιο. Από το Άγιο Όρος εξάγεται άριστης ποιότητας δαφνέλαιων με βρασμό των καρπών. Το εκχύλισμα της δάφνης καταπολεμά τα φουσκώματα, ανοίγει την όρεξη και τονώνει τα τεμπέλικα στομάχια. Αντισηπτική, είναι πολύτιμη για το συνάχι και τη βρογχίτιδα. Το δαφνέλαιο είναι κατάλληλο για τους ρευματισμούς. Χαρακτηριστικά-ιστορία: Δάφνη ήταν το όνομα μιας νύμφης, κόρης του θεού-ποταμού Λάδωνα, που είχε ερωτευθεί ο Απόλλωνας. Ήταν μια όμορφη, αλλά άγρια κοπέλα, που όταν την επιθύμησε ο θεός, κατέφυγε στη μητέρα της Γη, η οποία τη μεταμόρφωσε στο ομώνυμο δέντρο. Από τότε η δάφνη είναι αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα, στον οποίο χρησίμευε και σαν μέσον καθαρμού χάρη στην αρωματική ιδιότητά της. Ο μύθος αναφέρει ότι όταν ο Απόλλωνας σκότωσε το δράκο Πύθωνα, πλύθηκε στα νερά του ποταμού, εκεί που ακόμα και σήμερα φυτρώνουν δάφνες και μπήκε σαν καθαρός νικητής στους Δελφούς, με ένα στεφάνι από φύλλα δάφνης. Από τότε το φυτό αυτό είναι σύμβολο νίκης, δόξας και τιμής. Επίσης, σύμφωνα με τον Παυσανία, ο παλιός ναός του Απόλλωνα ήταν φτιαγμένος από κλαριά δάφνης. Η δάφνη παραμένει για καιρούς σύμβολο σοφίας και ισχύος. Από τα παλιά κλαδιά έφτιαχναν στεφάνια για να δοξάσουν τους ήρωες. Με βάγια υποδέχτηκαν τον Χριστό στα Ιεροσόλυμα. Αργότερα πίστευαν ότι προστάτευε τον κόσμο από τον διάβολο. Όταν ξηραινόταν κάποιο δέντρο Δάφνης, πίστευαν ότι θα έρθει κάποιο κακό! Το χρησιμοποιούσαν επίσης για να τονώσουν τα μαλλιά αλλά και να σκουραίνουν το χρώμα τους (και των βλεφαρίδων) βράζοντας μαζί φύλλα δάφνης και καρυδιάς. Σε πολλά χωριά χρησιμοποιούν το χυλό των φύλλων μαζί με ρεβυθάλευρο για το ζύμωμα του εφτάζυμου ψωμιού. Χρησιμοποιείται σαν αρωματικό στο βερμούτ, σε παγωτά, γλυκά, στην αρτοποιία, σε σούπες, ζυμαρικά και κονσέρβες κρέατος. Οι Βεδουίνοι αρωματίζουν τον καφέ τους με τα φύλλα δάφνης. Χρησιμοποιούνται τα φύλλα της δάφνης και οι καρποί (χωρίς τα κουκούτσια τα οποία θεωρούνται τοξικά). Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν οι καρποί βρίσκει πολλές εφαρμογές στη θεραπευτική. Από λαϊκούς θεραπευτές χρησιμοποιείται η σκόνη των δαφνόφυλλων τοπικά για το σταμάτημα της αιμορραγίας από τη μύτη. Οι γυναίκες στην Κρήτη παρασκευάζουν ένα λάδι, από δαφνοκούκουτσα και αγουρόλαδο, το οποίο χρησιμοποιείται για εντριβή των ριζών των τριχών του κεφαλιού για να αποκτήσουν γερά μαύρα μαλλιά. Αυτή είναι και η μόνη ακίνδυνη χρήση των δαφνοκούκουτσων, τα οποία μαζί με τον καρπό χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερα σαν εκτρωτικό. Στη μαγειρική η δάφνη πρέπει να χρησιμοποιείται σε μικρή ποσότητα (1-2 φύλλα) γιατί έχει πολύ δυνατή γεύση και κάπως πικρή. Επίσης καλό είναι να μπαίνει προς το τέλος τού μαγειρέματος για να αφήσει μεν το άρωμά της αλλά όχι την πικρίλα. |
|
|
|
Δένδρο μεγάλο, ύψους 15-25 μ., με πυκνή κόμη, ανήκει στην οικογένεια των Ιπποκαστανιδών (Hippocastanaceae). Έχει φύλλα μεγάλα, αντίθετα, μακρόμισχα, παλαμοειδή, με 5-9 φυλλάρια οξύληκτα, οδοντωτά, πράσινα, σχεδόν λεία. Τα άνθη είναι ζυγόμορφα, λευκά με ρόδινα στίγματα, σε πυραμιδοειδή όρθιο ακραίο βότρυ μήκους 10-30 εκ. Ο καρπός του μοιάζει με κάστανο. Κατά την άνθησή του (Απρίλιο με Μάιο) είναι εντυπωσιακό δένδρο. |
Φαρμακευτικές ιδιότητες: Ο φλοιός του δένδρου χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική και στη βυρσοδεψία. Επίσης χρησιμοποιείται για θεραπεία κωλικών των αλόγων και μουλαριών, για το λόγο αυτό έχει πάρει και το όνομά του. |
ΑΓΡΙΟ ΣΚΟΡΔΟ Ανήκει στην οικογένεια των Λειριωδών (Liliaceae) και είναι πολυετής πόα, ύψους 20-120 εκ. Έχει βολβούς, διαμέτρου 1,5-2 εκ., οι οποίοι καλύπτονται από μεμβρανώδεις χιτώνες. Έχει 3-7 γραμμοειδή φύλλα, μήκους έως 50 εκ., τα οποία περιβάλλουν με κολεό το κατώτερο τμήμα του βλαστού. Τα άνθη είναι πολυάριθμα και διατάσσονται σε σφαιρικά σκιάδια με διάμετρο 2,5-6,5 εκ. Η βάση της ταξιανθίας περιβάλλεται από βράκτιο (σπάθη), μήκους 2-7 εκ. Το περιάνθιο είναι πορφυρό, κυλινδρικό, μήκους 3-4,5 χιλ. και μέσα από αυτό, προεξέχουν οι στήμονες. Απαντάται σε εγκαταλελειμμένους αγρούς και σε πετρώδεις πλαγιές με φρύγανα και θαμνώνες, συνήθως σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι μεσογειακό φυτό, αρκετά κοινό στην Ελλάδα. |