Λειτουργική ζωή απέκτησε και πάλι η Μονή Σπηλαιώτισσας!
Συστηματική λειτουργική ζωή απέκτησε και πάλι, έπειτα από δεκαετίες «σιωπής», η Μονή Σπηλαιώτισσας στο Ζαγόρι, μία από τις παλαιότερες στην περιοχή, η οποία δεσπόζει στην αριστερή όχθη του ποταμού Βοϊδομάτη, στηριγμένη σε έναν απόκρημνο βράχο.
Η ευθύνη της ανατέθηκε από τη Μητρόπολη Ιωαννίνων στον ιερομόναχο π. Στέφανο Γκαλντέμη, ο οποίος τελεί πλέον ακολουθίες σε τακτική βάση στη Μονή, συνήθως τα πρωινά του Σαββάτου, εφόσον δεν τύχει κάτι έκτακτο στις υπόλοιπες ενορίες που ποιμαίνει. Μάλιστα, στη γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής, μετά το Πάσχα, που έχει καθιερωθεί να γιορτάζει το Μοναστήρι, η Θεία Λειτουργία τελέστηκε παρουσία πλήθους πιστών! Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη Μονή αποτελεί Μετόχι της Μονής Βελλάς και πνευματικά υπάγεται στη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Παλαιότερα τελούνταν λειτουργία σ’ αυτή μία φορά τον χρόνο, κάθε Δεκαπενταύγουστο.
Ρεύμα και νερό…
Μιλώντας σχετικά στον «Π.Λ.», ο π. Στέφανος υπογράμμισε πως «έπειτα από πολλά χρόνια κάνουμε μία σοβαρή προσπάθεια με την ευχή του Μητροπολίτη Ιωαννίνων Μάξιμου να ξαναζωντανέψουμε το Μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας και στην προσπάθειά μας αυτή όποιος μπορεί και θέλει ας είναι αρωγός και χορηγός».
Κτιριακά η Μονή είναι σε αρκετά καλή κατάσταση καθώς έχει αναστηλωθεί, ωστόσο απουσιάζουν δύο βασικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να την κάνουν και πάλι κατοικήσιμη, το νερό και το ρεύμα. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν και παρεμβάσεις επισκευής στα παράθυρα. Σε περίπτωση που γίνουν αυτά, τότε, όπως λέει ο π. Στέφανος, τα πράγματα θα γίνουν πιο εύκολα όσον αφορά στην εγκατάσταση μοναχών σ’ αυτήν που είναι και ο βασικός στόχος. «Αν εξασφαλιστούν ρεύμα και νερό, το Μοναστήρι θα μπορέσει να κατοικηθεί και να ζωντανέψει και πάλι», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Εδώ σημαντικό ρόλο μπορούν να παίξουν η Περιφέρεια Ηπείρου και φυσικά ο Δήμος Ζαγορίου, στα γεωγραφικά όρια του οποίου βρίσκεται η Μονή της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας, η οποία λόγω παλαιότητας και θέσης καθώς είναι αρμονικά ενταγμένη μέσα σε ένα τοπίο απαράμιλλου φυσικού κάλλους, θα μπορούσε να προσελκύει κάθε χρόνο πληθώρα επισκεπτών.
Μακρά ιστορία
Η Μονή της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας, σύμφωνα με τον Ιωάννη Λαμπρίδη, χτίστηκε το 1579 και ανακαινίστηκε το 1634. Είναι λοιπόν σήμερα ένα από τα παλαιότερα θρησκευτικά μνημεία του Ζαγορίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ωστόσο, στο βράχο στον οποίο «ακουμπάει», υπήρχε σκήτη, γεγονός που σημαίνει ότι και πριν χτιστεί η Μονή στο σημείο αυτό ασκήτευσαν πατέρες της Εκκλησίας. Λέγεται, μάλιστα, ότι χτίστηκε στη θέση προγενέστερης μονής της υστεροβυζαντινής περιόδου. Σύμφωνα δε με την τοπική παράδοση, στους χώρους της λειτουργούσε κρυφό σχολείο την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Στην ακμή της η Μονή έφτασε να διαθέτει τεράστια κτηματική περιουσία στην περιοχή του Ζαγορίου, που ξεκινούσε από τον Βοϊδομάτη και έφτανε ως τον Παρακάλαμο, με χωριά ολόκληρα να είναι τσιφλίκια της. Είχε μάλιστα και μετόχι στα Γιάννενα με μποστάνι, το οποίο κάηκε το 1822.
Μοναδικά κειμήλια
Το καθολικό της Μονής ήταν στολισμένο στο παρελθόν με μοναδικά κειμήλια εκκλησιαστικής τέχνης. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει το ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο βημόθυρο του 1673 (φωτό), το οποίο γνώρισε… περιπέτειες.
Συγκεκριμένα, κλάπηκε το 1975 και βρέθηκε τελικά πρόσφατα σε ιδιωτική συλλογή στο εξωτερικό, κατασχέθηκε και επαναπατρίστηκε. Σήμερα φυλάσσεται στο σκευοφυλάκιο της Μητρόπολης Ιωαννίνων. Την ίδια τύχη δεν είχαν πάντως και οι σπάνιες εικόνες του τέμπλου που κλάπηκαν μαζί με το βημόθυρο, οι οποίες μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί. Το καθολικό της Μονής διαθέτει επίσης πλούσιο διάκοσμο με τοιχογραφίες που χρονολογούνται στα 1673, οι οποίες όμως δεν είναι σε καλή κατάσταση, τόσο λόγω της απουσίας συντήρησης όσο και εξαιτίας της πολλής υγρασίας στον ναό που προέρχεται από το σπήλαιο και τον Βοϊδομάτη.
Και ένα βιβλίο…
Ο π. Στέφανος Γκαλντέμης έχει γράψει ένα ιδιαίτερα επιμελημένο βιβλίο για τη Μονή Παναγίας Σπηλαιώτισσας, στο οποίο παρουσιάζει, συνοδεία πλούσιου φωτογραφικού υλικού, την ιστορία της, την κτιριακή σύνθεση, κατάλογο των ηγουμένων του Μοναστηριού και τα κειμήλιά του. Για όσους ενδιαφέρονται, το βιβλίο διατίθεται από τον ίδιο. Για την απόκτησή του αλλά και για να πληροφορηθούν πότε λειτουργεί στη Μονή μπορούν να τον καλέσουν στο τηλ.: 6978-888686.
ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΗΣ
πηγη.Εφημ.ΠΡΩΪΝΟΣ ΛΟΓΟΣ
