ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ: Ο Θρησκευτικός τουρισμός στην περιοχή της Παραμυθιάς

Ο Θρησκευτικός τουρισμός στην περιοχή της Παραμυθιάς

Ποιος είναι ο Προσκυνηματικός πλούτος της Παραμυθιάς, σε τι κατάσταση βρίσκεται και πως μπορούμε να τον αξιοποιήσουμε.

Βυζαντινές εκκλησίες μνημεία, τόποι λατρείας και περισυλλογής, ιστορικά θρησκευτικά κτίσματα που άφησαν το στίγμα τους στο ρου της ιστορίας, ασκηταριά και ναοί που αποτέλεσαν σημεία τομής για την απελευθέρωση της Ηπείρου, βρίσκονται διάσπαρτα στην ευρύτερη περιοχή της Παραμυθιάς.

Μιας περιοχής με τέσσερεις μεγάλους Αγίους, τέσσερεις μεγάλους πατέρες τις ορθοδοξίας μας. Ο πολιούχος της Παραμυθιάς Άγιος Δονάτος ο Θαυματουργός, ο Άγιος Διάδοχος Φωτικής, ο Άγιος Διονύσιος ο φιλόσοφος και ο Άγιος Αναστάσιος Παραμυθιάς, είναι τέσσερεις λατρευτικές Άγιες μορφές της τοπικής αγιολογίας της Παραμυθιάς οι οποίοι άφησαν το στίγμα τους στην ορθόδοξη πορεία της Ελλάδος και οι οποίοι εορτάζονται και δοξάζονται με ιδιαίτερη τιμή στη Παραμυθιά.

Ο Άγιος Δονάτος εορτάζεται στις 30 Απριλίου και η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του στις 29 Σεπτεμβρίου
O Άγιος Διάδοχος Φωτικής εορτάζεται στις 29 Μαρτίου
Ο Άγιος Διονύσιος ο φιλόσοφος εορτάζεται στις 10 Οκτωβρίου (βιντεο απο εκδήλωση)
O Άγιος Αναστάσιος Παραμυθιάς εορτάζεται στις 18 Νοεμβρίου

Παλαιοχριστιανικές, Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες με εντυπωσιακή αγιογράφηση, ψηφιδωτά, σπάνιες εικόνες, ιερατικά κειμήλια και ανεκτίμητης αξίας κειμήλια της ορθοδοξίας όπως ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος του 1587 έργο του Μοναχού Αρσενίου από τα Μετέωρα, βρίσκονται στην Παραμυθιά.

Στην Παραμυθιά, ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Δονάτου δεσπόζει στο κέντρο της πόλης. Εκεί φυλάσσονται τα ιερά λείψανα του Αγίου Δονάτου του Θαυματουργού.

Στην περιοχή της Παραμυθιάς, κοντά στο χωριό Καλλιθέα, και σε πανοραμική τοποθεσία, βρίσκεται κτισμένη από το 1652 η Μονή Παγανιών, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Πιθανώς η ονομασία της προέρχεται από τη διαδικασία του οργανωμένου κυνηγιού (παγάνα-παγανιά). Ιδρυτής της ήταν ο ιερομόναχος Ιωακείμ και υπήρξε πλούσια Μονή με σημαντική δράση και προσφορά. Σήμερα διατηρείται σε καλή κατάσταση το μονόχωρο Καθολικό της, αγιογραφημένο την εποχή της ιδρύσεως, ενώ το υπόλοιπο κτιριακό συγκρότημα είναι πρόσφατα ανακαινισμένο.

Μονή της Παναγίας Παραμυθίας. Απο εκει πήρε πιθανώς το όνομά της η πόλη της Παραμυθιάς. Κτίστηκε στο β’ μισό του 13ου αιώνος, νοτιοδυτικά της πόλεως και το Καθολικό της ανήκει στον τύπο του δίστηλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με νάρθηκα και αντί τρούλου στη διασταύρωση των κεραιών υψώνεται καμάρα. Δεν διασώθηκαν πολλές πληροφορίες σχετικά με την ιστορική πορεία της Μονής. Κατά την παράδοση, στο Καθολικό της Μονής διαφυλάχθηκαν για λίγο διάστημα, τα λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνος και της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, κατά τη διαδρομή τους από την Κωνσταντινούπολη στη Κέρκυρα. Εκεί επίσης, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ετάφη το λείψανο του Αγίου Νεομάρτυρος Αναστασίου του εκ Παραμυθίας. Ένα από τα πιο αξιόλογα σωζόμενα κειμήλια είναι ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος του 1587, έργο του Μοναχού Αρσενίου από τα Μετέωρα.

Τον θρησκευτικό πλούτο της περιοχής συμπληρώνουν αρκετά ακόμη μνημεία, που βρίσκονται διάσπαρτα στην Ευρύτερη περιοχή της Παραμυθιάς. Η Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ο βυζαντινός ναός του Αγίου Δημητρίου στο Ζερβοχώρι από τον 13ο αιώνα, η Αγία Παρασκευή του Κουγκίου, αλλά και οι άλλοι Ναοί στο ξακουστό Σούλι, η μεσοβυζαντινή βασιλική της Γλυκής, η Αγία Κυριακή στο Γαρδίκι, που σώζεται από τον 14ο αιώνα, η Μονή Μεταμορφώσεως της Πλακωτής, από τον 14ο αιώνα και η Μονή της Παναγίας στη Μίχλα, είναι κάποια από αυτά. Αξιόλογο επίσης είναι και τα ασκηταριό του Αγίου Αρσενίου στη Βέλιανη.

Όπως αναφέρει ο Αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Ντελής, ηγούμενος της Ιεράς Μονής Γηρομερίου, σημαντικό μέρος της θρησκευτικής παραδόσεως στον θεσπρωτικό χάρτη των μνημείων, διασώζουν και οι εκκλησίες των χωριών, ναοί που διασώζουν αρκετά στοιχεία της τοπικής εκκλησιαστικής. Όμως, σχεδόν παντού υπάρχουν έντονα τα σημάδια της αλλοίωσης, που σημαδεύουν ανεπανόρθωτα την εικόνα της παράδοσης.

Και εδώ έρχονται τα ερωτήματα. Μπορεί η Παραμυθιά να εκμεταλλευτεί τον θρησκευτικό πλούτο της και αφενός να προωθήσει την ορθοδοξία μας, αφετέρου να συντελέσει στην αύξηση μιας από τις πιο ποιοτικές μορφές τουρισμού; Αναφερόμαστε στον Θρησκευτικό τουρισμό ο οποίος κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στο «χρηματιστήριο» του τουρισμού.

Μπορούμε να έχουμε ανοικτό τον Ναό του Αγίου Δονάτου;
Μπορούμε να αναδείξουμε την Μονή της Παναγίας, μιας εκκλησίας από τις ωραιότερες που υπάρχουν στην επικράτεια;
Μπορούμε να μεταφέρουμε το νεκροταφείο σε χώρο που έχει αγοραστεί γι’ αυτό το σκοπό;
Μπορούμε να βγάλουμε από τα καταγώγια τον μοναδικό χρυσοκέντητο Επιτάφιο του 1587;
Μπορούμε να διατηρήσουμε τον βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου στο Ζερβοχώρι ο οποίος απειλείται με κατάρρευση, παρόλο που ανήκει στην λίστα με τα καλύτερα βυζαντινά μνημεία της Ηπείρου;
Μπορεί να υπάρξει σήμανση στις οδούς για όλα τα σημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος;
Μπορούμε να εκδώσουμε οδηγό για όλα τα σημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος;
Μπορούμε να τα διαφημίσουμε;
Μπορούμε να αναβιώσουμε σχετικά με την θρησκεία έθιμα;

Φυσικά και μπορούμε, αρκεί η προσπάθεια να είναι συλλογική και όχι μερικών ρομαντικών «τρελών» όπως σήμερα. Η εξωστρέφεια στις έτσι και αλλιώς πολλές σχετικές θρησκευτικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται, αλλά δυστυχώς γίνονται μονό για εμάς, είναι απαραίτητη και επιτακτική. Η κεντρική εκκλησία έδωσε το σύνθημα και έδειξε τον δρόμο για την ανάδειξη του προσκυνηματικού τουρισμού. Ο γραμματέας της συνοδικής επιτροπής, που χειρίζεται το θέμα ανά την Ελλάδα, Αρχιμανδρίτης Σπυρίδων Κατραμάδος μίλησε σε αφιέρωμα της τηλεόρασης του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Δείτε τι είπε και ας συλλογιστούμε πως μπορούμε να συμμετέχουμε τοπικά.